خانواده برتر

اگر هنوز جواب منفی‌ تان را قاطعانه به او نداده‌ اید، بجنبید. در نخستین فرصت یک قرار دو نفره با او بگذارید و بدون گوشه و کنایه یا در لفافه حرف ‌زدن، برایش همه چیز را توضیح دهید.احترام گذاشتن به او پذیرش این موضوع را برایش آسان ‌تر می‌ کند و تنظیم کردن چنین قراری یکی از نشانه ‌های این احترام است. قرار نیست این ملاقات را دوباره تکرار و ده‌ ها بار موضعتان را بیان کنید. چه قانع شود و چه نه، شما تنها باید یک ‌بار و برای همیشه تکلیف این ماجرا را روشن کنید.

هیچ وقت او را به ‌دلیل علاقه ‌ای که به شما دارد، تحقیر نکنید. شما هر راهی را برای رد کردن درخواستش می ‌توانید بروید؛ اما حق ندارید به او حمله و توهین کنید یا به ‌دلیل حسی که دارد او را سرزنش کنید. اگر او با درخواست‌ های مکررش شما را آزار می ‌دهد، تنها جریان ارتباط‌ تان را قطع کرده و تلاش کنید تا جایی که می‌ توانید از او فاصله بگیرید.

موضعتان را طوری بیان کنید که امکان هیچ برداشت دیگری وجود نداشته باشد و مهم ‌تر اینکه، هیچ امیدی برای آینده به او ندهید. جملاتی مثل «فعلا قصد ازدواج ندارم»، «بگذار باز هم فکر کنم»، «به ‌دلیل مخالفت خانواده ‌ام نمی ‌توانم» و… نه تنها کمکی به پیشبرد این ماجرا نمی ‌کند بلکه او را هم معلق و بلاتکلیف گذاشته و آینده ‌اش را تحت ‌تاثیر قرار می ‌دهند. به‌ دلیل ناتوانی در نه گفتن، با او بازی نکنید.

قبل از آنکه موضوع را علنی کنید، باید یک قدم دیگر هم بردارید. یک روانشناس خبره پیدا کنید و برای مشاوره و البته دادن یک تست از او وقت بگیرید. تست‌ های شخصیت که از هر دو شما گرفته می ‌شوند، می‌ توانند تاحدودی آینده ازدواج ‌تان را پیش ‌بینی کنند. مشاور با تحلیل تستی که از شما می ‌گیرد، می ‌تواند بگوید که چقدر با هم تفاهم دارید و در چه مواردی ممکن است دچار مشکل شوید.

متکلم وحده نباشید و به او هم اجازه دهید که حرف ‌هایش را بزند و از خودش دفاع کند. بدون آنکه حرفش را قطع کنید یا با لحنی تند و شتاب ‌زده به او جواب دهید، بگذارید خودش را خالی کند. او به ‌عنوان خواستگار شما، حق دارد تمام تلاشش را بکند و هر راهی که گمان می‌ کند برای رسیدن به شما منتهی می ‌شود را برود. پس به او این فرصت را بدهید اما در تمام مراحل، قاطعانه روی موضع اولی ‌تان پافشاری کنید.

اینجا هم اعتماد به نفس حرف اول را می ‌زند مثل آدم‌های ضعیف رفتار نکنید و با اعتماد به ‌نفس حرف دلتان را بزنید. این حق شماست که تنها با کسی که دوستش دارید زیر یک سقف زندگی کنید و علاقه فرد دیگری به شما، نمی ‌تواند این حق را از بین ببرد. هر کسی مسئول احساسات خودش است و اگر شما کاری نکرده‌اید که به او آسیب بزند، پس دیگر نباید نگران چیزی باشید. او باید آنقدر منطقی باشد که بتواند با این موضوع کنار بیاید و اگر در این مورد ناتوان است، شما نمی ‌توانید کمکی به او بکنید.

اگر می ‌خواهید یک پایان‌ بندی خوب ایجاد کنید و مثل یک فرشته به او نه بگویید، کمی او را تحسین کنید. در ذهن ‌تان فهرستی از نقاط قوت او را بچینید و وقت نه گفتن، با اشاره به همه آنها برایش توضیح دهید که باز هم می ‌تواند شانس عاشق شدن و دوست داشته شدن را داشته باشد و این پاسخ به معنای بد بودن یا ناتوان بودن او نیست.

