سلام خدمت همه ی دوستان خانواده برتر
گفتم در این ایام یه پست با رویکرد دینی بذارم مورد قبول حق قرار بگیره .
امیدواری متصل به غیب
همانگونه که میدونید یکی از شاخه های روان شناسی که جذابیت های بسیاری برای مردم عامه دارد و طب سال های اخیر بسیار مورد استقبال قرار گرفته روانشناسی مثبت گراست در ایران هم انبوه کتاب های مرتبط با این شاخه در سطح وسیعی منتشر و به فروش می رسد . آیا مباحث این چنینی واقعا از مبنای علمی مستحکمی برخوردارند؟
امروز درس های روانشناسی مثبت گرا در مقطع لیسانس و فوق و لیسانس در آمریکای شمالی تدریس می شود کنفرانس های سالانه در این زمینه برگزار و مجلات و کتاب های آکادمیک انتشار می یابد .
در طول پنج سالی که سیگمن رئیس انجمن روانشناسی امریکا بود حوزه ی روانشناسی مثبت گرا توانست سی میلیون دلار سرمایه گذاری تحقیقاتی جذب کند از جمله آن ها جایزه روانشناسی مثبت گرای تمپلتون بود که بالاترین جایزه پولی در حوزه روانشناسی محسوب میشد.
اخیرا سلیگمن به همراه برخی دیگر از روانشناسان مثبت گرا یک برنامه تخقیق و آموزشی را از ارتش آمریکا به ارزش ۱۲۵ میلیون دلار ( حدود ۶۰۰ میلیارد تومان ) سفارش گرفت که هدف اصلی آن افزایش ضریب شکیبایی سربازان نیروهای مسلح امریکا بود
در روانشناسی موضوعی به نام خود پیشگویی (self-prophecy) داریم که بر اساس آن انتظاری که یک فرد ایجاد میکند ، اثر بسیار مهمی بر روی عملکرد وی خواهد داشت . مثلا سال ها پیش در مدرسه ای در شهر بوستون یک آزمایش دروغین در قالب تست هوش انجام شد بدین صورت که به دروغ عده ای از دانش اموزان را به عنوان تیز هوش و عده ای را به عنوان هوش معمولی معرفی کردند در حالی که حقیقتا تفاوتی میان ضریب هوشی میان آن ها وجود نداشت. اما نهایتا در پایان ترم نتایج آزمایش نشان داد دانش آموزانی که مثبت و باهوش جلوه داده شده بودند کارایی به مراتب بیشتری در عملکرد خود داشتند و معدل خوبی بدست آوردند. پس انتظار پیشینی قطعا بر عملکرد تاثیر میگذارد .
جالب است که ما در آموزه های دینی خود هم چنین مباحثی داریم. برای مثال نقل است که عرب بادیه نشین به محضر پیامبر ص رسید و از ایشان پرسید در روز قیامت چه کسی اعمال بندگان را محاسبه خواهد کرد که پیامبر ص پاسخ داد خداوند آن شخص پرسشش را سه بار تکرار کرد و همان پاسخ را شنید سپس با حالت طرب و شادی بازگشت و گفت خیالم راحت شد زیرا ( الکریم اذا قدر عفا ) یعنی کریم به قدرت برسد عفو خواهد کرد . اینجا پیغمبر فرمود این فرد یقینا اهل بهشت است زیرا به خداوند حسن ظن دارد .
همچنین از حضرت رضا ع روایتی وارد شده است که می فرماید خداوند بر اساس ظن انسان ها با ایشان رفتار می کند .
تمامی این مفهیم حکایت از آن دارد که انتظارات و نگاه ما میتواند تاثیر مهمی بر تصمیم گیری هایمان بگذارد . انسان ما امید در تیرگی گرفتار میشود یه همین دلیل در فرهنگ دینی ما گفته میشود .
( لا تقنطوا من رحمه الله ) یعنی نا امیدی بزرگترین گناه محسوب می شود و امیدواری و تکیه بر رحمت الهی داشتن باعث ایجاد فضای مثبت می شود . لذا این که ما تا چه اندازه با حسن ظن و امید و نیت مناسب با پدیده ها برخورد می کنیم اهمیت بسزایی دارد چنان که مولانا می گوید :
( تا تو تاریک و ملول و تیره ای / دان که با دیو لعین هم شیره ای)
طبیعتا وقتی انسان ها تیرگی نا امیدی داشته باشند این به معنای هم نشینی با شیطان است اما وجود امیدواری و شکوه امید موجب حرکت و پیروزی و پویایی خواهد شد .
گفته میشود مفاهیم مرکزی روانشناسی مثبت گرا تعلق خاص به یک فرهنگ خصوصا فرهنگ غرب و آمریکای شمالی دارد و به هم راه خود ایدئولوژی فردگرایی لیبرال را رواج میدهند . اما یقینا وقتی ما در فرهنگ اسلامی از امید و مثبت نگری صحبت میکنیم درون مایه های معرفت شناختی و وجود شناختی آن بسیار عمیق تر است .
اتصال به دریای رحمت الهی سبب خواهد شد که انسان ها هویت پیدا کنند . در سختی ها و الام خود را نبازند و بتوانند با یک مثبت نگری وابسته به جهان غیب و متکی بر حضور خداوند عزیز و قادر از موانع عبور کنند.
چنان چه حضرت سید الشهدا در روز عاشورا وقتی به لحظات شهادت نزدیک می شود آن عبارت عالی را خطاب به خداوند بر زبان می آورد ( انت ثقتی فی کل کربی و رجای فی کل شدتی )
لذا میبینیم این نگاه و اعتقاد فضا را بالکل تغییر میدهد و اثر عجیبی بر مثبت اندیشی انسان دارد در نتیجه آن مثبت اندیشی که در جهان توحیدی مطرح می شود بسیار وسیع تر از چیزی است که در جهان غرب مطرح می شود .
در دل ما لاله زار و گلشنی ست
پیری و پژمردگی را راه نیست
دائما تر و جوانیم لطیف
تازه شیرین و خندان و ظریف
پیش ما صد سال یک ساعت یکیست
که دراز کوته از ما منفمی است .
نظر شما در مورد امیدواری چیه؟
(دوستان توجه داشته باشید مطلب فوق متعلق به سید محسن فاطمی فوق دکترا از دانشگاه هاروارد دارد و در این دانشگاه تدریس میکند وی علاوه بر این در دانشگاه های ماساچوست و مدرس عالی روانکاوی بوستون ،دانشگاه وسترن واشنگتن .دانشگاه تورنتو ، بیجینگ نرمال یونیورسیتی، و دانشگاه بریتیش کلمبیا در حوزه های روانشناشی و آموزش ارتباط تدریس کرذه است، او همچنین در ایران از محضر برخی بزرگان از جمله علامه جعفری بهره برده است و در متن بالا تا نقطه اخر هیچ گونه دخل و تصرفی توسط بنده نویسنده پست انجام نشده است ) .
یاحق
← مطالب کاربران (۸۹۱ مطلب مشابه)
- ۱۵۴۵ بازدید توسط ۱۰۷۸ نفر
- پنجشنبه ۱۳ ارديبهشت ۹۷ - ۱۳:۲۱
