خانواده برتر

مطالب پرباری دارید

خوشحال میشیم اینجا هم استفاده کنیم

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من

وین حرف معما نه تو خوانی و نه من

هست از پس پرده گفت‌وگوی من و تو

چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من

خیام

سلام به دوست عزیزم آقای عرفان(حافظ) 

چه خوش یمن که این شعر زیبای خیام حسن مطلعی شد برای صفحه بنده. از حسن صلیقه و لطف شما بابت چنین انتخابی سپاسگذارم.

من هم دو بیت آغازین از یکی از غزلیات مولوی رو تقدیم میکنم: 

من طربم طرب منم زهره زند نوای من

عشق میان عاشقان شیوه کند برای من

عشق چو مست و خوش شود بیخود و کش مکش شود

فاش کند چو بی‌دلان بر همگان هوای من

قصد کردم ایده ای رو در این صفحه پیاده کنم؛ 

این شعر نیما، بخشی از پستی بود که با عنوان «کاش کسی مجبور به انجام کاری نشه که دوست نداره/post 14751» در تاریخ 14آذر 97 منتشر شده. 

دو دلیل برای این انتخاب دارم

یک: خود شعر

دوم: حسن صلیقه ای که نویسنده جهت گنجاندن این قطعه شعر در پست خود به خرج دادند. در واقع این شعر جایی باید می آمد که آمد. 

چند ماهی میشود بعد از ظهرها بعد از فارغ شدن از کارم دوساعتی در سطح شهر مسافرکشی میکنم. نه فقط بخاطر اینکه کمک خرجی باشد، که دلیل دیگر اینکه رانندگان تاکسی مردم شناسان قابل اعتنایی اند. نبض شهر دستشان هست، حال روز و مردم را بیواسطه میدانند و منابع اطلاعاتی بسیاری خوبی اند برای تحقیقات اجتماعی. 

خلاصه علاوه بر کمک خرجی بودن، این هم دلیلی شد تا بعدازظهر ها مسافرکشی را تجربه کنم و ببینم مردم دقیقا چه میگویند. 

... از میدان نمازی به سمت ستاد میرفتم که جوانی صدا زد مستقیم. سوار که شد گفت مسیر آخرت کجاست گفتم تا هرجا که شما بروی. گفت کوزه گری. گفتم باشد. 

از لهجه غلیظش  فهمیدم لُر هست . افسرده و کلافه و شاکی به نظر میرسید. راستش مسافر افسرده و کلافه زیاد به پستم میخورد، خیلی زیاد. چه جوان، چه میانسال. 

کمی که گذشت سر صحبت را باز کردیم. به گفته خودش متولد 70بود،یعنی 27ساله. بهمراه دایی اش از شهرستان دورود آمدند به قصد کار. حرفه شان هم گچ کاریست.

پرسیدم چرا همان ولایت خودتان نماندید، گفت مگر آنجا کار پیدا میشود، کو کار؟! نه کارخانه ای، نه تولیدی و... 

گفتم حالا اینجا که آمدی اوضاع و احوال کارت چطور هست، روزگار باهات میسازد؟ 

گفت هععی روزگار نامرد. با لحن و صدایی که شکایت و کلافگی و ناامیدی از آن میبارید از حال و روزش گفت که هشت ماهه اینجا هستیم فقط سه ماهش کار بدرد بخور داشتیم مابقی هیچ. الان هم یک ماه میشود حتی یکبار هم دستم به گچ نخورده. زمین و زمان را گاز میزنیم تا کاری پیدا شود اما نیست که نیست. نمیدانیم چکار کنیم. برویم دزدی یا گدایی کنیم؟ خب وقتی کار نیست چکار کنیم... 

از برنامه ش برای آینده سوال کردم و اینکه حالا میخواهی چیکار کنی، آیا قصد برگشت به ولایت خودت نداری؟ 

گفت جانمان به لبمان رسیده و تحملمان تمام شده.روی برگشت هم نداریم. فکرمان به جایی قد نمیده. یعنی از دیوار مردم بالا برویم یا برویم کنار پمب بنزین ها و چهارراه ها گدایی کنیم. میگفت چرا وضع باید چنین باشد، اینکه چرا کار نیست، اینکه اینهمه ثروت کجا میرود، اینکه حکومت آن بالا دقیقا دارد چکار میکند. همین نفت و گازی که امارات و قطر و کویت و عمان دارند ما هم داریم اما رفاه آنها کجا و نداری ما. 

خلاصه از همین حرفهایی که در جامعه زیاد میشنویم و میگوییم. 

در لابه لای حرف هایش کلی هم مسئولین نظام را بد و بیراه گفت. از اول تا آخرشان را. از همان بد و بیراه هایی که در کف جامعه زیاد شنیده ایم، چیز غریب و ناشنیده ای نیست اما خب نمیتوانم اینجا عینا نقل کنم. 

این مسافر هم اولین مسافری نبود که مسئولین نظام را اینچنین مورد لطف خود قرار میداد . تا دلتان بخواهد مسافر شاکی و گلایه مند و عصبانی به پستم میخورد که این جوان لُر مُشتی بود نمونه خروار. کاش اگر مسئولین دوهفته مسافرکشی میکردند تا بسیاری از توهماتشان فرو میریخت. 

اما حرفی که مسافرم گفت و دلم را سوزاند این بود که به نداری و سفره خالی و شکم گرسنه و لباس کهنه و مسافرت نرفته و تفریح نکرده و زن نگرفته و ماشین نخریده و خانه نساخته و... عادت کرده. اما هنوز نمیتواند تحمل کند سختی پدر و مادرش را در حالیکه نمیتواند بهشان کمکی کند. 

ممنونم از دقت نظر شما. تذکر بجایی دادید. از لطف شما سپاسگذارم. 

چه خوب 

در مورد اون مسافر و اون اتفاق پای من به صفحه شما باز شد 

مشکلات خیلیه 

فقط میتونم بگم اون پسر زیر بار فقط پسر بودن در این کشور داره له میشه ( دریغ از یک برنامه حمایتی در حد عمل هم نه بلکه در حد تبلیغات هم ازشون هیچ حرفی زده نمیشه ) به وقتش چوبشم خواهند خورد 

در هر حال این نوشته شما رو و اون مسافر و مسافرهارو زیاد دیدم ولی ....

پ ب  

اینجا ز  می و جام بهشتی می ساز.  /  کآنجا که بهشت است رسی یا نرسی 

جناب خیام

به نیرا

خیام اگر ز باده مستی خوش باش  /   با لاله رخی اگر نشستی خوش باش

چون عاقبت کار جهان نیستی است  /  انگار که نیستی چو هستی خوش باش

چند نوع استعفا؛ 

شخصی بعد از مدتی مسئولیت به این نتیجه میرسه که لیاقت چنین مسئولیتی رو نداشته و ادامه حضورش به حال جامعه مضر هست. عذرخواهی میکنه و استعفا میده.  

ممالک دیگه رو کاری ندارم، ولی در مملکت خودمون، این مدل استعفا از زمان مادربزرگ و پدربزرگ بنده تا زمان نوه ها و نتیجه های فعلا ندیده بنده، سابقه نداشته. ماشالا گلی به جمال مسئولین ما. همه لایق و خبره و کارکشته و ماهر و متعهد و متخصص. بر منکرش لعنت. صلوات بفرستین. 

شخص بعد از عمری قبول مسئولیت، به این نتیجه میرسه که بدلیل کهولت سن قادر به ادامه مسئولیت نیست. در نتیجه استعفا میده. 

گشتیم نبود، نگرد نیست. این مدل را هم در کشورمان پیدا نکردیم. راستش خیلی هم منتظر ماندیم تا فلانی و فلانی و آن یکی فلانی و این یکی فلانی و اون فلانی دیگر بالاخره از خر شیطون پیاد بشن و ما رو با یه استعفا خوشحال کنند. اما گلی به جمال مسئولین ما، ماشالا هزار ماشالا، بزنم به تخته، اینا کهولت رو مچاله کردن گذاشتن کنار.

صلوات بفرستین. 

استعفای نوع سوم(استعفای زورکی) 

از آن بالا بالاها، تماس میگیرند فلانی یا اخراج یا استعفا، کدامیک؟ 

این یکی مدل، اما خیلی هم نادر نیست. مثل اون فلانی که چند مدت پیش زورکی استعفوندنش. 

استعفای نوع چهارم: این تو بمیری از آن تو بمیری ها نیست. این یکی از اون مدل استعفاهاییست که خود شخص شخیص مستطاب جناب عزراعیل حکم اون رو صادر میکنه. صادر شدن همانا و مستعفی شدن همانا. بی چک و چونه. 

اما ماشالا به مسئولین خودمان، گلی به جمالشان. اینا  «کل نفس ذائة الموت» رو هم در نظر ما شبهناک کردن. آخر الزمان است دیگر. باید ببینیم دقیقا منظور خدا از این گفته اش چیست. نکند اینهمه قرن این آیه را اشتباه فهمیده ایم. 

عزرائیل هم عزرائیل قدیم، خیلی پرکارتر بودها. 

خیلی فکر کردم اسم این استعفا رو چی بزارم

استفای طلبکارانه؟

استعفای نوبرانه؟  

استعفای دست پیش گرفتن تا پس نیفتنانه؟ 

استعفای تازه از خواب بیدار شدنانه؟ 

یا استعفای پر رویانه؟ 

در خبر ها آمد که نمایندگان استان اصفهان در مجلس، جملگی به نشانه اعتراض، استعفا کردند. دلیل استعفایشان هم اعتراض به بیتوجهی مقامات ذیربط به خشکی و کم آبی استانشان هست. 

آخر نمایند مثلا مستعفی، گشتیم دیدیم مسئول ذیربط تر از شما، خود شمایید. عالیجنابان احیانا در این چندین ساله که کارشناسان  «آب» گریبان چاک میکردند که خطر کم آبی شوخی بردار نیست، ایران در خطر است، این تو بمیری از آن تو بمیری ها نیست، زودتر کاری بکنید و... دقیقا به چه کاری مشغول بودید؟! 

در آن بهارستان صاحاب مرده نشسته بودی به چکار؟ مگر شما را آنجا نفرستادند برای همین کارها. در این سالها کدام قانون را تصویب کردی جهت گذر از بحران آبی که دلسوزان هشدار میدادند که حالا طلبکارانه استعفا میدهی؟

تا لنگ ظهر خوابیدی و الان بیدار شدی که کی بود کی بود من نبودم! 

الکذب شر من الشراب 

«به جهنم که می‌میرند. چشمشان کور، عرق کوفت نکنند تا سَقَط نشوند! اصلا این جرثومه‌های پلیدی برای چه باید زنده باشند؟!» 

اینها گفته های روزنامه کیهان است، روزنامه ای که پول اداره اش از جیب مردم پرداخت میشود.  

قصد تطهیر مشروبات الکلی را ندارم(ما چه کاره ایم) اما آیا تا بحال از منابرِ روحانیون شنیده اید که که این حدیث از امام باقر نقل شود:

الکذب شر من الشراب. دروغ از شراب بدتر است. 

ابوعلی جبایی، از بزرگترین متکلمان جهان اسلام، در اثبات مسطح بودن زمین چنین گفته بود: 

«ممکن نیست زمین با وجود دریاها کروی باشد؛ زیرا آب در جایی استقرار می‌یابد که دو سوی آن هم‌سطح باشد. اگر یک قسمت زمین بلندتر از قسمت دیگر باشد، آب از ناحیه مرتفع به سمت پایین جاری می‌شود. پس زمین مسطح است، وگرنه آب دریاها در جایی ثابت، استقرار نمی‌یافت‌/پایان نقل قول»(التبیان، ج13، ص102)

زمانیکه هنوز جاذبه زمین کشف نشده بود ، مو لای درز این استدلال نمیرفت. استدلال از این محکمتر ؟ چه کسی میتوانست در مقابل این استدلال مقاومت کند؟  

در مباحث صرفا نظری ، مثلا در منطق ، البته استدلال های نظری حرف اول و آخر را میزنند . 

اما در موضوعاتی مانند انسانشناسی، جامعه شناسی، روانشناسی، طب، تاریخ، نجوم ، فیزیک، شیمی و...  تجربه نیاز است. 

گاهی استدلال نظری حکمی میدهد ، اما بعدها تجربه خلافش را ثابت میکند. 

اگه خواستید براتون سایت معرفی کنم که به صورت علمی مسطح بودن زمین رو تایید می کنه. 

حال شما خوبه؟

در وصف حال بعضی مسئولین و علی الخصوص نمایندگان حکایتی بهتر از کبک انجیری، خرگوش و گربه روزه دار کلیله و دمنه نیست

باب البوم و الغراب:

《...هر که به پادشاه غدار و والی مکار مبتلا گردد، بدو آن رسد که به کبک انجیر و خرگوش رسید از صلاح و کم آزاری گربه روزه دار. مرغان پرسیدند که: چگونه؟ زاغ گفت: کبک انجیری با من همسایگی داشت و میان ما به حکم مجاورت قواعد مصادقت موکد گشته بود. در این میان او را غیبتی افتاد و دراز کشید گمان بردم که هلاک شد. پس از مدتی دراز خرگوش بیامد و در مسکن او قرار گرفت و من در آن مخاصمتی نپیوستم. یک چندی بگذشت کبک انجیر باز رسید. چون خرگوش را در خانه خویش دید رنجور شد و گفت: جای بپرداز که ازآن من است. خرگوش جواب داد که من صاحب قبض‌ام. اگر حقی داری ثابت کن. گفت: جای ازآن منست و حجت‌ها دارم. گفت: لابد حَکَمی عدل باید که سخن هر دو جانب بشنود و بر مقتضی انصاف کار دعوی به آخر رساند. کبک انجیر گفت: در این نزدیکی بر لب آب گربه ایست متعبد، روز روزه دارد و شب نماز کند. هرگز خونی نریزد و ایذای حیوانی جایز نشمرد، و افطار او بر آب و گیاه مقصور می‌باشد. قاضی از او عادل‌تر نخواهیم یافت. نزدیک او رویم تا کار ما فصل کند. هر دو بدان راضی گشتند و من برای نظاره بر اثر ایشان برفتم تا گربه روزه دار را ببینم و انصاف او در این حکم مشاهدت کنم. چندان که صائم الدهر چشم بر ایشان فکند بر دو پای راست بایستاد و روی به محراب آورد، و خرگوش نیک از آن شگفت نمود و توقف کردند تا از آن نماز فارق شد. تحیت به تواضع بگفتند و درخواست که میان ایشان حکم باشد و خصومت خانه بر قضیت معدلت به پایان رساند. فرمود که: صورت حال باز گویید، چون بشنود، گفت: پیری در من اثر کرده است و حواس خلل شایع پذیرفته، و گردش چرخ و حوادث دهر را این پیشه است، جوان را پیر می‌گرداند و پیر را ناچیز می‌کند. نزدیک تر آیید و سخن بلندتر گویید. پیش‌تر رفتند و ذکر دعوی تازه گردانید. گفت: واقف شدم، و پیش از آن که روی به حکم آرم شما را نصیحتی خواهم کرد. اگر گوش دل شنوید ثمرات آن در دین و دنیا قرت العین شما گردد، و اگر بر وجه دیگر حمل افتد من به نزدیک دیانت و مروت خویش معذور باشم.《فَقَد اعذَرَ مَن انذَر》.صواب آن است که هر دو تن حق طلبید، که صاحب حق را مظفر باید شمرد اگر چه حکم به خلاف هوای او نفاذ یابد، و طالب باطل را مخذول پنداشت اگر چه حکم بر وفق مراد او رود،《اِنَّ الباطِلَ کانَ زَهُوقا》. و اهل دنیا را از متاع و مال و  دوستان این جهان هیج چیز ملک نگردد مگر کردار نیک که برای آخرت مدَّخَر گردانند. و عاقل باید که نهمت در کسب حُطام فانی نبندد و همت بر طلب خیر باقی مقصور دارد، و عمر و جاه گیتی را به محل ابر تابستان و نزهت گلستان بی‌ثبات و دوام شمرد.

کلبه‌ای کاندرو نخواهی ماند

سال عمرت چه ده چه صد چه هزار

و منزلت مال را در دل از درجت سنگ ریزه نگذارند، که اگر خرج کند به آخر رسد و اگر ذخیرت سازد و میان آن و سنگ و سفال تفاوتی نماند، و صحبت زنان را چون مار افعی پندارد که از او هیچ ایمن نتوان بود و بر وفای او کیسه‌ای نتوان دوخت، و خاص و عام و دور و نزدیک عالمیان را چون نفس عزیز خود شناسد و هر چه در باب خویش نپسندد در حق دیگران نپیوندد. از این نمط دمدمه و افسون پریشان می‌دمید تا با او الف گرفتند و آمن و فارق بی تحرز و تصون پیش‌تر رفتند. به یک حمله هر دو را بگرفت و بکشت. نتیجه زهد و اثر صلاح روزه دار، چون دخله خبیث و طبع مکار داشت، بر این جمله ظاهر گشت》

شده است حکایت سالوسان زمان ما که قبل انتخابات رسته از دنیا و خیرخواه مردم هستند اما بعد از آن بلای جان مردم...

البته ذکر این حکایت بهانه‌ای بود برای احوال پرسی از شما

موفق و سلامت باشید

از کجا معلوم جاذبه ای وجود داره؟

استدلالها و ازمایشات زمین تخت گرایان رو خوندین؟

کاملا علمی توضیح میدن

فارغ از خیال پردازی ذهنی !

سلام به دوست خوبم آقای عرفان عزیز

ممنونم از احوال پرسی شما. و همچنین ممنون بابت نقل این حکایت زیبا. 

تفاوتی نمیکنه موضوع بحث چه باشه، هرچه که باشه ما میتونیم از گنجینه شعر و ادب فارسی شاهدی بر این موضوع بیاریم. که شما هم با ظرافت اینکار رو کردین. 

مدتی کم پیدا بودین.  

گویا در آستانه ازدواج هستید. شاید دلیل این کم پیدایی همین باشه. ان شاالله که خبرهای خوشی انتظارمون رو بکشه. 

به آقای علی پرسپولیسی 

 

سلام.

زمین تخت گرایی دروغ جدیدی نیست. 

به خانم الهام t

 

اولا؛

 مطلب تازه ای نیست. سالهاست زمین تخت گرایان در کشورهای مختلف سخنرانی برگذار میکنن. کثیری خوش باور و قلیلی شارلاتان.

ثانیا؛ 

بعضی از دروغ ها  از شدت بزرگی باورپذیر میشن.(مگه ممکنه آدمی پیدا بشه که دروغ به این بزرگی بگه. لابد راست گفته دیگه...) 

ثالثا؛ 

آدمی میل به باور کردن موضوعات عجیب داره. (نکنه واقعا راست باشه) 

رابعا؛ 

توهم توطئه. (نکنه اینهمه مدت علم سرمون کلاه گذاشته. نکنه کاسه ای زیر نیم کاسه باشه و...) 

موضوعات مربوط به شبه علم، از جمله همین زمین تخت گرایی، از موضوعات مورد علاقه من نیست اما چند نکته ای رو خدمتتون عرض کنم. 

کارل پوپر میگه نظریه ای که ابطال ناپذیر باشه دیگه نظریه علمی نیست. این به این معنیه که ما منطقا میتونیم به هر یافته علمی مشکوک بشیم. 