به طور کلی چهار سبک رفتاری سلطه پذیری، سلطه گری، پرخاشگری و قاطعیت در ارتباط با دیگران وجود دارد. دسته اول که بهشون من مدار میگن و بسیار مستعد برای افسردگی هستند، در ارتباط با دیگران صادقانه و محترمانه برخورد می کنند ولی از ارتباط مستقیم چشمی و انتقاد به شدت مظطرب میشن. دسته دوم که بهشون تو مدار میگن، افرادی هستن که با رفتار به ظاهر صادقانه و محترمانه سعی دارند افراد رو در مسیری که خودشون می پسندند جهت بدند. دسته سوم، افرادی هستن که توهم محق بودن رو دارند و در هر شرایطی حق رو به خودشون میدن و گاه با داد و بیداد و گاهی با تحقیر و برچسب زدن سعی در رسیدن به اهدافشون دارند. اینا خیلی اهل گوش دادن نیستن و به سرعت می خوان به خواسته شون برسن. و بالاخره دسته چهارم افرادی هستند که قاطعنه حرف میزنند و منصفانه حق و حقوق خودشون و دیگران رو لحاظ می کنند و به همین خاطر خیلی راحت می تونند حرفشون رو بزنند.

به ظاهر همه ما دوست داریم در دسته چهارم قرار بگیریم، حال بدون توجه به تیپ های شخصیتی شاید بد نباشه که به یک مسله مهم در ارتباط قاطعانه پرداخت و اون جرات مندیه. جرات مندی یعنی حرفمون رو بدون رودربایستی بزنیم و حقمون رو بدون تضییع حقوق دیگران مطالبه کنیم. که البته ما ایرانی ها اصولا در این مورد چندان به خودمون نمره بالایی نمیدیم. شاید خیلی برای بعضیامون سخت باشه که احساسات منفی یا مثبتمون رو به زبون بیاریم. یا اینکه خیلیامون بارها به خودمون گفتیم این دفعه در برابر خواسته های نابجا دیگران مقاومت می کنم ولی به وقتش رد درخواست دیگری براتون دشوار بوده،  یا شاید شما هم وقتی چیزی از کسی می خوایید خیلی سختتونه اون رو به زبون بیارید و خواستتون رو مطرح کنید.

من می خوام یه راهکار تقریبا منعطف برای یکی از موقعیت های خاص (نه گفتن) به شما پیشنهاد کنم که البته در دیگر شرایط هم شاید قابل استفاده باشه.  ببینید با داشتن یه کم هوش اجتماعی و با استفاده از این شیوه می تونید به سادگی ارتباطاتتون رو به ویژه در هنگام ابراز موضع مدیریت کنید و البته حداقل آسیب رو هم برای خودتون و هم برای مخاطبتون به وجود بیارید:

1.  قبل از هر چیزی باید بتونید به این نتیجه برسید که چه موضعی نسبت به مساله مورد درخواست دارید. خیلی از ما وقتی در خواستی ازمون میشه خیلی زود بش واکنش نشون میدیم و در درون خودمون سریع به یک موضع قطعی می رسیم. پیشنهاد من اینه تا وقتی اجباری در پاسخگویی سریع نیست موضعتون رو به سرعت بیان نکنید و کمی به خودتون برای تامل کردن و تجزیه و تحلیل کردن شرایط و اقتضائات فرصت بدید. بخصوص به این خانوم توصیه می کنم در برابر درخواست های خواستگاری خیلی هوشمندانه باید عمل کرد (اگه فرصت بشه یه وقت دیگه در ارتباط با برخورد هوشمندانه با خواستگار خواهم گفت) و عجولانه قضاوت نکنید. شاید موقعیتی که در ظاهر عادی نشون میده یه کیس فوق العاده باشه که شما با اشتباهتون این فرصت رو از خودتون دریغ کردید (پس تاکید می کنم هوش اجتماعی در زمان خواستگاری، در زمان اشنایی و حتی نامزدی بسیار حائز اهمیته). از طرفی این تامل و فرصت گرفتن به طرف مقابلتون هم این حس خوب رو میده که شما براش اهمیت و احترام قائلید و هم نشون میده تصمیم شما عاقلانه اتخاذ شده. البته این فکر کردن باید زمانش محدود باشه، فراموش نکنید در این موردخاص  یه اقا پسر اون طرف ماجرا هست که تموم فکر و ذکرش پاسخ بله یا خیر شماست (خیلی اذیتش نکنید!... این یه درخواست بود J ). اما وا ویلا  از بعضی افراد و حالا در این مورد خاص دختر خانوما، اونقد وسواس فکری دارند که هرگز نمی تونن با قاطعیت یه موضوع رو رد یا قبول کنن (این مورد یه حالت خاصه که البته مجال دیگری رو برای بحث می طلبه).