در واقع هیچ یافته علمی شانش فراتر از اونی نیست که ابطال ناپذیر تلقی بشه. (پس مسئله این نیست که چرا یه عده گفتن زمین تخت هست و کروی نیست. شاید فردا یه عده دیگه بیان و بگن مثلا دماسنج ها تا بحال اشتباه کردن، آب در کنار دریا در دمای 200درجه بجوش میاد نه صد درجه. بسیار خب، سمعا و طاعتا. علم از این ادعا استقبال میکنه. چه خوب، بفرمایید ثابت کنید.

کارل پوپر یه جای دیگه میگه علم از طریق ابطال نظریات پیشین پیشرفت میکنه نه از طریق اثبات اونا) 

بهمین خاطر هست که مدتهاست در زبانِ علم، دیگر چیزی بنام یافته های قطعی و یقینی نداریم. قانون هم نداریم. یافته های علمی، هرچقدر هم محکم و مستحکم باشند، هر چقدر هم که شواهد و قرائن مؤید آنها باشه باز هم قانون یا یافته های یقینی شمرده نمیشوند. 

بجای استفاده از لفظ قانون از اصطلاح  «نظم موجود» استفاده میشه. دیگر نمیگوییم  «یافته های یقینی»، بجای آن میگوییم  «نظریه ای که تا به حال همه آزمایشها آنها را تأیید کرده». 

اگر از یک دانشمند علوم تجربی بپرسیم آیا همیشه آب در کنار دریا در دمای صد درجه سانتیگراد به جوش میآید اگر بخواد به زبان  «علم» - نه عرف-پاسخ بده میگه تا بحال چنین بود، بر اساس نظم موجود چنین بوده، تا بحال نمونه ای مشاهده نشده که خلاف این را نشان دهد . بنا بر آزمایش هایی که تا کنون انجام شده آب در دمای صد درجه به جوش میاد و جملاتی مشابه این. 

 

اگر از یک کیهان شناس بپرسیم آیا زمین کرویست پاسخ میده آری. اگر اصرار کنیم مطمئنی کرویست پاسخ میده تا بحال آزمایش ها و شواهد و قرائن موجود چنین ثابت کرده. ممکن هم هست فردا شواهد دیگری ارائه شود که نظر ما را تغییر دهد. (احتمالِ این  «ممکن هست» ممکنه در حد یک اپسیلون باشه، اما همین یک اپسیلون باعث میشه اون کیهان شناس جرأت و جسارت ادعای یقینی رو به خودش نده)

 

اینها رو عرض کردم که توجه داشته باشین علم امروز بسیار بسیار وسواسگونه و محافظ کارانه نظر میده. 

اصلا هم از این هراس نداره در مدعیاتش شک و تردید حاصل بشه. تا جاییکه کارل پوپر میگه علم از طریق ابطال نظریات گذشته پیشرفت میکنه نه اثبات اونها .

مطمئن باشین اگر درصدی احتمال مسطح بودن زمین ارائه بشه خود مجامع علمی مشتقانه و حریصانه پیشقدم میشدن. وای چه موضوع هیجان انگیزی. 

اما نمیشه با زبان  «شبه علم» و در یک فضای مسموم تبلیغاتی در مورد یک موضوع علمی صحبت کرد. شما ممکنه بگید در میان زمین تخت گرایان افراد متخصص و دانشمند هم پیدا میشه. فرض کنیم چنین باشه، اما خب مگه دانشمند شارلتان نمیشه؟ 

 

بر اساس هنجارهای امروزین علم، ما نمیتونیم بگییم زمین  "قطعا" کرویست. اما میتونیم بگیم تمامی شواهد موجود، از قبیل تصاویر فرستاده شده توسط ماهوارها، حرکت سفینه ها، فرمول های فیزیکی، صنایع موشکی، رصد کردن حرکت سایر سیاره ها و...  تا بحال مؤید کروی بودن زمین بوده. 

در حالیکه زبانِ شبه علم، زبانیست دریده، جسورانه، متهورانه، عوامانه، فریبکارانه و تبلیغاتی . فریب پروپاگاندای عده ای شارلاتان حیله گر  رو نخورید. اینها بازیهای لفاظانه هست.

استلالهای سست و سفسطه های عحیب و قریب و لفاظی های بی معنا و... 

جالب هم اینجاست استدلالهای این حضرات هیچوقت بصورت یکپارچه و از طرف یک مرجع مشخص صادر نمیشه. جسته و گریخته در فضای مجازی مطالبی منتشر میشه، وقتی هم غلط بودن اون دلایل اثبات میشه سریع بیانه صادر میکنن که این دلیل از ابتدا هم مورد قبول ما نبوده و هکذا و هکذا.

 مثلا اینکه قطب شما در واقع مرکز زمین هست و مطالبی در مورد کسوف و خسوف و اینکه اگر جسمی از یک برج صد و پنجاه طبقه پرتاب بشه فلان اتفاق واسش میفته و امثال اینها. هرزمان که نادرستی و فریبکاری تک تک این استدلال ها هم ثابت بشه بلافاصله از اینور و اونور بیانیه میدن که این استدلال ها، استدلال اونا نبوده و دلایل دیگری دارن. 

ازشما انتظار نداشتم در دام شبه علم بیفتین. واقعا حیف وقتی نیست که صرف این موضوعات کنین؟ 

جناب سیاوش

اول اینو بگم من هیچگونه تحصیلی تو 

رشته های علوم  پایه نداشتم  منظورم تحصیل اکادمیک نیست متظورم تحقیق مفصله بنابراین نمیتونم 

اونطور که باید صاحب نظر باشم.

گفتین توهم توطه ؛ اگه قرار بر تحقیق علمیه چرا باید از این واژه استفاده کنین؟ چرا باید کسایی که زمین تخت گرا هستن رو متوهم فرض کنین؟ اصلا از همین حرف پوپر که شما بهش اشاره کردین استفاده کنیم مگه نمیگه نظریه علمی ابطال پذیره؟ خب!  یه عده هم نظریه دادن

زمین تخته! خب چرا باید انگ متوهم بودن بهشون بخوره؟

اتفاقا هم همیشه این واژه توهم توطه  زمین کرویا ازش استفاده میکنن

اگه بحث؛ بحث علمیه این برچسبا چیه؟

اخه جالبه خیلی از این واژه استفاده میشه در مقابل کسایی که حرف مخالفشون میزنن بگذریم

علم اگه علمه فضای علمی باید باز باشه و اگه حرفی زده شد راه بازه بره ازمایش و اطمینان از صحت اون

گفتین اگه درصدی احتماال زمین تخت بره تو مجامع علمی مطرح میشه؟ 

مجامع علمی؟ مجمع علمی ای که انقد متعصب ان؟ فضای اکادمیک علمی بشدت متعصب ان طوریکه ذره ای شک به نظریاتشون راه نمیدن  انگار که وحی منزله! 

همین موضوع فرگشت

چقد روی این نظریه پافشاری شد ومیشه یه نظریه بدون هیچ دلیل عینی علمی

چرا باید چیزایی که تو کتاب درسی هامون بوده اصل مسلم فرض بشه؟ 

چیزی مسخره تر از فرگشت هم هست ایا؟ 

فضای اکادمیکی که انقدر متعصبه

میتونه همچین موضوعی رو قبول کنه؟  پس مجبوره سکوت بکنه و کلمه توهم توطه بشه لق لقه ی زبونش

اتفاقا این مجامع علمی ان که حتی ذره ای به همین جمله پوپر توجه نمیکنن 

گفتین تصاویر ماهواره ای؛حرکت سفینه ها؟!

این عکسای زیبای فیک رو منظورتونه؟

همونا که رفتن ماه عکس انداختن؟

کدوم ماهواره؟ کدوم سفینه؟

کدوم سفر؟

فقط یه سوال اگه ناسا چندین سال پیش با اون امکانات تونست بره ماه

چرا الان تو این زمون با این امکانات نمیتونه دوباره بره ماه؟

سوتی های فیلم های حضرات فضانورد ناسا رو که در جریانین؟ 

یه کم از بحث بیرون زدم اما خب اینا بهم مربوطن یکیو میگی باید اون یکی هم بگی 

ممنونم از نظرتون اما من فرق شبه علم با علم رو کاملا اگاهم 

ببخشید اگه توضیحاتم کافی نیست

تو سایت انجمن زمین تخت گرایان توضیحات مفصل داده شده و درضمن من ندیدم تو توضیحاتشون که بگن قطب جنوب مرکز زمینه

ممنونم 

ان شاءالله عروسی شما

لحنم تند نیستا :-) الان دوباره خوندم بنظر تند میومد

بزرگوارید من براتون خیلی احترام قایلم

موفق باشید 

سلام

بالاخره هضم یسری از مسائل مشکله. همون دروغ بزرگ بگیریم مساله کاملا حل میشه. 

صفحه شخصی مبارک

یکم از مطالبتون خوندم

اولی رو کامل خوندم ... 

منم مثل اون جوان لر خسته م شاید

چون بقیه رو یه نگاهی کردم و رد شدم. 😅

درسته...

من علاقه ای ندارم در مورد موضوع شبه علم، وارد مصادیق شوم. به توضیحی که عرض میکنم: 

اگر چه شبه علم با خرافه کمی متفاوتست، اما مقابله موردی با آن دو ، به یک اندازه سخت است.

مثلا در خرافه ؛ ممکنست پس از مدتی تلاش ، بتوانیم فردی که گمان میکرده باز و بسته کردن قیچی در شب پیامد شوم دارد را متقاعد کنیم که اینها ساخته پرداخته اذهان خرافه اندیش بوده.

اما همان فرد ممکنست همچنان معتقد باشد قُدقُد کردن مرغ در هنگام اذان ظهر ، خبر از واقعه شومیست در آینده ای نزدیک. 

در اینصورت همه آن تلاشها بایستی از سر گرفته شود تا این شخص را قانع کند که این نیز خرافه ست.آش همان آش و کاسه هم همان کاسه. 

شباهت شبه علم و خرافه از همین جهت است؛ مقابله موردی با آن دو، زحمت بسیار و نتیجه کم دارد.  

 

اما شبه علم ها کدامند؟ چطور آنها را تشخیص دهیم؟ چرا زمین تخت گرایی شبه علم است؟

 

شبه علم، از محیط های رسمی و آکادمیک گریزان است.  

اما در عوض در محیطهای پابلیک ( public) حضور چشمگیر دارد.

تمرکز شبه علم نه برای متقاعد کردن خواصِ متخصص آن حوزه، بلکه بیشتر جهت یارکشی از عوام غیرمتخصص صورت میگیرد. 

شبه علمیست ها، کتابهای اندک و سخنرانیهای بسیار دارند. 

شبه علمیست ها، علاقه ای به نوشتن مقاله در مجلات علمی ندارد. در عوض، فضای مجازی پر هست از نوشته های ایشان. 

زبان شبه علم، علمی نیست. زبانیست پر از یقین عوامانه . درحالیکه علم محافظه کارانه سخن میگوید.

علم بدنبال کشف اشتباهات گذشتگان میگردد. اما شبه علم، دائم بدنبال اثبات توطئه هست.

برای مثال ،  از مروجان زمین تخت گرایی بسیار شنیده ایم که توطئه ای در کار بوده و عده ای که منافعشان در خطر افتاده میخواهند مردم همچنان در گمراهی باشند. یا در جای دیگری خواندم که دست دولت ها در کار است و اینان در مناطقی از قطب شمال و قطب جنوب نیروی نظامی پیاده کردند و...

یا مثلا عده ای دیگر گمان میکنند تصاویر ماهواره ای فرستاده شده همگی دروغین هستند و الی آخر. 

اما یک سوال؛ 

فرض کنیم چنین باشد و توطئه ای که اینان از آن سخن میگویند نه توهم، که حقیقت باشد. آیا این سوال مطرح نمیشود که خب دلیل مخفی کاری آن دانشمندی که به دروغ میگوید زمین کرویست چیست؟

شما حتما میدانید چنانچه - فرضا-زمین مسطح باشد در اینصورت همین کشف میتواند آنچنان بزرگ و تکان دهنده و مهیب باشد که نام کاشفش را تا ابد جاودانه کند. چه چیزی هیجان تر از این؟ اثبات بزرگترین دروغ تاریخ! 

براستی چرا چنین جاودانگی، وسوسه ای نشده که  یکی از این دانشمندانی که بدروغ زمین را کروی میداند، پرده از واقعیت مخفی برنگشاید و اعتراف نکند که زمین تخت هست و خود را در شهرت چنین کشف عظیمی سهیم نکند؟

اما براستی چرا؟ اگر کروی بودن زمین توطئه دانشمندان هست و تصاویر ماهواره ای همه دروغین، چه منفعتی ایست که اینان را به چنین دروغی وا داشته؟ نیک میدانیم اثبات تخت بودن زمین شهرتی به این دانشمندان میدهد عالم گیر. اما چه شد که آن دانشمند از خیر این شهرت گذشت؟ چرا یکی از فضانوردان که فضا را به چشم خود دیده وسوسه نشده پرده از این دروغ بزرگ کنار بزند؟ 

در جایی از طرف یکی از همین شبه علمیست ها خواندم که ادعا کرده بود اصلا هیچ شخصی به فضا نرفته و اصل قصه دروغ است. مشاهده میکنید روحِ توهم توطئه را؟ 

همانگونه که در کامنتم خطاب به خانم الهام نوشتم موضوع این نیست کسی حقِ چون و چرا کردن در یافته های علمی (و حتی مسلمات علمی) را ندارد. که اتفاقا پیشرفت علم از طریق همین به چالش کشاندن یافته های دانشمندان پیشین صورت میگیرد. 

اما چنانچه لباس علم بر تن کردیم بابستی به قوائدش هم پایبند باشیم. حال آن شخصی که بر اساس باورهای متافیزیک و با زبانی متافیزیک، فلان باور علمی را مردود میپندارد، حسابش جداست.

اما ما داریم در مورد شبه علم صحبت میکنیم که مزورانه لباس علم برتن کرده اما علمی سخن نمیگوید.

گفته میشود شبه علم، خرافه ی زمان ماست. اما صد رحمت بر خرافه که صادقانه  از همان ابتدا لباس علم از تن برکنده، علم را به هیچ گرفته و حرف خودش را میزند. 

 

سلام و ممنون

به خانم الهام T

زمین تخت گرایی را شبه علم می گویند ، چون به واقع علم نیست ، چرا که زبان علمی ندارد و شبیه به علم است و اگر کسی  دقت کافی را به خرج ندهد ، پذیرش آن دور از انتظار نیست .

زمین دیسکی شکل به مرکز قطب شمال را ابتدا در جزوه ای چند صفحه ای و سپس در کتابی حدودا ۴۳۰ صفحه مطرح کردند (دانشمند ، ماهنامه ی دانش و فناوری ، مرداد ۱۳۹۴، عرفان کسرایی )

اگر کسی می خواهد موضوعی را رد و نظریه ی خودش را جایگزین کند ، باید با زبان علمی و آزمایش های دقیق این کار صورت گیرد نه با متهم کردن این و آن . فرض کنیم تمامی تصاویر و فیلم های ارسالی از فضا فیک بوده و شرکت های هواپیمایی در سراسر دنیا به مردم دروغ می گویند ، با صنایع نظامی چه کنیم؟ ( نه اینکه صنعت نظامی توانایی دروغ گفتن ندارد ، خیر ؛ ولی خود ایران هم سازنده ی موشک است ) بدون محاسبه ی اثر کوریولیس ، موشک به چه کارمان می آید ؟

آونگ فوکو ربطی به گردش زمین ندارد قبول ، جاذبه هم به کنار ، با نیروی کوریولیس چه کنیم ؟(این نیرو بر جبهه های هوایی هم اثر گذار است و ...)

طبق فرضیه ی زمین تخت خورشید در بالای سرما در حال حرکت است ( البته از سمتی به سمت دیگر جابه جا شده و همین با عث به وجود آمدن شب و روز است ) حال با همین پیش فرض ، هنگام ۱۲ ظهر در ایران که خورشید با زاویه ی ۹۰ درجه بالای سرمان قرار دارد در همین لحظه خورشید با چه زاویه ای نسبت به آمریکا می تابد (علی القاعده +۹۰ یا -۹۰ است ، بستگی به این دارد که شما زاویه حاده یا منفرجه را در نظر بگیرید )؟(برای محاسبه از نقشه زمین تخت استفاده کنید ، فاصله ایران تا آمریکا و فاصله خورشید تا زمین را که داشته باشید ، محاسبه ساده است ) زاویه چیزی در حدود ۳۰ درجه می شود ، پس در ساعت ۱۲ ظهر در ایران ، در آمریکا هم باید خورشید در زاویه ۳۰ درجه قابل رویت باشد ولی این گونه نیست (جواب دوستان این است که به دلیل دور بودن خورشید از مثلا آمریکا و کوچک بودن جرم خورشید ، حتی کمترین اثری از آن نیست ) حال سوال دومی مطرح می شود ، مگر این خورشید چه مقدار کوچک است ؟ اندازه قطر خورشید چه قدر است ؟ کافی است بزرگی زاویه ای خورشید را محاسبه کنید ( با Arc tanΔ محاسبه کنید ) وقتی می گویند زبان علمی نیست یعنی همین ، به جای بازی با الفاظ ، محاسبات ارائه کنند . 

سرانجام یک رویا(1)

در خبرها آمد که آقای حسن رحیم پور ازغدی باز هم به حوزویان سخنان عتاب آلودی گفته به این مضمون که همگی سکولارید، اینهمه سال که ما بر طبل اسلامی کردن علوم انسانی کوبیدیم شما چرا کاری نکردید؟! چرا این علوم را از دلِ دین بیرون نکشیدید؟ چه نشسته اید که فردا دیر است. زوتر دست بجنبانید و فیزیک اسلامی و شیمی اسلامی و روانشناسی اسلامی و اقتصاد اسلامی و مدیریت اسلامی را بسازید که وقت تنگ است. 

جناب رحیم پور ازغدی حق دارد برآشفته شود، حق دارد فریاد بزند. آخر چهل سالی میشود خودش و اسلافش طبل علوم انسانیِ اسلامی را کوفته اند، آن طبل پوسید اما جز صدا چیزی از آن بیرون نیامده. 

در رابطه با شبه علم و زمین تخت گرایی میشه گفت شاید نشه کامل ردش کرد ولی قبول هم نیست چرا که با قبول زمین تخت گرایی تبیین حرکت نور به سمت زمین که برگرفته از هندسه ریمانی که مخالف هندسه اقلیدسی است دچار مشکل میشه که اون هم بعلت مستقیم نبودن سیر نور و خمیدگی نمودار فضا و زمان هست. چون کاملا اثبات شده است که حضور ماده موجب انحنا در نمودار های مکان زمان هم میشود چه برسه به فضا و....

از طرفی در توجیح گرانش به مشکل خواهد خورد چراکه گرانش در اصل یک نیرو نیست بلکه نامی هستش که به اثر انحنای زمان و مکان بر حرکت اشیا اطلاق میشه...

از طرفی باید مثال نقض معتبر برای زیر سوال بردن و نقض کردن اصل پنجم اقلیدس که همان مساله اصل توازی هست بیاره که خیام در مقاله اول کتاب ( شرح ما اشکل من مصادرات کتاب اقلیدس) به بیانش پرداخته که حتی ساکری هم با تلاش و اثبات های فراوون نتونست نقضی بیاره و ماحصلش شد وجود هندسه اقلیدسی و نا اقلیدسی و ریمانی و... در زمان حاضر که هرکدوم به نوبه ی خود مسائلی رو حل میکنن.

و همچنین هندسه هذلولی که به باطل نما تشبیه میشه در بردارنده اینه که هیچ چیز ناممکن نیست( همینطور که نقیض اصل توازی مفروض اصل موضوعه) که نهایتا با وجود تفاوت بسیار با اصول هندسه اقلیدس بازهم بیان و اثبات بیشمار نظریات مربوط به فضا و زمان رو در برمیگره.

در صورت پذیرش زمین تخت گرایی تمام اصول موجود در هندسه ها که هرکدوم به نوبه خود بسیار متفاوتند از هم، زیر سوال میره پس مطمعنا راه برای اثباتش و همچنین ردش طولانی خواهد بود.

محمد کاظمی عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه گفته: 

«کمتر از یک درصد از کاربرانی که قبل از فیلترینگ تلگرام در آن حضور داشتند، اکنون دیگر از آن استفاده نمی‌کنند/منبع:سایت تابناک» 

یعنی نتیجه اینهمه بگیر و ببند فقط همین یک درصد! 

نظرتان در مورد اینکه نود و نه درصد مردم قانونتان رو دور زدند چیست؟ 

 

همه تصمیمات گرفته شده در همه زمینه ها و در همه زمان ها درست بودند. بهمین دلیل ما تا بحال ندیدیم حتی یک نفر مسئول بیاد و بگه مردم فلان تصمیمی که گرفتم اشتباه بود. 

اخیر طرحی که بر آن بود از ازدواج کودکان زیر سیزده سال جلوگیری کند، در مجلس رأی نیاورد. 

دلیل رأی نیاوردن این طرح، غیرشرعی بودن و ترویج لیبرالیسم عنوان شده. 

سوال: کودکی که بنا بر قانون هنوز نمیتواند خودرو معامله کند، چگونه بزرگترین معامله زندگی اش را امضا کند؟ 

چرا لجبازی میکنید؟ 

فوتبالی ها اصطلاح مربیْ بازیکن را شنیده اند. (به علامت سکون بر روی حرف آخر مربی توجه کنید) 

مربیْ بازیکن به شخصی گفته میشود که همزمان هم مربیست و هم بازیکن. مثلا  «رود گولیت» هلندی که روزگاری همزمان هم مربی چلسی بود و هم بازیکن آن. یا مثلا علی دایی که روزگاری در سایپا همزمان هم مربی بود و هم بازیکن. 

اما داورْبازیکن دیگر نوبر است. 

در خبرها آمد که آیت الله صادق لاریحانی، همزمان هم به ریاست مجمع تشخیص برگزیده شده و هم عضو شورای نگهبان. 

نیک میدانیم مهمترین فلسفه وجودی مجمع تشخیص مصلحت نظام این بوده که اگر بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان اختلافی پیش آید، داوری کند. 

حال این تناقض را ببین که رئیس مجمع، همزمان عضو شورای نگهبان هم هست! مثل این میماند که داور یک مسابقه فوتبال، همچنان که سوت بر لب دارد، لباس یکی از تیمها را هم بر تن کرده باشد. 

من سوال کننده پست " شرایط و محیط " هستم، اگه خاطرتون باشه...

مطالب خیلی خوبی دارید.

ان شاءلله منزلتون همیشه با صفا و پر خیر و برکت و پر رونق باشه:-)

بله البته ، خاطرم هست.

خواهش میکنم، خوبی از خودتونه🙏

انشاالله شما هم همیشه شاد و سرحال باشین و زندگیتون پر باشه از اتفاقات خوب:) 

جالب تر از موردی که فرمودید ، دو سمت جناب احمد جنتی است ؛ در عین حال که رئیس مجلس خبرگان اند ، دبیر شورای نگهبان هم هستند !

البته در مورد آنچه که فرمودید ؛ به خوبی مستحضر هستید که رئیس مجلس ، عضو مجمع تشخیص هست و اگر همزمان یکی از فقهای شورای نگهبان از اعضا بود ، کمی قابل اغماض می نمود در صورتی  تمامی فقهای شورای نگهبان عضو مجمع اند ، این در حالی است که ساز و کار مجمع به این شکل است که با دو سوم آرا ، مصوبات تصویب می شود ( در مقابل یک رای رئیس مجلس ، تمامی فقهای شورای نگهبان حق رای دارند ) . گذشته از این مسائل ، اصل وجود فقهای شورای نگهبان ، رئیس مجلس شورای اسلامی و نمایندگان آن در برخی موارد ،  جای سوال دارد . 

سلام جناب نیرا

باتشکر از شما. از دیگر  مصادیقِ تناقضِ داوربازیکن بودن، میتوان به شرکت اعضای شورای نگهبان در انتخابات اشاره کرد. 

برای مثال آقایان جنتی و یزدی، که وظیفه داوری بر انتخابات رو دارند-از رد و تایید صلاحیتها گرفته تا رد و تایید نتایج انتخابات- خود نیز بعنوان کاندیدا در انتخابات شرکت میکنند. 

موضوع زمانی حادتر میشود که  بدانیم این تناقضات پیش آمده، در ارگانهاییست که منصوب رهبری اند و هیچ نهادی هم قادر به نظارت بر روی آنها نیست. 

حجت الاسلام علی مظفری، رئیس کل دادگستری خراسان رضوی:

 «ما در نظام جمهوری اسلامی به نمایندگی از امام زمان (عج) و به نمایندگی از خدا در امور مردم دخالت می کنیم.» 

وی در ادامه گفته  «اگر فردی در زمان طاغوت در زندان بود، حبسش از مجازات اخروی او کم نمی کرد اما امروز اگر این تحمل کیفر یا قصاص و شلاق و دیگر احکام توسط حکام اسلامی و شرعی انجام می شوند یکی از آثار اخروی آن برای محکومان این است که این مجازات در آخرت از آنها برداشته می شود.» /منبع: ایرنا. 

p2

کامنتی که در ادامه میاورم از بهترین کامنتهاییست که در این وبلاگ خوانده ام. نویسنده ابتدا قطعه شعر پرمغزی از مولانا نقل کرده  و سپس توضیحاتی بدان افزوده. 

انتخاب این شعر مولوی کاملا هوشمندانه بوده و نشان از تسلط ایشان بر اشعار مولویست. در یک کلام، این شعر همانجایی باید می آمد که آمد. توضیحاتی هم که پس از آن داده گویاست. 

این کامنت را جناب نیرا نوشته در پست  «بحث در مورد احترام به عقاید در ایران»(post:15000) 

هست احوالم خلاف همدگر/ هر یکی با هم مخالف در اثر/ چون که هر دم راه خود را می زنم/ با دگر کس سازگاری چون کنم / موج لشگرهای احوالم ببین/هر یکی با دیگری در جنگ و کین/ می نگر در خود چنین جنگ گران/ پس چه مشغولی به جنگ دیگران؟ (مثنوی معنوی دفتر ششم)

 آدمی با خودش هم درگیر است ، وقتی احوالات من هر روز و هر ثانیه با یکدیگر در جدال اند ، توقع بی جایی است که دیگران با من هماهنگ باشند ! و اگر این را پذیرفتم که درونِ منِ ناسازگار ، چِه ها که نمی گذرد ، چرا به دیده ی خصم نگاه کنم و با هر نظر مخالف سر جنگ داشته باشم ؟ به قول مولانا بهتر است به جای جنگ با دیگران ، به زَد و خُورد حالات روحی خود برسم !

هر کدام از ما ، با رنگ ، زبان ، نژاد و روحیه ی متفاوت آفریده شدیم ، آیا پروردگار نمی توانست تمامی مان را به یک شکل بیافریند؟ قطعاً چرا ، ولی هیچ دو انسان کاملاً شبیه به هم وجود ندارد ، این زیبایی آفرینش است . زمانی که حتی اثر انگشتمان هم ، شبیه به هم نیست ، چرا تفاوت آرا و نظرات و مکاتب فکری را پذیرا نیستیم؟

بل حقیقت در حقیقت غرقه شد / زین سبب هفتاد بل صد فرقه شد (حضرت مولانا)

شاید که حقایق فراوانی در این دنیا وجود دارد و هر کدام بخشی از این حقایق را می بینیم و یا از زوایای مختلف نظاره می کنیم ، این دلیلی بر بطلان دیگران نیست . حتی گاها عقاید یکی است ولی روش متفاوت است اما من خشکْ ذهن ، راه دیگران را بی راهه و روش خود را شاهراه می پندارم !

زمانی که خود را بر حق و دیگران را کافر و ملحد بدانیم ، نتایجی چون داعش و بوکوحرام به بار می آورد . خودمان را فرقه ی ناجیه تصور کرده و حق هر گونه رفتار با دگر اندیشان را به خود می دهیم ، نظراتمان را به دیگران تحمیل کرده ( بعضی) و آنچنان بر کوس انأ الحق می کوبیم که حلاج نکوفت! 

آدرس نظر: 

پنجشنبه ۲۰ دی ۹۷/ ۱۹:۱۶

 post :15000

پیش از عثمان یکی نساخ بود/ کو به نسخ وحی جدی می نمود/ وحی پیغمبر چو خواندی در سبق/ او همان را وانبشتی بر ورق/ پرتو آن وحی بر وی تافتی/ او درون خویش ، حکمت یافتی/ عین آن حکمت بفرمودی رسول/ زین قدر گمراه شد آن بوالفضول/ کانچه می گوید رسول مستنیر/ مر مرا هست آن حقیقت در ضمیر ( مولانا)

خود را نماینده‌ی پروردگار و در نبود پیامبر ، جایگزین بر حق وی انگاشتن ، تبعاتی سنگین به دنبال دارد ؛ کلاه خود را قاضی کرده و راضی از این محکمه بر می گردیم ، که اکثرهم لا یعقلون ، پس تا نباشد چوب تر ، فرمان نبرد گاو و خر . جماعتی را گوسفندانی زبان نفهم تصور کرده که سفیه بر سرنوشت خویش اند و ما به حکم الهی و از سر لطف و مرحمت ، آنان را با شلاق و تازیانه به بهشت برین می رانیم !!

کی یر ککور، فیلسوف دانمارکی ،  جمله ای دارد بدین مضمون:

 «ایمان یعنی پَرِش در تاریکی» 

این جمله ذهن شما را به کدام سو میبرد؟ 

گفتم که بنما نردبان تا بر روم بر آسمان/ گفتا سر تو نردبان سر را در آور زیر پا/ چون پای خود بر سر نهی پا بر سر اختر نهی/ چون تو هوا را بشکنی پا بر هوا نه هین بیا/ بر آسمان و بر هوا صد رد پدید آید تو را/ بر آسمان پران شوی هر صبحدم همچون دعا ( دیوان شمس )

کدامین انسان ، کدام عقل سلیم می پذیرد که در نادیده‌ی ناپیدا قدم گذارد ؟ این عقل است که نهیب می زند و باز می دارد ، از سفری که مشکاتی روشن گر آن نیست و هیچ مسیر و معبر مشخصی ندارد . این جاست که باید خود انتخاب کنی ؛ اندیشه را برگزینی که تو را بر حذر می دارد و یا ایمان را که به کشف نادیده دعوتت می کند ، اگر عقل بر تو چیره شد ، تو در وادی ایمان جایی نداری و چنانچه ایمان را برگزینی ، می بایست که اندیشه را سلاخی کنی !

کاسه سر را تهی کن وانگهی با سر بگو / کای مبارک کاسه سر عشق را پیمانه باش ( مولوی )

ایمان ابراهیم بود که آتش سوزان را بر او گلستان کرد ، کدام عقل می پذیرد که توکل بر نادیده کرده ، نمرود عیان را آشکارا نادیده بگیرد ؟ تا بن استخوان خواهم سوخت اگر که جای ابراهیم می بودم ؛ چرا که به جحای توکل بر احساس ناپیدای توانگر به موجود پیدا (نمرود) دخیل می بستم . 

ایا یاری که در تو ناپدیدم/ تو را شکل عجب در خواب دیدم/ چو خاتونان مصر از عشق یوسف/ ترنج و دست بی خود می بریدم/ کجا آن مه کجا آن چشم دوشین/ کجا آن گوش کان ها می شنیدم/ نه تو پیدا نه من پیدا نه آن دم/ نه آن دندان که لب را می گزیدم (مولانا)

پروردگار قابل رویت با چشم سر نیست پس چگونه باور به وجود نادیده آورم ! گذر از همین مرز است که قدم در تاریکی ایمان می گذاری . در عین تاریکی و ظلمات راه ، روشنایی بخش است ؛ چه پارادوکس زیبایی ...

بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزوست/ بگشای لب که قند فراوانم آرزوست/ ای آفتاب حسن ، بون آ ، دمی ز ابر/ کان چهره‌ مشعشع تابام آرزوست ( مولوپی )

اگر هوس کنی که اندیشه را در کوزه‌ای محبوس کرده ، پس از عبور از دروازه‌ی ایمان، در صندوقچه را باز کنی، چیزی نصیب نخواهد شد، چرا که عقل در سرزمین ایمان کور است ، خداوند در زمان و مکان نگنجد چرا توانم او را دیدن ! موسی(ع) که کلیم الله بود ، پس از تجلی عظمت باری تعالی ، تحملش از دست به رفت ، منِ گم کردهِ ره دیگر چه گویم .

یا رب چه کسست آن مه ، یا رب چه کسست آن مه/ کز چهره بزد آتش در خیمه و در خرگه (مولانا)

مرحبا به شما. چه نیکو گفتین. لذت بردم. 

متنی نوشته بودم با همین عنوان پرش در تاریکی و قصد کرده بودم بعنوان یک پست آنرا ارسال کنم. در ادامه آن را میاورم . اگر چه متنی که شما نوشتید شیواتر و گیراتر و پرملات تر از متن بنده هست. 

هوا که تاریک باشد ،  نمیدانیم اگر به سمت جلو جهش کنیم چه در انتظارمان است. شاید دیوار، شاید چاله یا هرچیز ناپیدای دیگر. 

پس چرا در تاریکی بجهیم؟ 

در قرآن آمده  «الذین یومنون بالغیب». 

غیب یعنی چه؟ غیب یعنی چیزی که دقیقا نمیدانیم یعنی چه. اگر میدانستیم چیست که دیگر اسمش غیب نبود.  اسمش میشد  «معلوم». و لابد خدا هم میگفت الذین یومنون بالمعلوم. اما ایمان آوردن به چیزی که معلوم هست که آنقدرها هم هنر نیست. 

آیا تا بحال شنیده اید کسی بگوید  «من ایمان دارم که این لامپ روشن هست.» روشن بودن لامپ که دیگر ایمان نمیخواهد. با چشم سر میبینیم که روشن هست. چه نیازی به ایمان! 

الذین یومنون بالغیب یعنی ما به چیزی ایمان میاوریم که دقیقا نمیدانیم چیست. 

آیا ایمان آوردن به چیزی که دقیقا نمیدانیم چیست، شبیه به همان جمله کی یر کوکور نیست؟

خدا هم ما را تشویق کرده در تاریکی بجهیم. خیلی هایمان هم این دعوت را لبیک گفته ایم. 

اما چرا؟ جهش در تاریکی که خیلی هم عاقلانه بنظر نمیرسد. ممکنست چاله ای روبروی ما باشد، دیواری، سنگی، ماری... . 

 

اگر پرسیده شود چرا به خدا ایمان آورده ای چه بگوییم؟ ممکنست دلایل فلسفی را اقامه کنیم. اما دلایل فلسفی بیش از آنکه به تعداد مومنان افزوده باشد، بدان ها(مومنان) این قوتِ عقل را داده که آری، فلسفه هم میتواند خدا را اثبات کند. 

وقتی برهان نظم را بر مومنی میخوانی، خواهد گفت: 

آری چنین است و غیر از این نیست و عجب که با چنین برهان قاطعی اینهمه ملحد داریم. 

در حالیکه اگر همان برهان را بر ملحدی اقامه کنیم خواهد گفت:

 نظم موجود، حاصل انباشت زمان است. وی نظم موجود را در خدمت عقاید خود خواهد گرفت و آنرا موید عدم وجود ناظرِ فاعلِ برتر میداند و میگوید اگر چنین ناظرِ فاعلی میبود، پس دنیا اینقدر منظم و بکر نبود. وی نظم را حاصل دستکاری نشدن از طرف برون میداند. 

از دل براهین فلسفی چند تن به شمار مومنان افزوده شده؟

چرا خاکِ فلسفه پیامبرپرور نبود. چرا پیامبران از میان فلاسفه برنخواستند. چرا فیلسوفانه سخن نگفتند. 

در زندگی روزمره، چه زمانهایی واژه ایمان را بکار میبریم؟ تا بحال شده بگوییم من ایمان دارم الان روز است؟ این که الان روز هست را با چشم سر هم میتوانیم ببینیم. چه نیازی به ایمان؟

یا هیچ وقت نمیگویم  «من ایمان دارم که رنگ این ماشین آبیست.» آبی بودن رنگ یک ماشین آنقدر واضح است که نیازی به ایمان اوردنش نیست. 

اما برخلاف موارد بالا، بسادگی میتونیم پدری رو تصور کنیم که به فرزندش بگوید  «من ایمان دارم که تو در زندگی ات موفق خواهی شد. یا معلمی که به شاگردش بگوید  «ایمان دارم در امتحانات سربلند بیرون می آیی. یا هوادار فلان تیم فوتبال بگوید  «ایمان دارم تیمِ من قهرمان خواهد شد» و... 

آن هوادار فوتبال اگر چرتکه بیندازد و حسابگرایانه دو دوتا چهارتا کند ممکنست کمی تردید کند که مبادا تیمم قهرمان نشود، آن معلم و آن پدر هم همینطور. اما امیدوارانه میگویند من ایمان دارم که... 

 

گویا ایمان شأن خودش رو فراتر از آنی میداند که متعلق به بدیهیات و واضحات شود. جنسش از جنس دل به دریا زدن هست. کمی خطر کردن. کمی به دو دو تا چهارتاهای منطقی پشت کردن . چیزی شبیه امید و اعتماد. 

به واقع متن زیبایی بود و البته چوب کاری کردید ، متن شما روان تر  ، ملموس تر و جامع تر بود .

مطالب صفحتون خیلی خوب و پرمحتواست

میتونم ازتون خواهش کنم یه بیوگرافی از خودتون بگید؟ اینکه چند سالتونه و رشته تحصیلیتون چی بوده؟ 

سلام خانم دریا

خواهش میکنم.

من دهه شصتی هستم و در رشته های علوم پایه و علومی مربوط به کسب و کار تحصیل کردم.

باورهای تاریخی، باورهای دینی

اگر علوم تجربی را از جهت استحکام یافته هایش دسته بندی کنیم فیزیک در صدر مینشیند و تاریخ در قعر. 

در این دسته بندی، بعد از علم فیزیک، علومی مانند شیمی ، زیست شناسی، جامعه شناسی، انسان شناسی و... جای میگیرند و در نهایت نوبت به تاریخ میرسد که از ضعیف ترین علوم است.