2.  وقتی به این نتیجه رسیدی که موضع شما مخالفه یا در این مورد خاص منفیه. باید موضع خودتون رو با صراحت بیان کنید. قبل از هر چیزی از شما در خواست می کنم که فرد رو از لحاظ روانی برای پذیرفتن این پاسخ اماده کنید. اما فراموش نکنید که در این اقدام از هر نوع دروغ پردازی، اغراق و ... بژرهیزید. این اشتباه حتی میتونه شخصیت خود شما رو هم زیر سوال ببره.

3.  برای اتخاذ این موضع، استدلال پردازی کنید. این مرحله یکی از ضعف های اصلی ما ایرانیهاست. هر چقد ما ایرانیا در مرحله قبل (به خاطر سابقه تاریخیمون در تعریف کردن و تعارف کردن) بلدیم پیاز داغشو زیاد کنیم و در واقع افراط می کنیم در این مرحله تفریط داریم و بدون توضیح قابل قبول یا منطقی موضع مون رو بیان می کنیم. این مساله ریشه های عمیق فرهنگی، اجتماعی و روانی داره و در برخی اوقات نیز به ضعف ما در مرحله یک مربوط میشه.

4.  همچنان که در مرحله یک بیان شد به تصمیم قطعی برسید و با قاطعیت آن تصمیم رو بیان کنید (گرچه به عنوان کسی که حوزه تخصصی ام اینده پژوهیه این جمله رو غلط میدونم. لذا برای اندک افرادی که در غلط بودن این جمله با من موافقن باید عرض کنم که قطعیت حاصل از ادراک مراده! و لذا فرایند تصمیم گیری و پابرجایی تصمیم بحث مفصلی رو نیاز داره). موضوع نداشتن قاطعیت به سبب سابقه تاریخی جزم اندیشی و بنیادگرایی جامعه ایرانی و دشواری و عدم امکان بیان نظریات مخالف یا متفاوت، به ویژه در خانوم ها به سبب مرد سالاری و ویژگی های روانی حاصل از اجتماع و فرهنگ در میان زنان قابل ردیابی و مطالعه خواهد بود.

به سبب اهمیت تعقل و استدلال ورزی در رفتار قاطعانه و جرات مندی به طور مختصر به بیان یکی از دلایل ضعف در این موضوع خواهم پرداخت. ما در جامعه ای دینی زندگی می کنیم که خواسته یا ناخواسته این مساله بر نوع رفتار و ادراک ما تاثیر بسزای داشته است. دین­داری غیر عقلایی (ایمان گرایی)، دینداری دنیاگرایی (سکولار)، دینداری ظاهری (تقدم اقدام بر فهم) سه جریان غالب دین‌داری در عصر حاضر و نسل حاضر ماست و در هر سه استفاده از عقل چندان دیده نمیشه. متدین ایمان گرا معتقده،  برای رسیدن به ایمان واقعی می بایست از عقل فاصله گرفت. نمونه های تاریخی این جریان ماجرای ابراهیم نبی است که متدین ایمان گرا تنها به یک جنبه این ماجرا تکیه می کند (بله قربان گویی بدون چون چراست) و حتی در این سال های اخیر  تلاش های بسیاری در تئوریزه کردن این شیوه از دین گرایی دیده میشه که رمان پرمخاطب روی ماه خدا رو ببوس یا پائولوکوئلیو یا فیلم های مذهبی-احساسی ( هر شب تنهایی) که دینداری رو تنها از راه احساس بدون تعقل توصیه می کنن نمونه های از اون هاست. بگذریم که منبرهای ما هم پر شده از مبلغینی که چنین نگرشی به دینداری دارند. سکولار ها نیز تنها از یک جنبه عقل که عقل تجربیه استفاده می کنند و از جنبه اصلی آن عقل (تجریدی) که ذاتی انسانه بهره ای نمی گیرند. و لذا به قول لاپلاس در شیوه استدلال این افراد به فرض "وجود و حضور خداوند" نیازی نخواهند داشت، چیزی که امروزه در روانشناسی و جامعه شناسی و شاید بتوان گفت در علم مدرن دیده میشه. و اگر دینداری و دین گرایی هم در اون ها باشه مطمئن باشید بی ارتباط با اسلامه. نمونه حرف من روانکاویه که به ضرس قاطع می گم اساس آن اعتراف کردن به گناه در مسیحیته. برای بهتر متوجه شدن حرفای من برید فیلم یک روش خطرناک آقای کراننبرگ رو ببینید که در ارتباط با تاریخ روانکاوی و تاثیر مذهب پروتستان بر این حوزه است. حال بر کسی پوشیده نیست اسلام اعتراف به گناه رو مجاز نمی داندو همین یعنی پارادوکس. وضعیت متدین ظاهر گرا که بیش از بقیه معلومه. نمونه خیلی واضح از ظاهر گرایی دینی در فیلم اخراجی هاست که خلا ناشی از حضور حقیقی دین در جامعه رو با شعائر دینی و صورت بزک کرده ای از دین به نمایش گذاشته است. افرادی که ظاهرا به متون دینی رجوعی دارند اما تنها به باب تبرک و نه درک و فهم! و این وضعیت زمانی خطرناک میشه که توجه ما به اقتضائات عمومی بیش از اقتضائات شخصی میشه و این مساله مقدمه ای بر فرهتگ تزویر در جامعه ماست.