دلیل اتفاق نظرها در فیزیک چیست و منشاء اختلاف نظرها در تاریخ کجاست ؟ 

اگر در فیزیک ، ابزار دقیقی همچون ترازو و فشارسنج و دماسنج ملاک سنجش اند  ، در علم تاریخ تنها میتوانیم احتمال دهیم فلان داده تاریخی درست هست یا غلط . 

در علومی همچون انسانشناسی، روانشناسی ، جامعه شناسی و صد البته تاریخ، دیگر خبری از آن ابزار سنجش دقیق همچون فشارسنج نیست که برای همگان اتوریته باشد. فصل الخطابی در کار نیست که برای عموم مرجع قرار گیرد. 

برای آزمودن این ادعا که آب در کنار دریا در دمای صد درجه به جوش میآید، کافیست کنار دریا برویم و آب را بجوشانیم. 

اما راستی آزمایی فلان ادعای تاریخی که میگوید فلان پادشاه به فلان دلیل به فلان کشور حمله کرد به سادگی میسر نیست. 

داده های تاریخی از این جهت به ظن و گمان آمیخته شده اند که ابزار راستی آزمایی در آن ضعیف است. بهمین دلیل است که گفته میشود تاریخدان نظر نمیدهد اِلا به گمان.

مبنای برخی از باورهای دینی ما، داده های تاریخیست. بعبارتی جنس آنها، از جنس تاریخست. مثلا، بسیاری از باورهای دینی ما، از دلِ این جملات بیرون آمده:

در تاریخ آمده در قرن فلان، فلان اتفاق رخ داده به فلان دلیل. یا فلان قول از فلان شخص نقل شده و امثالهم.

و بالطبع ، هرآنچه از باورهای دینی که از دلِ باورهای تاریخی بیرون آمده، همان اندازه مستحکمند که باورهای تاریخی. و همان تشکیکات را میتوان بدان ها نمود که به باورهای تاریخی. و همان قدر محتاج پالایش اند که باورهای تاریخی. 

امروزه، اگر شخصی بگوید زنان در شمار حیوانات زبان بسته اند  به یاوه گویی و روانپریشی متهم میشود. 

حدود چهار قرن پیش، فرد بسیار موجهی همین سخنان را گفته. و فرد موجهی دیگری، همان سخنان را تأیید کرده. 

این دو نقل قول را از نظر بگذرانید :

 «و از عنایت الهی در خلقت زمین، تولد حیوانات مختلف است؛ بعضی برای خوردن اند، بعضی برای سوار شدن، بعضی برا بار کشیدن، بعضی برای جمال و بعضی برای نکاح و آمیزش»(اسفار اربعه. ج7. فصل13. ص136)

گوینده این جملات، صدر المتأهلین معروف به ملاصدرا است. 

ملاهادی سبزواری در حاشیه کتاب اسفار، در تأیید سخنان ملاصدرا چنین گفته:

 «... اینکه صدرالدین شیرازی زنان را در شمار حیوانات درآورده اشاره لطیفی دارد که زنان بدلیل ضعف عقل و ادراک جزئیات، حقا و عدلا در حکم حیوانات زبان بسته اند. اغلبشان سیرت چهارپایان دارند اما بدانها صورت انسان دادند تا مردان از مصاحبت با آنان متنفر نشوند و در نکاح با آنان رغبت بورزند. بهمین دلیل در شرع مطهر، مردان را در کثیری از احکام بر زنان چیرگی داده اند...»(حاشیه کتاب اسفار اربعه، جلد 7) 

ملاصدرا و ملاهادی سبزواری، هر دو از افراد معتبری اند که کتابهایشان هم در دانشگاه و هم در حوزه تدریس میشود. اما چنین سخنان غیرانسانی هم از آنان صادر شده. 

قصد این نوشته نقد سخنان ملاصدرا و ملاهادی سبزواری نیست . قصد، تبیین سیر تحول فهم بشری است.  

هیچ بعید نیست سخنانی که امروزه آنها را مقبول میدانیم، دو قرن بعد در شمار یاوه هایی در آید که جز دیوانگان و روان پریشان نگویند. 

خانم مطلقه ای میشناسم سی و پنج، شش ساله. تنها زندگی میکند. در مغازه ای بعنوان فروشنده مشغول بکار است؛ دو شیفت در روز با درآمد ماهیانه ششصد هزار تومان، بدون بیمه، بدون مزایا . اجاره خانه هم باید بدهد. 

یک روز تماس گرفت و از شرایطش گفت؛ از اینکه ماهی ششصد هزار تومان میگیرد و اینکه برنامه غذایی اش محدود شده به نان و ماست. و اینکه فاصله محل کارش تا خانه را هم پیاده میرود تا بلیط اتوبوس را هم ندهد و اینکه از شارژ کردن تلفن همراهش هم معذور هست و اینکه از آینده میترسد.

بمن گفت فلانی مورد شغلی داری بمن معرفی کنی؟ حالا هرشغلی. فقط درآمدش از 600 هزار بیشتر باشد، هر کاری باشد و هرجایی باشد فرقی نمیکند... . 

فردای آن روز، موضوع را با یکی از همکارانم در میان گذاشتم. به این امید که بتوانیم شغل آبرومندانه ای برای آن خانم پیدا کنیم. 

همکارم که انگار از مدتها پیش منتظر بود چنین موقعیتی پیش بیاید تا این جملات را بگوید، گفت :همین دیگر، اگر بیخود و بیجهت سنت چندهمسری را کنار نمیگذاشتیم این مشکلات پیش نمیامد. 

گفتم فرضا که مشکل این خانم را با زنِ دوم شدن حل کردیم، با دل شکسته زنِ اول چه کنیم؟ 

گفتگو بدون نتیجه تمام شد. 

... 

من قبل از این ماجرا نمیدانستم حقوق فروشندگان تا این اندازه کم است. رفتم و با صاحب مغازه صحبت کردم که این مقدار حقوقی که میدهی منصفانه نیست. جواب داد میدانم کم است اما اگر بیشتر از این بدهم برایم صرف نمیکند. همه جا همین مقدار را میدهند. تازه بعضی جاها کمتر هم میدهند. مثلا همین مغازه بغل دستی... 

کمی پرس و جو کردم دیدم نرخش همینست که صاحب مغازه میگوید. تازه خیلی جاها کمتر از این هم میدهند.

 

اما با این مقدار، حتی صورتت را هم نمیتوانی سرخ نگه داری. اینها چجوری زندگی میکنند؟ 

ششصد هزار تومان! آن هم برای زن جوانی که نه سرپناهی دارد و نه کس و کاری! چه خطراتی تهدیدش میکند؟ این ظلم نیست؟ در این شهر چند نفر مانند او اینگونه روزگار سر میکنند؟ ای روزگار نامرد . 

یاد سخنان سردار نقدی می افتم که همین چند روز پیش گفته بود در آمریکا پنجاه ملیون گرسنه داریم.

یاد سخنان محمد یزدی، از فقهای شورای نگهبان هم می افتم که میگفت در این چهل ساله به اندازه چهارصد سال پیشرفت کردیم.

 یاد سرود ملی پیشین خودمان هم افتادم که میگفت: «جمهوری اسلامی، هم دین بما دهد هم دنیا...» 

یاد شعارِ  «انقلاب اسلامی مال پابرهنگان و مستضعفان است» هم افتادم.  

یاد وصیت امام حسین به فرزندش هم افتادم که گفته بود «فرزندم، از ظلم به کسی که در برابر تو، جز خدا فریادرسی ندارد برحذر باش»

اتفاقا آن خانم هم میگفت مگر خدا به فریادم برسه

نتونستم با خوندن وضعیت این خانم مطلقه چیزی ننویسم

اگر این مسئله‌ای که فرمودید در مورد این خانم حقیقت باشه بهشون پیشنهاد بدید که دوره های کمک بهیاری رو بگذرونند که البته اونم زمان و هزینه خودش را دارد که از اون کم خرج تر دوره های نسخه خوانیست که می‌تونند در داروخانه ها مشغول بشند که درآمدش از ۶۰۰ هزار بیشتر است

اگر الان هم مثل زمان بنده باشه فکر کنم یک دوره ۳ ماه با ۶۰۰ تومان هزینه 

اما اگر تنها به صرف بیان حقیقتی از جامعه که ای بسا وضع معاش بعضی کمتر از این خانم هست بود واقعا متاثر کننده‌ست مخصوصاً اینکه خودم تو بیمارستان بعضاً دیدم و درک میکنم...

نه میشه با وجود عملکرد مسئولین امید واهی داشت و نه میشه نا امید شد...

موفق باشید

کامنت قبلی شما رو مطالعه کردم ، آمدم در باب عقل اندکی قلم فرسایی کرده ، آسمان و ریسمان را به یکدیگر گره زده ، چرندیاتی ببافم ، که چشمم به متن زیرین افتاد؛ هر چه بود پرید و قلم خشکید ، بانگی بود بر سر همان عقل که در روزگار چشم ‌های کور و وجدان های خاموش به چه کار می‌آیی ؟

این نوشته درد داشت ، درد فهم ! همچون آدم نابینایی که به نعمت دیدن دست یافته ، در ابتدا نورِ دیدن درد آور است ، ولی چشم را باز کرده ، دل را آگاه می کند . از شما ممنونم ، چرا که در روزگار انسانیت های سرد ، منادی درد بودید .

درد داروی کهن را نو کند/ درد هر شاخ ملولی خو کند/ کیمیای نو کننده دردهاست/ کو ملولی آن طرف که درد خواست/ هین مزن تو از ملولی آه سرد/ درد جو و درد جو درد ، درد ( مولوی )

با کمک چندتن از دوستان چندتایی وقت مصاحبه کاری ترتیب دادیم. امیدوارم یکی از اینها نتیجه بده.  

سلام خانم بهار

ما هیچوقت از آشنایی با اقوال گذشتگان بی نیاز نمیشویم . این دو نقل قول، و قول های مشابه، بخشی از تاریخ ماست.

جالبه که خدمت شما عرض کنم من ندیدم از بین همعصران ملاصدرا و ملاهادی، کسی این سخنان رو مورد نقد قرار بده. خب این خیلی خیلی نکته مهمیه. گویی این سخنان، در آن زمان، حرف خارج از عرفی نبوده که کسی بدان متعرض بشه. امروز هست که ما این سخنان را یاوه و زننده میدانیم. 

اینها و نظایر اینها، نشون میده که آدمیان در این چند قرن اخیر چقدر متحول شدند. گویی با آدمیان دیگری سر و کار داریم، ارزش ها و عرف هایشان بکلی متحول شده، به گونه دیگری فکر میکنند.

امروزه حق رأی زنان امری بدیهی دانسته میشود. اما پنجاه سال پیش، بسیاری از علمای دینی، رأی دادن زنان را حرام اندر حرام شرعی میپنداشتند.

امروزه برده داری امریست قبیح. حتی تصورش هم ما را آزار میدهد. اما همین برده داری برای هزاران سال از رسوم پذیرفته شده آدمیان بوده. هیچ دانشمند و مصلح اجتماعی و فیلسوفی هم پیدا نمیشد که این رسم را غیرانسانی بداند. در متون دینی خودمان هم برخورد سفت و سختی با آن نشده.

برای اینکه قدری برایتان روشن شود گذشتگان تا چه میزان با برده داری انس و الفت داشته اند و احتمال خطای آن را هم نمیدادند مثالی را برایتان میآورم:

فرض کنید قانونی وضع شود که مادران حق ندارند فرزند خودشان را بزرگ کنند. و دولت باید مامور شود نوزادان را به محض تولد از مادران بگیرد و بنا به صلاحدید خود این نوزادان را بین خانواده های مختلف تقسیم کند. نتیجه این میشود که دیگری هیچ مادری نمیتواند نوزاد خود را داشته باشد . 

خب این قانون خیلی قانون ناهنجاری بنظر میرسد. هیچ مادری زیر بار آن نمیرود. مادران حق خود میدانند نوزاد خود را بزرگ کنند. غیر از این اصلا برایشان قابل تصور نیست. اینکه هر مادری نوزاد خونی خودش را تحویل بگیرد امریست کاملا بدیهی و معقول. مگر غیر از این است؟ 

نکته مهم در اینجاست؛ همان بدیهی بودنی که در این ماجرا میبینیم، گذشتگان هم در امر برده داری میدیدند. هیچ گاه به دهنشان هم خطور نمیکرد غیر از این باشد. همچنان که امروز هیچ مادری حتی به ذهنش هم خطور نمیکند فرزندش را باید تحویل دولت دهد. 

تا همین چند دهه پیش کمتر زنی بوده که از دیه یکسان با مردان سخن بگوید. یا حق ارث یکسان را طلب کند. یا حق طلاق بخواهد و.. . اما امروزه، این موارد و بسباری موارد دیگر، موضوع چالش قرار گرفته.

تا مدتها، قطع عضو از روش های پذیرفته شده و معقول مجازات مجرمان بوده. کسی هم این نوع مجازات را غیرانسانی نمیدانسته. اما امروزه بسی ضدانسانی مینماید.

زمانی ازدواج دخترکان نه ساله، امری بوده کاملا مقبول عام و خاص. اما امروزه کدام پدر و مادر راضی به عقد دخترک نه ساله خود میشود؟ 

این تحول ها و تغییر نگرش ها، همگی حاکی از اینست که انسان امروز، به کل با انسان قدیم تفاوت کرده. گویی دیگر آن انسان قدیم، منقرض شده. 

 تعمق در اینها خیلی چیزها رو برای ما روشن کنه. 

اینکه گذشتگان چرا اینگونه فکر میکردند؟

آیا تفاوت عقیده ما با گذشتگان، حاکی از خطا بودن عقاید ایشان بوده یا نشان دهنده عمق تفاوت ما با ایشان؟

بعبارت دیگر، آیا اگر با همان استانداردهای ده قرن پیش، آدمیانِ ده قرن پیش را قضاوت کنیم باز هم میتوان بر آنان خورده گرفت یا نه؟

 

و بعبارت دیگر؛ آیا گذشتگان در آنچه ما خطا میدانیم مقصرند یا عذر موجه دارند. اگر مقصرند، منشأ اشتباه محاسباتی ایشان کدام بوده؟ 

کدامیک از این خطاهای محاسباتی ایشان، میتواند گریبان انسان معاصر را هم بگیرد؟ 

این سوالات و سولاتی نظیر این، موضوع علم فلسفه تاریخ است. 

چه تفاوت دیدگاه گذشتگان را ناشی از خطای محاسباتی آنان بدانیم  و چه ناشی از مقتضیات زمانه بپنداریم، یک موضوع سر جای خود باقیست؛ چه قدر احتمال دارد ما نیز به سرنوشت گذشتگان دچار شویم. 

البته ما نیز روزی به جرگه گذشتگان میپیوندیم.  زمانی خواهد رسید که آیندگان با تعجب یا با تمسخر یا با سرزنش  در احوال ما مینگرند و میگویند اینها چرا اینگونه فکر میکردند. 

براستی وقتی انسانی چنین تحول پذیر داریم، چه جای قوانین قطعی و ابدی؟ 

دورنمای من از نوشتن کامنت پیشین، اشاره به همین نکات بود. 

ارادت بنده نسبت به شما از قبل هم بیشتر شد

عبدالکریم سروش مقاله ی خواندنی داره تحت عنوان  «سقف معیشت بر ستون شریعت».

این مقاله از جهتی ارتباط معنایی نزدیکی با همین گفته شما داره. 

جناب نیرا

ابیاتی که از مولانا گفتید مرا بیاد ابیاتی از دفتر پنجم میاندازد:

غم کَنَد بیخِ کژِ پوسیده را /تا نماید بیخ رُو پوشیده را

غم ز دل هرچه بریزد یا برد/در عوض حقّا که بهتر آورد

در ابیاتی که شما آوردید، مولوی درد را به سان معجزه گری میداند که داروی کهنه را نو میکند و هر شاخه پژمرده ای را هرس میکند. 

در ابیاتی که بنده آوردم، همین نقش به غم داده شده. غم ریشه درخت کج و پوسیده را برمیکَنَد، تا ریشه درخت نو را نمایان سازد(غم کَنَد بیخ کژ...)

گویی مولوی درد و غم را کیمیایی نوکننده میداند. 

سلام

درمورد این خانم مطلقه ای که دلسوزاندید

چرا جو جامعه و ذهن خودتان را با زن دوم شدن ایشان خراب می کنید؟ وافعا بابت دلخوری زنان اول تا کجا این همه زن بیوه و مطلقه و پیر دختر باید در تنهایی و سختی عمرشون به پایان برسه؟

اگه به ملت کنترل شهوت رو توصیه می کنیم چرا به زنان اول توصیه نمیکنیم از این همه خودخواهی بی ارزش دست بردارند و کمی هم خودشان را بجای این همه زن تنهای بیوه و پیر دختر بگذارند آیا احتمال نمیدهند خودشان هم روزی زنی بیوه وتنها شوند وهیچ کس جرات ازدواج با آنها رانداشته باشد و تمام نیازهاشون رو باید باسختی وتنهایی بگذرانند

واقعا این فزونی تعداد زنان آماده ازدواج بر مردان چه راه حل انسانی و خدایی داره اگه تعدد زوجات رو نپذیریم؟

کاش

بدرستی بر موضوع مهمی انگشت تاکید نهادید. ذات گرایی ارسطویی بر ذائقه من هم نمینشیند. نمیتوان برای انسان،جهان،علم و... ذوات ثابت و لایتغیر در نظر گرفت. جهان ما با جهان گذشتگان،عقلانیت مدرن با عقلانیت سنتی،انسان امروز با انسان دیروز و جوامع جدید با جوامع قدیم به اعتبارهای بسیاری یکی نیست.

سلام آقای نیکخواه 

تشکر از شما. بله، همینگونه هست که میفرمایید. در ذات گرایی ارسطویی، تحول فهم بشری چنانچه باید بحساب آورده نشده. 

جناب حمیدا

چند همسری، جامه ای نیست که بتوان بر تن انسان معاصر پوشاند. زنِ امروز، هویت خود را ورای آن میداند که همسر خود را با شخص سومی تقسیم کند. 

سنت چند همسری، رسمی بوده برای جهان گذشتگان.

گذشتگانی که فلاسفه اش زن را چنین تعریف میکردند: المرأة حیوان طویل الشعر قصیر الفکر (زن حیوانیست بلندمو و کوته فکر) 

در چند کامنت قبل تر، دو نقل از ملاصدرا و ملاهادی در مورد زنان آوردم. این دو قول را اگر بر انسان معاصر بخوانی، با دیده حیرت و سرزنش بدان مینگرد. و جالب اینکه این سخنان هیچگاه در میان همعصران خود مورد نقد واقع نشد. سنت چند همسری مناسب همان دوران بود. 

همان دوران که فلاسفه اش زن را حیوانی مدانستند که تنها صورت انسانی پیدا کرده، آنهم از جهت اینکه بتواند نیازهای جنسی مردان را برآورده کند. 

استدلال دوری (مصادره به مطلوب)

استدلال یک شخص اگر صرفاً تکرار چیزی باشد که قبلا مفروض گرفته، به نتیجه جدیدی نمی‌رسد. این را استدلال دوری یا دلیل دوری می‌نامیم. 