@ مریم:

پاسخ مناسب رو برای این سوال می تونید توی کامنت باران بخونید. من به نوبه خودم خواستم به شیوه ای دیگر به این سوال پاسخ بدم، تا گوشزد کنم:

1. در مسائل رفتاری یک شیوه همیشه مناسب نیست و باید بنابر اقتضا و ویِژگی های فرهنگی، اجتماعی و روانی پاسخ دهنده شیوه مناسب رو برگزید و به همین دلیل داشتن هوش اجتماعی رو در این شرایط ضروری میدونم.

2. یک پیشنهاد کلی برای بیان نظریات دادم.

3. در اخر هم در ارتباط با یکی از دلایل ضعف ایرانی ها در باب جرات مندی به صراحت بیان مساله کردم.

4. به طور ضمنی می خواستم برخی از دوستان (و حتما خود شما) که توانایی اش رو دارن (دارید) دعوت کنم تا درباره مسائل ریشه ای تر نظر بدن. جای خالی این گفتمان در کشور ما به شدت احساس میشه. تنها نشانه گیری شخصیت و ارائه راهکارهای تجویزی کفایت نمی کنه گاهی یک چنین اقدامی می تونه منش، جامعه و فرهنگ ما رو تغییر بده. 

@ مریم:

 سپاس از توجه شما و امیدوار به همراهی در ترویج این رویه

دلیل شما درست و به جا بود و در تکمیل دلایل شما بد ندیدم دغدغه های خانوم ها رو در این مورد دسته بندی کنم (البته این دسته بندی نظر شخصی منه و مسلما قابل تکمیل):

1.     عدم اطمینان نسبت به تصمیم: برخی از افراد در بسیاری از موقعیت های زندگیشون دچار تردید و عدم اطمینان هستن. این مساله در ارتباط با مسائل جنسی و زناشویی ممکنه بیش از موقعیت های دیگه جلوه نمایی کنه، و از این رو بسیاری از صاحب نظران وسواس را در زمره اختلالات جنسی قرار میدن. شک و ترید فرد نسبت به توانایی جنسی اش، ترس از عدم قدرت ایفای وظایف زناشویی و نگرانی نسبت به پذیرفته شدن از سوی همسر (بویژه در کشور ما که بسیاری از مسائل بعد از عقد قابل قضاوته) سبب میشه فرد در مقابل خواستگارش دچار اضطراب و عصبیت بشه و قادر  به دستیابی به پاسخی قطعی نباشه. فلذا برخی از این افراد از ازدواج امتناع می کنن و یا در صورت پذیرش ازدواج در زمان زندگی مشترک به شدت تاییدطلب میشن . جالبه بدونید توجه بیش از حد و نشون دادن اشتیاق به چنین افرادی بیش از پیش کانون های اضطراب زای درونی اونها رو فعال می کنه که این مساله منجر به فعال شدن عوامل بازدارنده نظام روانی فرد خواهد شد. در نقطه مقابل دور شدن و بی توجهی به این افراد سبب میشه تا برای نزدیک شدن به شما تلاش کنن. همچنین اضافه کنم برخی از وسواس های فکری میتونه به سبب ناتوانی در تحمل عدم قطعیت و یا کمال گرایی فرد به وجود بیاد، که هر دو مجال دیگری رو می طلبند.