اگر کسی بگوید: «محتوای کتاب مقدس حقیقت است، چون خود کتاب مقدس این را می‌گوید»، مرتکب استدلال دوری شده است. او دارد فرض را بر این قرارمی‌دهد که کتاب مقدس فقط حقیقت را می‌گوید، و بنابراین با اعتماد به درستی آن چنین گزارش می‌دهد که آن‌چه در این کتاب آمده، سراسر حقیقت است.

 مثال دیگری از استدلال دوری چنین است: «مطابق آنچه مغز من می‌گوید، مغزم قابل‌اعتماد است.» اگر مغزِ ما همان باشد که به ما می‌گوید مغزمان قابل‌اعتماد است، خوب معلوم است که ما فکر می‌کنیم مغزمان در واقع قابل‌اعتماد است!

استدلال‌های دوری را مصادره به مطلوب نیز می‌نامند. در این استدلال‌ها در واقع مدعایی که باید با استدلال اثبات شود، در مقدمات استدلال مفروض گرفته می‌شود.

این مغالطه هنگامی که در قالب یک استدلال ظاهر می‌شود، استدلالی گستاخانه است. مغالطه استدلال دوری یا مصادره به مطلوب مفروضات شخص را به نحوی تکرار می‌کند که شبیه استدلال به نظر می‌رسد. هنگامی که نتیجه یک استدلال به‌نحوی (صریح یا تلویحی) در مقدمات آن ظاهر می‌شوند، می‌توان گفت که با مصادره به مطلوب یا مغالطۀ استدلال دوری مواجه هستیم.

آنچه در بالا آمد بخشی از مقاله دیوید فرر (david ferrer) است که تحت عنوان  «پانزده مغالطه ی منطقی که پیش از ورود به هر بحث باید بدانید» منتشر شده. این مقاله را خانم خدیجه حسنی به فارسی برگردانده. 

نفرت وحدت بخش غفلت آفرین را مطالعه کردم ؛ متن بسیار زیبایی بود ، لذت بردم ، نوشته زیر به ذهنم متبادر شد ، خدمتتان ارسال می کنم .

ای بسی ظلمی که بینی در کسان/ خوی تو باشد در ایشان ، ای فلان/ اندر ایشان تافته هستی تو/ از نفاق و ظلم و بدمستی تو/ آن تویی ، و آن زخم بر خود می زنی/ بر خود آن ساعت تو لعنت می کنی/ در خود آن بد را نمی بینی عیان/ ورنه دشمن بوده‌ای خود را به جان/ حمله بر خود می‌کنی ای‌ ساده‌ مرد/ همچو آن شیری که بر خود حمله کرد/ چون به قعر خوی خود اندر رسی/ پس بدانی کز تو بود آن ناکسی ( مثنوی معنوی ، دفتر اول )

بنده منکر وجود دشمن نیستم ، ولی بسیاری اوقات همان دشمن بد طینت پلیدی را که در آرزوی مرگ و نابودیش شب را به صبح می رسانیم ، آیینه ی تمام قدِ خودِ با قدرتِ ماست ! این حجم از کینه‌ای که نسبت به ابوالبشری همچو خود داریم ، کمندی شده ، روزگاری ما را خفه خواهد کرد.

چشم ها را بسته ، عیب و ایراد خود را نمی بینیم ، دهان را باز کرده ، این و آن را موصوف به صفاتی می کنیم که اگر نیک بنگریم ، برازنده‌ی قامت رعنای خودمان نیز هست .

دشمنی با دیگری شاید برای چند ماه و چند سال وحدت آفرین بوده ، ما را از گسیختگی برهاند ، اما این همبستگی پایدار نخواهد بود ؛ چرا که جایی و زمانی به خود آمده ، دلیلی بر این دشمنی نخواهیم یافت و همان روز است که وحدت حاصل از دشمنی زیر سوال خواهد رفت .

چون گناه و فسق خلقان جهان/ می شد از شبّاکه بر هر دو عیان/ دست خاییدن گرفتندی ز خشم/ لیک عیب خود ندیدندی به چشم/ خویش در آیینه دید آن زشت مرد/ رو بگردانید از آن و خشم کرد/ خویش بین ، چون از کسی جرمی بدید/ آتشی در وی ، ز دوزخ شد پدید/ حمیت دین خواند او آن کبر را/ ننگرد در خویش ، نفس کبریا ( مثنوی ، دفتر اول )

آن قدر به دیگران نظر کرده ، زمان صرف تحلیل عیب کسان می کنیم که خود را به بوته‌ی فراموشی سپرده ، دست از پالایش کاستی های خود بر می داریم ، تا حدی که دیگر نواقص خود را ندیده ، از آنان گذر می کنیم و متاسفانه گاها به جایی می رسیم که کژی های خود را در می یابیم اما نه آنگونه که باید! خطاهای خویش را به خوبی و درستی تعبیر کرده ؛ از آنان به محسنات یاد می کنیم و دیگر چه کسی است که تیشه برداشته ، به ریشه‌ی حسن وکمال خویش زند !

گفت حق که : کژ مجنبان گوش و دم/ یَنفَعنّ الصادقین صدقهم/ کهف اندر کژ مخسب ای محتلم/ آنچه داری وانما و فَاستقم/ ور نگویی عیب خود ، باری خمش/ از نمایش وز دغل خود را مکش ( مثنوی ، دفتر سوم )

به جایی می رسیم ، که همچو طبلط توخالی ، از درون تهی شده اما آواز بلندی داریم . گنده‌گویی کرده که مبادا خدایی ناکرده کم بیاوریم . اینجاست که دیگر بازار لاف زنی گرم است و تنور لاف زن داغ ! اما روزی فرا خواهد رسید که عمودِ خیمه‌ی نمایش ، تحمل دغل بازی را نداشته ، در هم می شکند ، مصیبت آنجاست که علاوه بر بلوف زن ، جماعتی با دستان بسته در زیر چادر تزویر ، مدفون خواهند شد .

حداقل در شیراز ما که خبری از کولاک نیست:) 

آسمون آفتابیه کاملا:) 

منم بعضی وقتا بهمین عارضه دچار میشم؛ اینکه دقیقا نمیدونم چی باید بگم. حالا نمیدونم این نشونه بدیه یا نباید جدی گرفت:) 

سلام جناب نیرا

کامنت شما را مشتاقانه خواندم و همچون همیشه از غنای آن لذت بردم. درود بر باریک اندیشی شما. 

مولوی در فیه ما فیه سخنی دارد که به وضوح یادآور همان حکایت  «نخچیران و شیر» است که نقل کردید:

 «...فیلی را آوردند بر سرچشمه ای که آب خورد. خود را در آب می دید و می رمید. او می پنداشت که از دیگری می رمد. نمی دانست که از خود می رمد. همه اخلاق بد، از ظلم و کین و حسد و حرص و بیرحمی و کبر، چون در توست، نمی رنجی. چون آن را در دیگری می بینی، می رمی و می رنجی...» 

نواقص خود را نه از خود، بلکه از دیگری دیدن و بجای تلاش بر اصلاح آن، کمر همت بر اصلاح دیگری بستن، خطریست که مولوی بارها آدمی را از آن برحذر کرده:

بر قضا کم نِه بهانه، ای جوان/جرم خود را چون نهی بر دیگران؟(مثنوی/دفتر ششم) 

همکلاسی داشتم از دلباختگان مکتب مارکسیسم. هرگاه از ایشان پرسیده میشد که  «اگر مارکسیسم مکتب خوبی بود، پس چرا منتج به نتایج ناگواری شد» در پاسخ میگفت: مارکسیت از خود عیبی نداشت، این مارکسیست نبود که شکست خورد، این مجریانش بودند که نتوانستند آن را بدرستی اجرا کنند. 

اما به قول اسدی طوسی :

چو از تو بُود کژی و بی رهی/گناه از چه بر چرخ گردون نهی؟

همیشه چنین بوده؛ دلدادگان مکاتب، بخاطر دلباختگی که به مکتب خود دارند، از دیدن نواقصش محروم اند. 

زمانی هم که نتایج ناگوارش بر همگان آشکار شد، آن را به ابر و باد و مه خورشید نسبت میدهد که این و آن مقصر بوده، آن نگار ما که از خود عیبی ندارد. عیبی هم اگر هست از مجریانش است، از دشمنانش، از زمانه. 

چندی پیش در صفحه ارسال مطالب، متنی فرستادم با عنوان  «نفرتِ وحدت بخشِ غفلت آفرین». بنا به ملاحاظاتی که آقای نجفی دارند، آن متن به بحث عمومی گذاشته نشد. 

از آنجایی که ذکری از آن متن در اینجا بمیان آمد، آنرا در این صفحه میآورم. 

 «نفرتِ وحدت بخشِ غفلت آفرین» 

عشق وحدت میبخشد، نفرت هم همچنین. نفرتی که در یک جامعه نسبت به دشمنانش پدیده آمده، برای اعضای همان جامعه وحدت بخش است. 

نظامات ایدولوژیک همین گونه اند؛ آنان برای وحدت بخشی به ملت خود ، محتاج دشمنِ منفورند.

 

ایدولوژی ها برای مبارزه ساخته شده اند اما برای فردای روز پیروزی برنامه ندارند . بُرنده اند، اما دوزنده نه. براندازند اما سازنده نه. شوراننده اند اما معرفت بخش نه. انقلاب میکنند اما برای استقرار تئوری ندارند. 

  

ایدولوژی ها، همانقدر که در «نه گفتن» و  «رد کردن» پرحرفند، در  «چه باید کرد» کم سخن میگویند. اگر با فردی ایدئولوگ همصحبت شوید میتواند شما را ساعت ها با سخن گفتن در نفی و رد مکاتب رقیب سرگرم کند. 

چنانچه  «نه»  و «نفرت» و  «مبارزه» را از ایدئولوژی ها بگیریم چه برایش میماند؟ اقبال لاهوری همین موضوع را دستمایه شعر خود قرار داده:

روس را قلب و جگر گردید و خون/از ضمیرش حرف لا آمد برون/ کرده ام اندر مقاماتش نگاه/ لا کلیسا، لا سلاطین، لا الاه/فکر او در تندباد لا بماند /مرکب خود را سوی الّا نراند/آیدش روزی که از زور جنون/خویش را زین تندباد آرد برون... 

این شعر زمانی سروده شده که شوروی در اوج بود. اما اقبال به نیکی میدانست این نظام سیاسی به جز چند «نه» چیزی در چنته ندارد. 

از نفرتی که وحدت میبخشد گفتم، اجازه بدهید از غفلت آفرینی اش هم بگویم؛ 

بیست و دوم بهمن ما را یاد چه میاندازد؟ اگر شعار مرگ بر دشمن را از آن بگیریم چه برایش میماند؟  

لحظه ای این روز را بدون شعار مرگ بر آمریکا تصور کنید. تصویر نامأنوسی خواهد بود. گویی اگر این شعار را از آن بگیریم از معنا تهی میشود. اما چه شده که بیست و دوم بهمن تصور نمیشود مگر با تصور شعار مرگ بر آمریکا؟ 

نگویید این فقط یک روز است و چه اشکال دارد این بیست و چهار ساعت را اختصاص دهیم به این شعار. این یک روز معمولی نیست. این روز، بلند گوی یک انقلاب است. روزی که قرار است بلندترین و  برگزیده ترین شعارها داده شود. 

مکتبی که همّ و غمش بر مبارزه طلبی استوار شده، کِی به اصلاح نواقص خود بپردازد. اصلا کِی متوجه این نواقص شود؟ در احوال انسان های پرخاشگر هم که بنگیریم، همین را گواهی میدهد. آنچنان به مبارزه با این و آن مشغولند که از اصلاح کژی های خود باز مانده اند. 

مولوی میگوید:

هست احوالم خلاف همدگر/ هر یکی با هم مخالف در اثر/ چون که هر دم راه خود را می زنم/ با دگر کس سازگاری چون کنم / موج لشگرهای احوالم ببین/هر یکی با دیگری در جنگ و کین/ می نگر در خود چنین جنگ گران/ پس چه مشغولی به جنگ دیگران؟ (مثنوی معنوی دفتر ششم)

مبادا جنگ با دیگران، ما را از پلیدی هایمان غافل کند. 

  

صحبت از بود و نبود دشمن نیست، اما فربهی بیش از حد شعار مرگ بر دشمن، ما را از کدام شعارها غافل نموده؟ این شعار، کدام دغدغه ها را به حاشیه رانده؟ به بهانه مبارزه با دشمن، از اصلاح کدام نارسایی ها باز مانده ایم؟ کدام ناکارامدی ها را به مکرِ دشمنان منتسب کرده ایم؟ مسئولیت کدام ناهنجاریها را از سر خود وا کنده ایم؟ کدام سیاست های نجات بخش را تنها بدلیل نداشتن روح دشمن ستیزی به سخره گرفته ایم؟

 آیا این شعار، شکمِ گرسنه و شغلِ نداشته و ازدواجِ نکرده و آرامش ندیده و بیم فزاینده و رودخانه های خشکیده و مهاجرت گسترده و محیط زیست فرسوده را بدل به موضوعات فرعی نکرده؟ دشمن طلبی تا کنون چه برایمان به ارمغان آورده که با زیان اینهمه غفلت هماوردی کند؟

وانگهی، چه میزان از تلاش نظام برای وحدت بخشی به ملت خود، بر شعار مرگ بر دشمن استوار شده؟ آیا تکیه بر دشمن ستیزی، ما را از سایر روش های وحدت بخش غافل نکرده؟ 

در یک کانال تلگرامیِ انقلابی خواندم که فرادی روز آزادسازی قدس، نام این روز را به «روز کاخ سفید» تغییر میدهیم. 

بسیار خب. فرض کنیم کاخ سفید را هم آزاد کردیم، روز بعد از آن چه؟ تصور کنید همه دنیا تحت سیطره ما در آمد.

فردای آن روز، موعد اداره کردن دنیاست.اما با کدام هنر دنیا را به گونه ای اداره کنیم که درد بیکاری داد مردم را بلند نکند، تبعیض بغض مردم را نترکاند، فساد خُلق مردم را تنگ نگرداند، گرانی آرامش را از مردم نرباید، سانسور مردم را از واقعی بودن نیندازد و نادیده انگاشته شدن عزت را از آنان نستاند؟

اگر این هنرها را داریم پس گذاشته ایم برای کِی و کجا؟ همینک آنها را رو کنیم که بیش از مردم دنیا، خودمان بدان نیازمندیم . اگر هم این هنرها را نداریم پس این همه ادعای نجات دنیا برای چه؟ 

در مورد نظر گذشتگان در باب جنس زن حرف یسیار است و اینکه از ملاصدرا وملاهادی نقل قول می آورید فقط نشان دهنده نوع تفکر عصر وزمانه اون هاست وعموم زنان ومردان همین گونه می اندیشیدندولی در این زمانه که به قول شما زنان هویت مسقل یافته اند نیچه میگه (به سراغ زنان میروی شلاق را باخودببر!)

البته کاری که رسانه ها و تمدن غرب با زنان می کند چیزی جز کلای جنسی و وسیله لذات برای بینندگان و ... نیست اینکه زن را براساس هویت و زیبایی جنسی بشناسیم و معرفی کنیم ناشی از همان جهالت قدیمی است.

البته پرسش بنده را جواب نفرمودید که با عدد فزونی زنان آماده ازدواج (دختران دم بخت+بیوه زنان شوهر مرده ومطلقه+ وپیردختران)  نسبت به پسران ومردان چه راه حلی بجز تعدد زوجات می شناسید؟

با سلام

جسارتا، یک ایراد تایپی در پست نفرت وحدت آفرین وجود داره، چون من نوشته های شما رو با دقت می خونم، خواستم یاد آوری کنم :-)

کدام سیاست های نجات بخش را تنها بدلیل نداشتن روح دشمن ستیزی به سخره گرفته ایم؟

به دلیل داشتن ....

نوشته قشنگی بود، بیش از اینکه سیاسی باشه جنبه روانشناسی و انسانیت و اخلاقیات رو داشت..

ممنون...

منم یه سوال از شما دارم

با این وضعیت اقتصادی مرد های ما توانایی تامین چندین همسر رو دارن؟؟؟؟

حتی با عرض معذرت تصورتم اینه شدت استرس زندگی تو این شرایط انقدر بالاست که بعید احتمالا رو عملکرد جنسی  آقایون هم تاثیر میذاره ...

در مجموع بعید میدونم از نظر مالی و جنسی قادر به تامین یک همسر هم باشن چه رسد 4 تا !!

همونطور که روز به روز شاهد افزایش آمار پیر پسر ها هستیم  ( متقابلا اینو گفتم . بابت کلمه ی پیر دختر که استفاده کردین!) 

جناب حمیدا

بزرگترین ایراد راه حل احیای سنت چندهمسری، غیرعملی بودن آنست. من در ادامه بیشتر بدان خواهم پرداخت. 

و اگر بخواهم مشخصا پاسخ سوال شما را بدهم، باید بگویم حتی اگر هیچ راه حل جامعی هم وجود نداشته باشد، باز هم منطقا مجاز به انتخاب مسیری که میدانیم بر مشکلات خواهد افزود نیستیم.

بعبارتی:

اولا؛ این راه عملی نیست

ثانیا؛ بر فرض عملی بودن، ما را به نتایج مطلوب نمیرساند. 

 

در ادامه، در هر دومورد  سخن خواهم گفت. ابتدا به این مپردازم که چرا این راه عملی نیست و موانعش چیست. 

در کامنت پیشین، بنده از حیث تاریخی به ماجرا نگریستم. اکنون از زاویه ای دیگر ماجرا را بررسی میکنم:

در ترویج سنت چند همسری، صرفا مردان عاملیت ندارند. یعنی اینگونه نیست که مردان مستقلا و بدون همراهی زنان بتوانند چنین رسمی را احیا نمایند. این ماجرا، به غیر از مردان طرف دومی هم دارد: زنان. 

آیا زن حاضر است زیر بار این سنت برود؟ چه آن زنی که میخواهد زنِ دوم شود و چه زن اولی که قرار است بر سرش هوو بیاید. 

حتما توجه دارید که شأن زن فقط از آن حیث نیست که صرفا موضوع بحث قرار بگیرد و به مثابه موجودی صامت و تماشگر گوشه ای بنشیند تا دیگران(مردان) در مورد او تصمیم بگیرند. زن میخواهد همانگونه که موضوع بحث است، مخاطب بحث هم باشد.

مایلم برای توضیح بیشتر، پای یک موضوع فرعی را به بحث باز کنم؛ به این دو جمله نگاه کنید:

الف: آیا تو غیرتت اجازه میدهد که زن و خواهر و مادرت برای تماشای فوتبال به ورزشگاه بروند؟ 

ب: آیا زن و مادر و خواهرت، خودشان راضی میشوند برای تماشای فوتبال به ورزشگاه بروند؟ 

در جمله الف، استدلال مخالفین ورود زنان به ورزشگاه آمده است. مرد میگوید من غیرتم اجازه نمیدهد زنم به ورزشگاه برود، چون ممنکست آسیبی به او وارد شود، ناسزا بشنود و... 

اما در این استدلال، نقش زن کجاست؟ در اینجا هم زن فقط و فقط موضوع بحث قرار گرفته، از ایشان نظرخواهی نشده، گویی صلاحیت آن را نیافته که حداقل در موردی که خودش موضوع بحث است، اظهار نظر کند. 