2.     ترس از ایجاد آسیب های روانی در خواستگار: اگر خاطرتون باشه قبلا گفته بودم پیش از هر چیزی خواستگارتون رو برای شنیدن نه آماده کنید و در مورد اهمیت استدلال ورزی بهتون توصیه و هشدار داده بودم. اما برخی از افراد با وجود تموم این کارها همچنان ذهنشون درگیره خواستگاره که ممکنه اون از شنیدن نه سرخورده شده باشه. واقعیت این است که این خانوم ها خودشون کمبود محبت دارن و در واقع ترس از پذیرفته نشدن، ترس از تنهایی، و به طور ضمنی ترس از خشونت و رفتارهایی که منجر به ایجاد اضطراب و عصبیت در خود فرد می شود به این شکل دلسوزانه و شخصیت تسلیم گر تغییر شکل میده. شخصیت تسلیم گر، فردی است مهر طلب، مصالحه جو، انتقا نمی کنه، پرتوقع نیست، به ظاهر با همه خوب رفتار می کنه، اصلا اهل عیب جوی نیست و نه گفتن براش خیلی سخته. در واقع این رفتار نوعی مکانیزم دفاعیه و کارن هورنای به اون خودانگاری روان رنجور میگه و در واقع این افراد خیلی هم دیگر خواه و دیگر دوست نیستند. توجه کنید چنین افرادی همواره از رفتار اجتماعی دیگران گلایه دارد و داعیه دار محبت بدون چون و چرا هستند.

3.     ترس از واکنش پرخاشگرانه خواستگار: در صورتی که با وجود راهکار 4 مرحله ایه (تعقل، همدلی، استدلال، قاطعیت) همچنان مضطرب هستید. این اضطراب ناشی از ترس شما از واکنش پرخاشگرانه خواستگاره و اضطراب و عصبیت شما می تونه به شکل های گوناگونی خودشه بروز بده که نمونه ی اون شخصیت تسلیم گر بود. این اضطراب از خشونت خواستگار به حافظه تاریخی زنان ما و خشونت جامعه مرد سالار نیز برمی گرده.

4.     ترس از خواستگار سمج: ترس از خواستگار سمج دلایل عمده ای داره، ولی به نظر من نخستین دلیل این مساله ضعف خانوم ها در استدلال ورزی و قانع کردن دیگرانه. در جامعه ایرانی، زنان چندان قدرت استدلال پردازی و دفاع منطقی از حقوق خودشون رو ندارن. این مساله به این دلیله که حضور زنان و تلاش آنها برای احقاق حقوقشون سابقه طولانی نداره و همواره به پذیرفتن نظریات جنس قوی تر (در قالب پدر، همسر و هر کسی که به نوعی می توانسته قیمومیت بر زن داشته باشه) توصیه شده اند. همچنین جامعه ایرانی همواره دچار ضعف مبانی حقوقی مربوط به حوزه زنان بوده و همین امر دلیل دیگری بر انزوای تاریخی زنان در این کشور بوده است. و از دیرباز، فرایند تصمیم گیری و تصمیم سازی و هدایت و رهبری چه در سطح جوامع و چه در سطح خانواده و حتی فردی به میزان بسیار بالایی در اختیار مردان این کشور قرار داشته.

@faryad:

سخت نگیر همسایه (از جهت کنار هم بودن Yو Z در الفبای انگلیسی)!

شاید این موضوع فرصتی باشه برای توجه بیشتر. 

واقعا جواب منفی دادن چقدر سخته!!

من دو روز تمرین کردم حرفامو که یه جوری بگم غرورش نشکنه بنده خدا آخرش یه جوری گفتم که برگشت  با ناراحتی تمام گفت شانس منه دیگه

گناه داشت...

ولی بهترین چیز اینه که بگی من الان اصصلا قصد ازدواج ندارم ( قبل از اینکه از شرایطش چیزی بپرسی که امیدوار بشه)