اما در جمله دوم، به زن عاملیت داده شده. در این جا زن نه صرفا موضوع بحث، بلکه کسیست که باید به سوال پاسخ دهد. باید پاسخ بدهد که خودش، فارغ از نظرات دیگران، آیا خودش دوست دارد به ورزشگاه برود یا خیر. 

پس تا اینجا روشن است که احیای سنت چندهمسری میسر نمیشود مگر با رضایت تام و تمام زنان. 

اما کدام زن حاضر است قلب همسرش را با زن دیگری شریک شود؟ انتظار هست که شما به این دلیل که وارد مبحث چندهمسری شده اید، به روحیات زنانه آشنایی داشته باشید. پس قائدتا میدانید شریک شدن با زنی دیگر، چه فشار عاطفی بر زن اول وارد میکند. اصلا و ابدا تعجب نکنید که همان قدر که بر مرد دشوار است که زنش را با مرد دیگری شریک شود، بر زن نیز همان اندازه دشوار خواهد آمد اگر مردش را در اختیار زن دیگر ببینید. 

حال شما میمانید و ماموریت راضی کردن زنان به احیای سنت چندهمسری. اما همانگونه که زمانه به عقب برنمیگردد، زنان را هم نمیتوان راضی نمود به احیای سنت چندهمسری. 

مگر به ضرب زور و  اجبار . که البته این روش هم بر فرض امکان، اخلاقا نارواست.پس مردود است. 

با این تفاسیر، بزرگترین ایراد راه حل شما، غیرعملی بودنش است. 

من از شما سوال میپرسم، روش شما در احیای سنت چندهمسری چیست؟ چه روشی غیر از راضی کردن آنان میشناسید. هیچ روشی وجود ندارد، هیچ سحر و جادویی هم در کار نخواهد بود. 

حتی اگر طرف شما، زنان محجبهٔ مذهبیِِ نماز شب خوانِ متشرع هم باشند، باز هم دعوت به بازگشت به سنت چندهمسری را نخواهند پذیرفت. البته حساب استثنائات جداست. 

دوباره بازگردیم به سوال شما، راه حل چیست؟ من هیچ راه حل جامعی که حلال همه مشکلات باشد، ندارم. کارل پوپر میگوید: در سیاست هرکس راه حلی ارائه دهد که حلال همه مشکلات باشد، شیاد است.  

من راه حل جامع قطعی ندارم، کما اینکه راه حل شما هم اجرا کردنی نیست. چگونه میخواهید تیری که از چله کمان آزاد شده را برگردانید. این سنت منسوخ با چه ترفندی بازخواهد یافت؟ کار شما بهمان اندازه دشوار است که برگرداندن زمان.

موضوع را از زاویه دیگری بنگریم؛

دلیل بوجود آمدن زنان مجرد(چه مطلقه و  چه ازدواج  نکرده ) چه بوده؟ ایا فقدان رسم چندهمسری علت آن بوده؟ قطعا نه. چرا که جوامعی هستند که چنین رسمی ندارند، اما معضل زنان بازمانده از ازدواج را هم ندارند. 

دلیل چیست؟ یکی از دلایل میتواند وضعیت نامسائد اقتصادی باشد. یا مشکل بیکاری پسران و مشکلات دیگر. آیا بهتر نیست به جای تلاش بیثمر در احیای سنت چندهمسری،  اوضاع اقتصادی بهبود یابد تا حداقل نسل های تازه  کمتر دچار این آسیب شوند. 

در چه باید کرد، پاسخ من همینست: بایستی دلیل بوجود آمدن چنین معضلی را خشکاند، تا حداقل در آینده چنین معضلی بدل به یک چالش فراگیر نشود. 

براستی چرا آن زنی که دوشیفت در روز کار میکند، نباید بتواند از پس مخارجش برآید؟ البته وضعیت درآمد بسیاری از پسران هم خیلی بهتر از آن زن نیست. اگر معیشت آنان بهبود یابد، بر آمار ازدواج کنندگان افزوده نمیشود؟

اما چرا این راه، بر فرض عملیاتی شدن، ما را از مخمصه نجات نمیدهد:

فرضِ محال، محال نیست. بیایید فرض را بر این بگیریم سنت چند همسری از نو زنده شد و زنان هم با طیب خاطر بدان خوشامد گفتند. بسیار خب، کمی خود را در این شرایط تصور کنیم. شرایطی که زنِ دوم گرفتن امریست کاملا مرسوم و مقبول.

سوال؛ آیا این رسم، فقط تا بدانجایی پیش خواهد رفت که تعادل بین زنانِ بازمانده از ازدواج، و مردانِ متاهلِ خواهانِ تجدد فراش را برقرار کند؟

بسی ساده انگاریست اگر چنین تصور کنید. از کجا معلوم احیای این رسم، در حکم همان اسب افسارگسیخته ای نباشد که توان مهارش از دست ما خارج شود. چنانچه این رسم، مرسوم شود، کاملا محتمل است روزی با جمعیت پسران سن بالایی مواجه شویم که مردان متاهلِ ثروتمند، سهم آنان را از داشتن زن ربوده اند. در اینصورت، برنامه برای حل معضل پسران بازمانده از ازدواج، چیست؟ احیای سنت چندشوهری؟ یا برانداختن رسم چندزنی؟

مخصوصا از این جهت که بدانیم بوجود آمدن زنان بازمانده از ازدواج، محصول سیاست های نادرست بوده. و اگر این سیاسات اصلاح شود، این معضل نیز از بین میرود. در این صورت با انبوهی از مردانی که همچنان میخواهند چند زن داشته باشند چه کنیم؟ 

بطور خلاصه، معضل زنان بازمانده از ازدواج، یک عارضه دائمی نیست. درحالیکه چندهمسری نمیآید که فقط یکی دو دهه بماند و بعد برود. در اینصورت چنانچه ریشه های اصلی معضل خشکانده شد، با رسم چندهمسری که قبل از آن احیاکرده بودیم چه کنیم؟ 

سلام خانم دارچین

تشکر از توجه شما

اما اگر بجای کلمه   «نداشتن» ، کلمه  «داشتن»  بزاریم، باز هم جمله در شرایطی میتونه درست باشه: در شرایطی که متعلق ِروح، خود ما باشیم. یعنی چون ما روح دشمن ستیزانه داشتیم، کدام سیاستها را به سخره گرفتیم؟ 

به این جمله دقت کنید:

کدام شوکلات ها را تنها بدلیل نداشتن کاکائو به سخره گرفتیم:) 

درود

اینکه با تعدد زوجات با پیش فرض (مخالفت زنان با چندهمسری) وارد شویم بر اساس کدام منطق می باشد؟ در بسیاری از مناطق دنیا و ایران خودمان همسر اول برای شوهرش با رضایت ودلخواه خودش به دنبال هوو می گردد به این خبر دقت بفرمایید تا کل پیش فرض غلطی که در ذهن بسیاری وجود دارد مشخص شود:(سرویس اجتماعی فردا: طی مطالعه‌ای که در یکی از شهرهای ایران صورت گرفته ۴۸.۶۶ درصد دختران جوان تمایل خود را برای همسری دوم در صورت خواستگاری توسط همسر اول ابراز کرده‌اند که این آمار با آمار کل کشور اختلاف چندانی ندارد. این آماری بود که محمد صالح طیب‌نیا، یکی از اساتید دانشگاهی اعلام کرده و گفته: روزی در این کشور دختران راهپیمایی خواهند کرد تا بتوانند ازدواج دوم را رواج دهند. در حال حاضر اگر تمام پسران به سن ازدواج رسیده ازدواج کنند، حدود ۷ تا ۸ میلیون دختر آماده به ازدواج خواهیم داشت که ازدواج نکرده‌اند و این معضل خواهد بود.)

بعضی چنان در زشتی چندهمسری صحبت می کنند که انگار عمل کثیف و غیر انسانی همجنس بازی است. (چرا در خیلی از کشورهای دنیا اینقدر در ترویج همجنس بازی می کوشند ولی چندهمسری را جرم می شمارند، همه ناشی از نگاه غیر الهی به موضوع روابط زن ومرد هست

چند همسری یعنی گسترش خانواده نه شهوترانی مرد یا زن ! بقدری بشر در خودخواهی و تفرد فرو رفته که با مطالب منطقی و انسانی با لجاجت مقابله می کند

چندهمسری حق زنان است ونه حق مردان! زیرا در چندهمسری زن صاحب خانواده وفرزند می شود که مرد قبلا داشته است .در چندهمسری چه چیز جدیدی نصیب مرد می شود ؟(در حالت کلی وعمومی چیز خاصی شامل مرد نمی شود البته مسئولیت و مشکلاتش واقعا بیشتر می شود

چندهمسری لطفی به زنان است تا بی خانواده و فرزند نمانند زیرا حق تاهل متعلق به همه انسانهاست وما حق نداریم این حق را از هیچ کسی بگیریم ومحرومش کنیم 

الی خانم و همه دوستان به این مطلب فکر کنند:

آیا اگر خانمهای شاغل به امورات زنانه مناسب روحیاتشون بپردازند و بجای مردان در شغلهای مردانه اجتماع وارد نشوند مشکلات اقتصادی خانواده ها کمتر نخواهد شد

چرا زنان را در کارهای سخت وارد کنیم و پسران ومردان را دربیکاری و درنتیجه تاخیر ازدواج مقصر بدانیم؟مگر مسئولیت اقتصادی خانواده با مرد نیست ؟ اگر حق شغل زنان ومردان مساوی است پس مهریه و نفقه را در ازدواج از دوش مرد بردارید به گمانم هیچ مردی با این موضوع مخالف نباشد ، حداقل مردان بیچاره ای که به جرم نپرداختن مهریه در زندان هستند با این قضیه مخالف نیستند

چرا باید وظیفه کارکردن و شغل با مرد باشد وزنان با خیال راحت وبدون هیچ مسئولیت قانونی وشرعی وعرفی در قبال خانواده شغلها م کارهایی که یک مرد می تواند انجام دهد را اشغال کنند؟

《نفرت وحدت بخش غفلت آفرین》

متن خوبی بود اما سفسطه در اون به چشم میاد

این ادعا رو من از زبان زیباکلام بارها شنیده بودم در مناظره ایشون با علی علیزاده هم همین ادعا رو بارها با وجود گرفتن جواب مطرح کرد

اما این حرف از لحاظ استدلالی و نتیجه‌گیری مشکل داره

اولاً شما از این اندیشه ها چیزی رو پیدا نمیکنی که در جرگه معنای لغوی ایدئولوژی قرار نگیره

و تمام مسائل بیان شده اندیشه‌هایی هستند که نه در جهت فقط "نه" گفتن و "براندازی" بلکه دقیقاً در جهت "بلی" گفتن و "سازندگی" شکل گرفته اند

تمام حرف ایدئولوژی ها اینه که اینی که این میگه نه، اینی که من میگم "بلی"

پس بلی میگه اما به اندیشه‌هایی که خودش فکر میکنه درسته

سازندگی هم داره اما معمار و معماری رو کژ میدونه

(مثلا همین کاربر محسن ایدئولوژی رو مطرح میکنه نه به ایدئولوژی حکومت میگه اما هدفش از این نه گفتن سازندگی‌ست)

این یک اشتباه این متن

ثانیاً در بحث عشق و نفرت نگارنده این متن درک درست و عمیقی از عشق و نفرت نداره 

از لحاظ منطقی و فلسفی عشق جذب کننده و نفرت دفع کننده‌ست

دافعه و جاذبه هر دو در کنار هم نیاز انسان هستند، شما هر چیزی رو نمی‌تونی جذب کنی

وگرنه میشی مجموعه‌ای از پارادوکس ها، نمی‌تونی از انسانیت، تعهد و آزادگی و همبستگی حرف بزنی اما بجای مرگ بر آمریکا بگی عشق بر آمریکا!

چرا آمریکا؟ تا جایی که به درون مرزهای ما مربوط است سالیان سال آمریکا یکی از دلایل سختی و رنج برای مردم ما بوده

از لحاظ برون مرزی آمریکا عامل قتل ها و جنایات بسیاری در منطقه بوده، چه مستقیم و چه غیر مستقیم، آمریکا چه در عمل و چه در سخن نشون داده یک تمامیت خواه کامل است که اینم تضاد با آزادی و همبستگی داره

پس یا باید نفرت و دوری از همچین موجودی داشته باشیم یا حرف از انسانیت و آزادی نزنیم چون این پارادوکس باعث بی‌اعتباری کلام ما میشه

شعار مرگ بر آمریکا بد نیست چون دفع کننده‌ست

بحث اینجاست که چرا مسئولین در عمل از مجموعه خصلت هایی که در یک قالب، شعار مرگ بر اون میدن دوری نمی‌کنند، چرا در مقابلش در حرف عشق به باور غالب و حاکم دارند اما اینجا هم عمل به اون نمیکنند، نقد باید به این باشه که چرا تضاد در عمل و حرف دارند؟؟؟

آیا اینکار برای فریب عوام و حفظ ظاهر نیست؟؟

ظاهری که مهر اسلام در پی تایید مراجع و همراهی مذهبی‌ها باشه و فریب عوام با نحوه عمل که در تضاد با ظاهر و باورهای به زبان آورده شده هست؟؟؟

اگر مطالبه‌گری می‌خواید بکنید راه درستش اینه نه خط بطلان بر چیزی کشیدن

البته با عرض معذرت

به حمیدا

دوست عزیز با صرف وجود آمار نمیشه گفت اینکار درسته

چون باید سطح سلامت روان و روحیه این افراد که همچین رضایتی دارند بررسی بشه تا اعتبار از لحاظ درستی و یا نادرستی داشته باشه

باید دید این بانوان چه تیپ شخصیتی دارند

ضمناً بحث چندهمسری همانطور که بارها گفته‌اند اساسش بر شهوت‌رانی نیست در اقوالی آمده که پیامبر یکی از همسرانشون رو اصلا ندیدن اما سرپرست او بوده‌اند

خب الان در فضای خشک و نامنعطف اون زمان نیستیم که برای سرپرستی و حمایت از یک نفر حتماً باید با اون ازدواج بکنی، الان می‌تونه تغییر بکنه و بجای ازدواج که در تعریف امروزه‌ی اون مجموعه قوانینی‌ست که به دو نفر اجازه داشتن رابطه جنسی رو میده، بحث سرپرستی و حمایت مالی مطرح بشه بدون داشتن روابطی که در سلامت روح و روان همسر مطمئنن تاثیر میذاره

شما مثلا می‌خوای زن دوم بگیری که برای رضای خدا ثواب کنی و حمایتش کنی، باید خونه هم جدا براش بگیری

خب بجای اینکار بیا سرپرستش شو همون خونه رو بده بهش، کمک مالی هم بکن، بدون داشتن رابطه جسمی و عاطفی

همسرت رو هم در جریان بذار 

اگرم نگران نیاز عاطفی و جنسیش هستی خواهشاً از این مهربونی ها نکن :))) اون خانم بیشتر نیاز به حمایت مالی داره

والا شما رو درک نمیکنم که فازت چیه و این آمار هایی که ارائه فرمودی از کجات در میاری

فقط چند نکته

1_ من به شخصه شاغلم _ یک شغل به زعم شما مردانه !  با حقوق یک میلیون و دویست

 فردا استعفا میدم

یک آقا  بیاد شغل بنده رو احراز کنه

و با این درآمد بره دو همسر به بالا اختیار کنه😂😂😂  خوبه؟

2_ شما ظاهرا از دنیا بی خبرید... نیازی به چالش کشیدن نداریم ! خانم هایی مثل من که به حقوق برابر بین زن و مرد معتقد هستن نفقه و مهریه نمیخوان و به جاش شروط ضمن عقد مثل حق طلاق و حضانت فرزند و شراکت در مسائل مالی رو مطالبه میکنن 

3_ کامنت قبلی شما هم نشانه های زیادی از منطق و استدلال معیوب شما داشت

برای مثال گفته بودید تکلیف  زنانِ مطلقه چه میشه

خب به ازای هر زن مطلقه مردِ مطلقه ای وجود داره !!! بدیهی هست که زن و مردی ازدواج کرده بودن . خانم جدا شده و در حال حاضر بی شوهر مانده

از اون.طرف  همسر سابق این خانم هم بی زن _ یر به یر میشه

فرموده بودید زنانِ شوهر مرده

خب من هم مردانِ زن مرده سراغ دارم !

بازم یر به یر

فرمودید پیر دختر _ منم تا دلتون بخواد پیر پسر میشناسم

بازم یر به یر !!!

صحبت شما وقتی میتونست مصداق داشته باشه که طی اتفاقی ( مثل جنگ) تعداد قابل توجهی مرد فوت کرده باشن . در اون صورت تعداد قابل توجهی خانم بدون همسر باقی می ماندن و دنبال راه حل بودیم !

4_ والا هرم سنی ای که بنده در سایت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور دیدم نشون میده که درصد موالید مذکر قدری از موالید مونث بیشتر بوده و هست همیشه.

تنها نکته ی هرم سنی ایران در حال حاضر این هست که تعداد متولدین طی دهه ی 60 به طور قابل توجهی بیشتر از قبل و بعد خودشه

کارشناسان میگن دختران این دهه اگر اصرار بر ازدواج با مردانی با فاصله سنی 5 سال به بالا. داشته باشن حدود 2تا 3 میلیون دختر بی شوهر می ماند . چون تعداد دهه 50 ای ها کمتره

راه حلش هم همسن گزینی هست _ یعنی منِ 67 ای شوهر 57 ای نخوام و به مثلا 65 ای رضایت بدم 

لازم نیست برم زیر مجموعه ی حرم سرای مردِ دیگری که به جز منم چند تا زن داره😂😂😂

5_ شما برو چند همسری رو احیا کن! با دختر خانومای همون شهری که اون آمار تخیلی رو داشتن😂😂 موفق باشید 

جناب حمیدا

سلام و تشکر از شما

شما گفتید:

 «طی مطالعه‌ای که در یکی از شهرهای ایران صورت گرفته 48درصد دختران جوان...» 

این آمار مربوط به کدام شهر هست. اسم شهر نیامده. 

سوال مهمتر؛ این آمار توسط کدام نهاد گرفته شده. 

اعتبار آمارهایی که در پژوهش های آکادمیک بدان ها استناد میشود، از نهادیست که آن آمار را به سفارش پژوهش کننده تهیه کرده. 

هیچ نشانه ای در مدعایی که نقل کردید نیامده تا ما بتوانیم صحت آنرا راستی آزمایی کنیم. 

حتما با روال پژوهش های آکادمیک آشنا هستید. آمارهایی که در این پژوهش ها مورد استناد قرار میگیرند، زمانی قابل اعتنا خواهد بود که توسط یک نهاد مستقل صورت گرفته باشد. نهادهایی که وظیفه آنها، گرفتن سفارشات آماریست. 

علاوه بر نبود پشتوانه لازم برای اینکه این مطالعه آماری را معتبر بدانیم، ایرادی دیگری هم بدان وارد است: در این مطالعه آماری، نظر زنانِ اولی که قرار است بر سر آنان هوو بیاید بررسی نشده. به هر حال یک پای ماجرا، زنانِ اولند. 

و در نهایت من مایلم بخشهایی از کامنت پیشین خودم را مجددا بیاورم. چرا که در کامنت اخیر شما، پاسخی بدان داده نشد:

فرضِ محال، محال نیست. بیایید فرض را بر این بگیریم سنت چند همسری از نو زنده شد و زنان هم با طیب خاطر بدان خوشامد گفتند.

بسیار خب، کمی خود را در این شرایط تصور کنیم. شرایطی که زنِ دوم گرفتن امریست کاملا مرسوم و مقبول. سوال؛ آیا این رسم، فقط تا بدانجایی پیش خواهد رفت که تعادل بین زنانِ بازمانده از ازدواج، و مردانِ متاهلِ خواهانِ تجدد فراش را برقرار کند؟

بسی ساده انگاریست اگر چنین تصور کنید. از کجا معلوم احیای این رسم، در حکم همان اسب افسارگسیخته ای نباشد که توان مهارش از دست ما خارج شود. 

چنانچه این رسم، مرسوم شود، کاملا محتمل است روزی با جمعیت پسران سن بالایی مواجه شویم که مردان متاهلِ ثروتمند، سهم آنان را از داشتن زن ربوده اند. در اینصورت، برنامه برای حل معضل پسران بازمانده از ازدواج، چیست؟ احیای سنت چندشوهری؟ یا برانداختن رسم چندزنی؟

مخصوصا از این جهت که بدانیم بوجود آمدن زنان بازمانده از ازدواج، محصول سیاست های نادرست بوده. و اگر این سیاسات اصلاح شود، این معضل نیز از بین میرود. در این صورت با انبوهی از مردانی که همچنان میخواهند چند زن داشته باشند چه کنیم؟ 

بطور خلاصه، معضل زنان بازمانده از ازدواج، یک عارضه دائمی نیست. درحالیکه چندهمسری نمیآید که فقط یکی دو دهه بماند و بعد برود. در اینصورت چنانچه ریشه های اصلی معضل خشکانده شد، با رسم چندهمسری که قبل از آن احیاکرده بودیم چه کنیم؟ 

 

به آقای عرفان

سلام

من از اینکه نوشته هایم مورد نقد قرار بگیرد خوشحال میشوم. از اینجهت ضرورتی ندارد که عذرخواهی کنید.

نقد شما هر چه باشد برای من ارزشمند است. اگرچه باید کمی در نقادی تجربه اندوزی کنید. پختگی در نقد میسر نمیشود مگر با خواندن، خواندن و خواندن.

فیلترینگ تلگرام، به آن نتایجی که اعمال کنندگانش گمان میکردند منجر نشد. اما این تجربه شکست خورده در عزم راسخ فیلتر کنندگان خدشه ای وارد نکرد؛ 

در خبرها بسیار میشنویم که گفته میشود: فیلترینگ تلگرام خیلی هم سیاست خوبی بود، اما آنهایی که باید اجرا میکردند خوب اجرا نکردند. 

یاد حکایتی از عبید زاکانی می افتم:

قزوینی پای راست بر رکاب نهاد و سوار شد. رویش از کَفَل اسب بود. گفتند: واژگونه بر اسب نشسته ای! گفت من واژگونه ننشسته ام، اسب چپ بوده است. 

سردار جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی:  انقلاب فرانسه برگرفته از انقلاب اسلامی است/تابناک

یاد بهار عربی افتادم؛ در آن سالها هم عده ای اصرار میکردند که تحولات اخیر کشورهای عربی، الهام گرفته از انقلاب اسلامی ماست. 

سردار قالیباف، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: شایسته این ملت و نظام نیست که در چهل سالگی انقلاب در صف گوشت منجمد بایستند./تابناک 

امروزه،  هیچ مسئولی در جمهوری اسلامی نیست که به اوضاع نابسامان معیشت مردم معترف نباشد، و به طرز جالبی هیچ مسئولی هم نیست که خود را در این وضعیت پیش آمده مسئول بداند. 

یه داستانی رو میخ ام براتون تعریف کنم

اول زندگی 99 درصد ماها با این جمله شروع میشه:اون در یک خانواده مذهبی به دنیا آمد .. .

اما در مورد خودم به کار بردن این جمله تردید دارم!

نمیتونم بگم خانواده من غیر مذهبی هستن! چون پدر و مادرم در مورد نماز و روزه و بقیه احکام دینی خودشون محکم بودن( مادرم تعریف میکنه که حتی تو بارداریش هم روزه میگرفته!!!)  اما هر چقدر تو بچگی و نوجوونی م بازبینی میکنم امر و نهی مذهبی ای به یادم نمیاد ... حتی نماز و حجاب به من تحمیل نشده ... خلاصه من شدم حدودای 22 سال و یه گرایشاتی به مذهب در من خودشو نشون داد و شروع کردم به نماز خوندن ... و یادمه که چه معنی عمیق و مقدسی داشت برای من کلمه ی مومن . و چقدددددر بار مثبت پشت این ویژگی اگر کسی میداشتش.... به برکت جایی که زندگی میکنیم بعید میدونم که کسی تناقضاتی ندیده باشه از بابت ادعای دین داری و رفتار هایی که فاصله ی با دین و توصیه های دینی بسیاااااار زیاده ! یعنی بنظرم حتی یه بچه ی 5 ساله هم چنین تجربه و پیش فرضی رو داره . در مورد من هم همین بود و تو همون عوالم در حالی که به خوبی میدونستم چیزی که تو جامعه ما زیاده آدمایی که نقاب مذهب به چهره دارن و از وجه ی مثبت دین و اعتقادات دینی تو ذهن عموم هست سو استفاده میکنن, یا افرادی که فهم و درکشون از دین بسیار بسیار سطحی هست و رفتار متهجرانه و غیر انسانی دارن و ... خلاصه همه رقمشو دیده بودم منتها باورش برای خودم الان سخته که یک زمانی که نماز میخوندم اون موقع ها, گاهی که حال خوشی دست میداد و حس میکردم حسابی کانکت شدم دعاهایی میکردم و یکیش این بود که برای خودم همسری از خدا میخواستم که عمیقا مومن باشه و چنین باشه و چنان باشه ...

جدا" هم برام یه آیتم بسیار مهم و با ارزش بود  ...

گذشت تا اینکه من احساساتم درگیر شد با شخصی ! که به گفته ی خودش ظاهرا نه! بلکه باطنا" معتقد بود و .... رفتار ها و برخورد هایی من اون زمان ازش دیدم که پیش خودم واقعا باورم شد که چه انسان وارسته ای و عجب دل بزرگی و .... انقدر هم بی تجربه بودم به لحاظ عاطفی و شرایطم تو اون دوران سخت که شاید بتونم بگم عاشق شدم ! یک طرفه و تو دل خودم احساسی شد که نگهش داشتم چون امکان ابرازشو نمی دیدم ...

خلاصه گذشت و گذشت تا اینکه دیدم که اون آقا ماشالا بهش مجموع تمام ویژگی ها و رفتار ها و از همه اینا مهم تر افکاری بود که تمام عمر ازشون متنفر و گریزان بودم !!

به عبارت بهتر من تصور میکردم بوی کباب میاد اونم کباب بلغاری! در حالی که خر داغ میکردن اونم یه خرِ بی کیفیت  😂😂😂😂😂

هم نهایتا از احساساتم حرف زدم باهاش و هم دونه دونه گره های شخصیتی رفتاری اون آقا برام مشخص شد و ایشون در عین حال همچنان سنگرِ مقدس نمایی رو حفظ میکردن 😉

دقیقا نمیدونم این اتفاق باعثش بود یا چی 

ولی الان به جایی رسیدم که نمیگم ضد دین !!!! ولی به کل اون دغدغه ها از ذهن من محو شده و دیگه حتی ذهنی سوالی در اون رابطه نمیسازه و اپسیلون دغدغه ای ازون نظر ندارم !!!

زمانی بود که تفاوت قائل بودم بین مذهبی ها_ عده ای که تو این وبلاگ هم کم نیستن .... حرفاشون به دور از عقل و منطق, غیر قابل دفاع, افرادی که بدون هیچ مطالعه ای طوطی وار به یه سری مسائل اشاره دارن و اتفاقا از اصل و اساس دینی که مدعی معتقد بکدن بهش هستن کمترین اطلاعی ندارن جدا_ عده ای که اعتقادشون از روی عقل و اندیشه س و دیدگاهای عمیقِ انسانی دارن رو یه طرف میدیدم

اون زمان الهی قمشه ای برام ارزشمند بود و تمام فایلای دکتر سروش رو هم دانلود کردم که گوش بدم و اون زمان دیدم برام یه مقدار سنگین هست موکول کردم به بعد تر ( که هنوز که هنوزه سمتش نرفتم) 

از اون یکی دسته هم متاسفانه دستم بسته س اینجا 😉 نمیتونم لشاره کنم و اسم ببرم ...

خلاصه

الان حتی نسبت به اون دسته افرادِ معقول که دیدگاه های عمیق عرفانی داشتن و زمانی برام خیلی ارزشمند بودن هم خنثی شدم 

هیچ کششی هیچ اهمیتی دیگه برام نداره این مسائل ...

حتی نیم خط مطلب که موضوعش این مسائل باشه دیگه رغبت ندارم بخونم و دو کلام بحث مرتبط با این موضوعات در حوصله م نیست 

شدم خنثی. خنثیِ خنثی

نه اشتیاقی دیگه هست

نه تنفر و بغض و کینه. ای! 

باورش برای خودم سخته که حتی مسائل فرا مذهب که تو حوزه ی اخلاقیات باشه هم دیگه جزء دغدغه های ذهنم نیست !!!!

ناراحتم نیستم هیچ😌

از الوهیت زند در جاه لاف/ طامع شرکت کجا باشد معاف ( مثنوی ، دفتر پنجم )

از بلایای قدرت ، تکبر است و خود بزرگ بینی ؛ حال اگر همین قدرت ، دست در آستین دین فرو برده ردای الهی به تن کند که دیگر انسان سوز است و خانمان بر انداز . به ظاهر ادعای ربوبیت نداریم اما درباطن ، بر مسند خدایی جلوس کرده ، خود را مبرا از خطا و لغزش می پنداریم ، اینگونه هست که تمام تصمیم های ما درست بوده ، اشکال کار از مجریان است و گماشتگان  .

به دوش کشیدن مسئولیت وضع موجود ، یعنی پذیرفتن اشتباهات و به تبع آن به زیر کشیده شدن از جایگاه الوهیت ، همه‌ی اینها یعنی قبول بندگی و خاکستر نشین شدن خدای خود ساخته‌یِ خویشتن.

الی خانوم

سلام:) 

از اینکه از تجربیاتتون برای ما گفتین ممنونم. 

یه سوال‌؛ این خنثی شدگی تنها معطوف به مواردی همچون دین و اخلاق بوده یا بطور کلی نسبت به پیرامون خودتون خنثی تر شدین . بعبارتی این خنثی شدگی موردی بوده یا کلی. 

 و اینکه آیا در حال حاضر موضوعی هست که از اون بتونین بعنوان دغدغه فکری یاد کنین . 

درود :)

الان تنها دغدغه م معیشتیه. 😌

ادامه تحصیل, توسعه ی کارم و متاسفانه عشق و ازدواج ! از اون جهت میگم متاسفانه که در واقع تو این زمینه کاری نمیتونم برای خودم بکنم و دغدغه شو داشتن فقط شده وزنه ی سنگین به پای من که مانع حرکتم شده تو بقیه زمینه ها ... که اگه این نبود خیلی خیلی جلوتر بودم الان 

عشق و ازدواج هم به اندازه ی قبل دغدغه نیست

یک زمانی بود هر اونچه دوتر شیری گفته بود رو درو کرده بودم و برای خودم یه پا صاحب نظر شده بودم 😂😂 

الان فقط فکرش و مطلوب بودنش هست ولی حتی دیگه نیم خط مطالعه نیست

سلام، من هیچ وقت همچین حرفی نزدم:) یک نفر دیگه رو با من اشتباه گرفتین. 

سلام جناب نیرا

و شاید بهمین دلیل گفته میشود جان سخت ترین نوع استبداد، استبداد دینیست. چه اگر یک حاکم مستبد غیر دینی، خودکامه بودن را حق خود بداند، اما حاکم مستبد دینی اینگونه حکومت کردن را نه حق، بلکه تلکیف خود میداند. 

براستی، اصلاح نمودن حاکمی که خودکامگی را نه خودکامگی، بلکه عمل به تکلیف شرعی خود بداند به چه ماند؟ 

الی خانوم :) 

سلام

دغدغه های معیشتی هم کم دغدغه نیستن:) 

در مورد رشته تحصیلتون هم اگر حافظه ام یاری کنه معماری خوندین.طبیعتا کسب و کارتون هم در همین زمینه باید باشه. امیدوارم کسب کارتون سکه بشه:) 

در مورد عشق و ازدواج هم نمیخام بگم سرانجام اونی که باید بیاد میاد. شاید اصلا نیاد. این دنیا همینه، هیچوقت ایده آل نبوده. اما مهم اینه که از خودتون ناامید نشین🌷

«تشویش اذهان عمومی»  

فرایند اخذ ویزای تحصیلی نسبت به گذشته دشوارتر شده. این را از آمار بالای ریجکتی ها هم میتوان فهمید. 

دلایل ریجکت شدن متفاوت است؛ از نداستن زبان گرفته تا نداشتن رزومه مناسب، از عدم ارائه تمکن مالی گرفته تا ضعیف بودن انگیزه نامه. اما در بین همه این موارد، موردی هست که به بنده چهار معروف شده. بند چهار میگوید: ما مطمئن نشدیم بعد از اتمام تحصیلاتتان در کشور ما، به کشور خود بازمیگردید. 

ریجکت شدگان میگویند سفارت مربوطه بند چهار را تنها به این خاطر گذاشته که اگر در پرونده متقاضی هیچ ایراد مشخصی وجود نداشته باشد و از طرفی - بنا بهر دلیل- نخواهد به فرد مورد نظر ویزا دهد ، بهانه لازم را برای ریجکت کردن داشته باشد. 

در کشور خودمان جرمی تعریف شده بنام تشویش اذهان عمومی. این جرم نیز همان کارکرد بند چهار مثال بالا را دارد. گویا زمانیکه دستگاه قضایی نتواند هیچ ایرادی به متهم نگون بخت وارد کند، بهمین جرم مبهم و چندپهلوی تشویش اذهان عمومی متوسل میشود.

جرم تشویش اذهان عمومی چنان دست گشاده دارد که میتواند گریبان هر منتقدی را که اراده کند بگیرد. 

آقای نجفی

گفتید: «یک نمونه از تشویش اذهان عمومی میشود همین ادعای شما» 

آفتاب آمد دلیل آفتاب! 

همین کامنت شما ،خود بهترین گواه است  بر اینکه «تشویش اذهان عمومی» چنان دست گشاده دارد که اگر اراده کند میتواند گریبان هر کسی را بگیرد. 

«شیر بی یال و دم»

(بخش نخست) 

امروزه ارزش هایی چون دموکراسی آنچنان میان افکار عمومی مقبول افتاده که حتی مستبدترین حکومت ها نیز یارای مخالفت علنی با آنرا ندارند. در جهان امروز، دموکراسی آنچنان جهانپذیر شده که هیچ حاکم خودکامه ای نمیتواند آشکارا بگوید مرگ بر دموکراسی، حتی اگر در دل، مرگ آنرا بخواهد. 

از اینرو حکومت های غیردموکراتیک که در یافته اند «نه» گفتنِ علنی به دموکراسی کاریست پر مخاطره، 

با دست یازیدن به انواع روش ها و حیلت ها و شگردها و شعبده ها و ترفندها و تقلب ها و مغلطه ها، سعی در دور زدن آن میکنند. 

یکی از این شگردها، تحریف مفهوم دموکراسیست؛ بدین صورت که آنچنان این پدیده را دست کاری میکنند که جز شبهی، چیزی از آن باقی نماند.

دموکراسی بر لوازمش استوار است. اگر آن لوازم را از او بستانیم که دیگر دموکراسی نیست. میشود شیر بی یال و دم. 

اگر حقِ نقدِ بی پرده یِ حاکمان، بنا به هر بهانه و شگرد و شعبده ای از مردم گرفته شود، دیگر چه ادعای دموکراتیک بودن. چنانچه حق نقد را از دموکراسی بگیریم، مانند اینست که ستون را از زیر خیمه کشیده باشیم.

در دموکراسی ها، حقِ نقدِ صریحِ و بی پرده یِ حاکمان، به مردم داده شده. نه از آن جهت که چون حاکم خطاکار است پس مردم حق نقدش را دارند، بلکه از این جهت که اگر حاکمی نقد نشود، دیر یا زود خطاکار خواهد شد. 

تکمله ای بر بخش نخست:

(سخن من در کامنت پیشین آندسته از حاکمانی را شامل میشود که اتفاقا نیت خیر دارند و هدفشان رستگاری مردمانشان است، اما چون خود را از نقد نقادان محروم کرده اند ، فرصت اصلاح را از خود سلب کرده و در دام استبداد گرفتار آمده اند. و گرنه حساب حاکمان بدطینت که با کرام الکاتبین است) 

«شیر بی یال و دم» 

(بخش دوم) 

 

از دیگر عواملی که دموکراسی ها را بدل به شیر بی یال و دم میکند، تعریف جرائمی چندپهلو مانند  «تشویش اذهان عمومی»،  «تبلیغ علیه نظام» و... است. 

مسلح شدن بدین حربه، حاکمان را قادر میسازد هر نقادی را که مزاحم خود ببینند، به تیغ این جرم بسپارند.

در دوران زمامداری جرج بوش پسر، کارگردانی بنام مایکل مور، یک مستند انتقادی تیز و تند بر علیه ایشان و صدالبته بر علیه نظام سیاسی ایالت متحده ساخت. نقدهای این مستند چنان بُرنده بود که اگر مشابه آن مستند را کسی در ایران و در نقد نظام جمهوری اسلامی میساخت، سالهای سال در زندان آب خنک میخورد، اگر به جرم محاربه اعدام نمیشد.

تفاوت نظامی که روح دموکراسی در کالبدش جاری شده با نظامی که تنها ادای آنرا در میآورد، در همینجاست؛

نظامات دموکراتیک، نقد را از حیث آنکه نقد است به رسمیت میشناسند. اگر نقد را منصفانه دانستند که تکلیفش روشن است، اگر هم نقد را غیرمنصفانه یافتند، تحملش میکنند. 

اما نظامی که دموکراسی در تار و پودش لانه نکرده، میتواند هر نقدی را که به مذاقش خوش نیاید، با توسل به همین حربه تشویش اذهان عمومی، روانه دادگاه کند.

بعبارت دیگر ، تفاوت این دو گونه نظام سیاسی، در رواداری و تحمل کردن نقدهاییست که بدانها میشود. یکی آن نظامی که شدیدترین نقدها را هم تحمل کرده و خم به ابرو نمیآورد، ولو اگر آنرا گزنده و غیرمنصفانه بداند. و دیگری نظامی که حتی نقد سیاست های هسته ای را هم تحمل نمیکند و آنرا از مصادیق تشویش اذهان عمومی میداند. 

در سال93، یکی از فعالین سیاسی مشهور، سیاست های هسته ای نظام را مورد نقد قرار داد. این فرد بعد از مدتی به جرم تشویش اذهان عمومی روانه دادگاه شد. دادگاه برای ایشان حکم18ماه زندان را معین کرد. اگر چه بعدها این حکم به جزای نقدی تبدیل گشت. همین فرد در جریان حوادث دی ماه گذشته نیز روانه دادگاه شد، باز هم به جرم تشویش اذهان عمومی. اینبار بخاطر اینکه گفته بود اعتراضات انجام شده، منشأ خارجی نداشته. 

میدانید اگر فردی بگوید در ایران قوه قضاییه مستقل نیست، ممکنست به جرم تشویش اذهان عمومی روانه زندان شود! باور نمیکنید؟ همین فردی که در بالا ذکر آن رفت، آخرین اتهام تشویش اذهان عمومی که به او نسبت داده شده بخاطر همین انتقادش از قوه قضاییه بوده. 

من مایلم توجه خواننده محترم را به این نکته کلیدی جلب کنم که در اینجا موضوع به هیچ وجه صحت یا سقم نقد آن فعال سیاسی نیست. بعبارتی موضوع این نیست که چون نقد آن فعال سیاسی منطبق بر واقعیت بوده، پس قوه قضاییه نباید بر علیه ایشان وارد عمل میشد. موضوع فراتر از اینهاست. 

موضوع اینست که یک نظام سیاسی توسعه یافته، هیچگاه علیه منتقدان خود، ورای اینکه نقدشان را منصفانه بداند یا نداند، وارد میدان انتقام جویی نخواهد شد. اگر نقد را منصفانه یافت بدیده منت میپذیرد، اگر هم نقد را منصفانه ندانست، بدیده تحمل از کنار آن میگذرد. در نهایت میتواند با صدور یک بیانیه از خود دفاع کند. نظامی که بواسطه نقد، ولو غیرمنصفانه، مشوش شود، به چه ماند؟ 

ما در این دنیا هیچ روش ایده آلی نداریم، اگر کسی ادعای آنرا دارد رو کند. به طبع آن، هیچ نظام سیاسی هم نیست که بینقص باشد. نواقص هم اصطلاح نمیشود مگر به ضرب و زورِ نقد.آری به ضرب و زور نقد. 

طبیعیست نقد بر نقد شونده گران آید، اما هر سیاستی که هزینه نقادی را بالا ببرد، هزینه اصلاح را بالا برده. 

دو تکمله بر بخش دوم:

(یک : چندین سال پیش، در مراسم نماز جمعه تهران، قبل از اینکه امام جمعه مشغول به خطبه خوانی شود، یکی از همین تریبون داران همیشه تریبون دار، ربع ساعتی مردم را موعظه سیاسی کرد.

موضوع سخنانش کتابی بود که بتازگی در امریکا و توسط یک استاد آمریکایی بچاب رسیده بود. نویسنده این کتاب با شدیدترین لحن و گزنده ترین تعبیرات، بیرحمانه اصل و اساس نظام سیاسی امریکا را از دَم تیغ نقد گذرانده بود.

سخنران نمازجمعه، با شور و اشتیاق خطاب به نمازگذران میگفت ببینید خود آمریکایی ها هم به پوسیدگی نظام سیاسی خود اذعان دارند و... 

اما آن سخنران متوجه نبود که در همان نظام سیاسی، نویسنده ای جرأت کرده گزنده ترین نقدها را حواله نظام سیاسی کند، کتابش مجوز چاپ گرفته و منتشر هم شده و در این ماجرا هیچکس هم به جرم تشویش اذهان عمومی روانه زندان نشده.) 

(دو : بمنظور زدودن پاره ای از سوتفاهمات احتمالی، ناچارم این سخن تکراری را از نو بگویم که سخن گفتن از نظام سیاسی ممالک غربی، بدین معنا نیست که آنان کعبه آمال هستند. در همان جا هم حاکمان اگر بتوانند گاه گداری به حقوق مردم ناخنک میزنند.)

«شیر بی یال و دم»

(بخش سوم) 

چرا نظامات غیر دموکراتیک، دموکراسی را آنگونه که باید نمیفهمند. تحریفی که از جانب ایشان بر مقوله دموکراسی تحمیل شده از کجا منشأ گرفته؟ این شیر رعنا، از کجا بی یال و دم گشته؟ 

به گمانم میتوانیم پاسخ این سوال را در نگاه ایشان به مسئله آزادی جستجو کنیم. 

برخی آزادی را عین گمراهی میدانند. (سخن من در اینجا در مورد آنانیست که مشفقانه و از روی خیرخواهی به جنگ آزادی رفته اند، وگرنه حساب بدخواهان جداست) اینان حق و حقیقت را یا آنچنان نحیف میدانند که از ترس لگدمال شدن آن، حکم به مهار آزادی میدهند یا آنچنان خود را مالک حق و حقیقت پنداشته اند که نیازی ندیده اند سخنان غیر شنیده شود. 

اینان حتی اگر روزی بنا به مصلحت و به خاطر دوام حکمرانیِ خود، مجبور به رسمیت شناختن آزادی شوند، آزادی را نه بعنوان یک حق و نه بعنوان یک ارزش و نه بعنوان یک استراتژی، بلکه بعنوان راهی جهت راضی نگاه داشتن مردم میپندارند. 

اما آزادی دادن به خلق برای این نیست که آدمیان سخنشان را بگویند و خود را خالی کنند تا دلخور نشوند. بلکه برای آنست که همگان محتاج یکدیگرند، باید برای رسیدن به حق و زدودن باطل و اصطلاح روش های نادرست به همدیگر مدد برسانند. 

اینان علاوه بر درک ناصحیح از مفهوم آزادی، در شناخت کارکرد نقد هم دچار خطا شده اند؛ 

هر چه نظام استوارتر، رشیدتر و بلندنظرتر باشد سعه صدرش در مقابل نقد بیشتر میشود. و بالعکس، هر چه بر سعه صدر نظام نسبت به نقد افزوده شود ، به تدریج استوارتر و رشیدتر خواهد شد .

از طرفی، هرچه نظام نزارتر، نحیف تر و آسیب پذیرتر باشد، برخورد خشن تری با نقد میکند.

 و بالعکس هر چه در مقابل نقد کم تحملتر شود، نحیف تر و آسیب پذیرتر میشود.

 

هرچه مجرای نقد تنگ تر شود، مدح و مداحی قدر بیشتری می‌یابد. در نکوهش مدح همین بس که در روایتی خواندم که هرکس تو را مدح کند، تو را قربانی کرده. 

 

تکمله ای بر بخش سوم:

(از همه اینها گذشته ، حتی اگر فرض را بر این بگیریم تمامی نقدهایی که حکومت با دیده قهر و کین بدان مینگرد، همگی غیرمنصفانه باشد، آیا نباید آن حدیث به غایت امروزین علی علیه‌السلام را بیاد بیاوریم که گفت:

اى مردم! بدانید که هر کس از سخن دروغ و ناحقّ درباره خود رنجیده شود، خردمند نیست و هر کس از مدح و ثناى نادان درباره خود خوشحال شود، حکیم نیست./تحف العقول، ص208.) 

بله البته، در خدمت شما هستم

آن مگس بر برگ کاه و بول خر/ همچو کشتی بان ، همی افراشت سر/ گفت : من دریا و کشتی خوانده‌ام/ مدتی در فکر آن می مانده ام/ اینک این دریا و این کشتی و من/ مرد کشتی بان و اهل رای زن/ بر سر دریا همی راند او عمد/ می نمودش آنقدر بیرون ز حد/ بود بی حد آن چمین نسبت بدو/ آن نظر که بیند آن را راست کو ؟ ( مثنوی معنوی ، دفتر اول )

گاهی فکر می کنیم ، این فقط ماییم که به دریای حقیقت دست یافته ، بر روی امواج سهمگین حقایق ، موج سواری می کنیم . در توهمات خود کشتی نوح ساخته ، از روی خیر و خوبی ، دیگران را دعوت به همراهی می کنیم ؛ اگر که پذیرفتند از مومنان بوده ، به ساحل امن ایمان خواهند رسید ، اگر نه کفارند و پسر گمراه شده ی نوح ، موج بلا آنها را خواهد ربود .

چنانچه از میان همین دست یافتگان به حقیقت ، گروهی بر دیگران مسلط شوند ، خود را امیرانی تصور کرده ، آگاه به اسرار و رموز ، که از سر شفقت و بنده نوازی ،رعیت کور دلِ بی نوا را با فانوس حقیقت خویشتن ، روشنایی بخشیده ، چاه را از راه بر ایشان نمایان می سازند ، خواه به اختیار باشد یا به زور !

باخت دست دیگر و شه مات شد/ وقت شه شه گفتن و میقات شد/ برجهید آن دلقک و در کنج رفت/ شش نمد بر خود فکند از بیم تفت/ زیر بالشها و زیر شش نمد/ خفت پنهان تا ز زخم شه رهد/ گفت شه : هی هی چه کردی چیست این/ گفت : شه شه شه شه ای شاه گزین/ کی توان حق گفت جز زیر لحاف/ با تو ای خشم آور آتش سجاف/ ای تو مات و من ز زخم شاه مات/ می زنم شه شه به زیر رختهات  ( مثنوی ، دفتر پنجم )

نقد همچو آیینه ای آگاهی بخش ، عیوبمان را نمایان ساخته ، کاستی ها را یاد آور می شود . این تیغ نقد است کژی ها را سمباده کشیده ، وجودمان را جلا می بخشد .

حاکمانی که گوهر خرد را در کف دستان خویش ببینند ، چگونه انتقاد را تاب بیاورند ؟ پس یا می بایست شمشیر نقد را از نیام کشیده پا به میدان  کارزار گذاریم و یا زبان اندیشه را به دندان عقل سپرده ، دهان را بسته نگاه داریم ؛ مورد اول سرِ تن را به باد می دهد ، دومی سرِ دل را ذبح !

تو بدان فخر آوری کز ترس و بند/ چاپلوست گشت مردم روز چند/ هر که را مردم سجودی می کنند/ زهر اندر جان او می آگنند ( مثنوی معنوی ، دفتر چهارم )

جامعه ای که در آن هزینه ی نقادی بالا رود ، طبیعی است که حجم و ارزش نقد سیر نزولی داشته ، کمتر کسی بهای سنگین آن را پرداخت می کند . در تقابل با نقد ، در چنین سرزمینی ، این مدح و ستایش است که بازارش رونق می یابد . مسیرش سنگ فرش شده ، راهش هموار می شود .

چاپلوسان همچو آفت ، از هر جایی رشد کرده ، کشتزار جامعه رو به تباهی می رود . حاکمان به خود غره شده  ، ثنا گویان را ارج می نهند . مدح بی نقد همچون سم بی رنگ و بو است ؛ بر باطن اثر گذاشته بی آنکه در ظاهر آشکار سازد ، آدمی را از درون تهی می کند ، در حالی که خود نمی داند .

قلم نقد که شکسته و سر نقاد که بریده شود ، همانند شمشیر دو لبه ای است ،هر دو تن (والی و منتقد) را جراحت می زند ، یکی را سر ، آن یکی را ریشه !!

سلام جناب نیرا

چه نیکو گفتید

تعبیرتان از مدح به سمِ بی رنگ و بو ، این چند بیت مثنوی معنوی را به خاطر  میآورد که؛ 

لطف سالوس جهان، خوشْ لقمه‌ای است/کمترش خور، کان پر آتش لقمه ایست/ آتش پنهان و ذوقش آشکار/ دود او ظاهر شود پایان کار/ تو مگو آن مدح را کِی خورم؟ /از طمع میگوید او پی میبرم/مادحت گر هجو گوید برملا/روزها سوزد دلت زان سوزها/آن اثر می ماندت در اندرون / در مدیح این حالتت هست آزمون/آن اثر هم روزها باقی بود /مایه کبر و خداعِ جان شود/لیک ننماید چو شیرین است مدح/بد نماید، زان تلخ افتاد قدح... 

(دفتر اول؛ ابیات 1855 به بعد)

گرچه در ابتدای امر، مدحِ مداحان همچو لقمه ایست لذیذ که ممدوحان را خوش آید ، اما آتشیست پنهان که فتنه ها میشوراند. 

مولوی در ادامه مقایسه ظریفی کرده بین مدح و قدح. قدح چون تلخ است اثرش زودا که نمایان شود، اما مدح چون شیرین است همچون مرضیست خاموش و صبور یا به تعبیر شما سمیست بی رنگ و بو که به جان ممدوح افتاده، او را غرق در غرور و غفلت میکند.

براستی آن حاکمی که نقد نشنیده و مدح چشیده، به چه ماند؟ آنی  که هر کجا بوده، جماعتی مدح گو و دست بوس، ثنا و ستایشش کردند، از کجا بداند ره را خطا رفته.

 

جناب نیرا

اگر بخواهید بر این چند بیت، چند خطی بنویسید چه خواهید نوشت؛ 

باده، نی در هر سری شری کند/آنچنان را آنچنان تر میکند/گر خورد عاقل نکوتر میشود/ور خورد بدخوی، بدتر میشود

(مثنوی/دفتر چهارم) 

باران که در لطافت طبعش خلاف نیست/در باغ لاله روید و در شوره زار خس

(گلستان سعدی) 

زان که از قرآن بسی گمره شدند/زین رسن قومی درون چه شدند

(مثنوی/دفتر سوم) 

خانم لام

سلام:) 

من بطور مشخص نمیتونم در مورد اینکه جهت جذب خواستگار، آقایون چه جور تیپی رو بیشتر دوست دارن نظر بدم، چون سلیقه هاشون متفاوت هست. 

اما بطور کلی تو انتخابتون به دل خودتون بها بدین؛ کدوم لباس حس بهتری به شما القا میکنه، کدوم لباس با شخصیت تون سازگارتره، از نظر خودتون تو کدوم لباس زیباتر بنظر میاین. تو کدوم لباس دچار دوگانگی ظاهر و باطن نمیشین. 

از امیدبخش ترین اشعار مولانا:

تو مگو ما را بدان شه بار نیست/با کریمان کارها دشوار نیست

(مثنوی معنوی/دفتر نخست) 

به بزرگی گفتند چنانچه بدانید ساعتی دیگر عمرتان پایان می یابد به چه مشغول خواهید شد؟

پاسخ داد ؛  از خانه بیرون خواهم رفت تا اگر نیازمندی ببینم ایشان را یاری رسانم. 

ماخذ: برگرفته از کامنت قدیمترین فرد این وبلاگ:) 

باده نی در هر سری شری کند/ آنچنان را آنچنان تر می کند/ گر خورد عاقل نکو تر می شود/ ور خورد بد خوی بد تر می شود ( مولانا)

باده همچون شاه کلیدی است ، قفل هر صندوقچه ای را باز می کند ؛ حتی اگر مخزن الاسرار بوده ، مکنونات وجودی تو را زندانبان باشد . گاهی این نهفته ها ، آنچنان سرشار از شرارت اند که یادآوریشان ، حتی برای خویشتن ، بانی عذاب بوده ، رنجش آور است . اما آن هنگام که از خود بی خود شوی ، سرِّ دلْ چون آفتاب سوزان ، تابان خواهد شد ؛ در این میان عده ای اند چون منصور حلاج، سرمست اند و مخمور از باده ی الهی ، نقاب از چهره ی غیوب بر می دارند.

اسرار مگو که فاش شود ، آرامش از وجود می ستانند ؛ حال صاحب راز خطاکار بوده ، کژی هایش عیان خواهد شد ، پروانه صفت که باشد ، دون همت و فرومایگان ، تحمل تابش کمال وجودی را نداشته ، کمر به نابودی خواهند بست .

هر که داد او حُسن خود را در مزاد/ صد قضایِ بد سوی او رو نهاد/ چشم ها و خشم ها و اشک ها/ بر سرش ریزد چو آب از مشک ها ( مثنوی ، دفتر اول )

از باده می توان به هر نوع قدرت و آزادی ، تعبیر کرد . نیرو در دست اهورا ، سبب خیر است و برکت وهمان در ید اهریمن ، آتش در خرمن هستی زده ، نابودی عالم و عالمیان را به همراه دارد ؛ اما نباید و نمی توان مانع آزادی شد ، چرا که علاوه بر پلیدی وجود سفلگان بی مایه ، هستند آنانی که نجیب اند و مستطاب ، آنچنان که آزادی ، روح در بندشان را از قفص رهانیده ، پرِ پروازشان را قوت خواهد بخشید . ایشان که از اسارت خلاصی یابند ، غل و زنجیر از ذهن های منجمد برداشته ، بشریت را از یوغِ بندگیِ ظلمانیِ کژ اندیشان و کهنه مغزان رهایی خواهند بخشید .

اندیشه در گرو آزادی است که متبلور شده ، نشو و نما می یابد . بدون وجود قدرت آزادی ، چگونه می توان سره از ناسره تشخیص داد ، شاهراه زندگی را برگزید ؟! همانا آزادی است که تاریکی وجود بدسگالان را آشکار کرده ، حجاب از رخ معیوبشان بر می دارد . 

آیا منظور این است که خمیر مایه ی ذانی انسان غیر قابل تغییر بوده و : زمین شوره سنبل برنیارد/ در او تخم و عمل ضایع مگردان ( سعدی ) 

و یا اثر تربیت بیش از آن است که ذات را ثابت و پایدار تصور کرده ، دست از کوشش و تلاش بر نداریم . جامه ی کعبه را که می بوسند/ او نه از کرم پیله نامی شد/ با عزیزی نشست روزی چند/ لا جرم همچنو گرامی شد ( گلستان ، حکایت ۸ )

سعدی به هر دو اذعان دارد ، هم سجیه و سرشت آدمی را غیر قابل تغییر دانسته و هم دوستی با نیکان را ، دست آویزی برای نیکو گشتن ؛ حال باید دید کدام اثر گذار تر بوده ، سرنوشت آدمی را بدست می گیرند . 

گلی خوشبوی در حمام روزی/ رسید از دست محبوبی به دستم/ بدو گفتم که مشکی یا عبیری/ که از بوی دلاویز تو مستم/ بگفتا من گلی ناچیز بودم/ ولیکن مدتی با گل نشستم/ کمال همنشین در من اثر کرد/ وگرنه من همان خاکم که هستم ( گلستان )

ردپای مصاحب و معاشر در روحیات آنچنان است که غیر قابل انکار می نماید ، این را همه نیک می دانیم ؛ ولی چه کنیم در آن هنگام که : اصل بد نیکو نگردد زانکه بنیادش بد است/ توله سگ تازی نگردد چونکه بنیادش سگ است ( سعدی ) چه طور می شود که نمی توان آن را که طبع و طبیعتش به غل و غش آمیخته شده ، زنگار زدایی کرده ، صفای روح بخشیم ولی : سگ اصحاب کهف روزی چند/ پی نیکان گرفت و مردم شد ( گلستان ) ؟

شاید بتوان سرنوشت را از سر ، نوشت و یا سرشت آدمی ، با جوهره ی وجودش در هم آمیخته ، در تار و پود هستی اش تنیده است ؛ آنقدر بوی گونه های مختلف به مشام رسیده ، که نمی توان هیچ اظهار نظری را به قطع بیان کرد .  آنچنان مواضع تبیین شده نسبت به هم اعراض می کنند که  پشت استدلالمان را خالی کرده ، برهان و دلیلمان را از درون تهی می کنند .

زمین پاک نیکو گیاهش به اذن خدایش ( نیکو) برآید ، و از زمین خشنِ ناپاک بیرون نیاید جز گیاه اندک و کم ثمر( قسمتی از آیه ۵۸ سوره اعراف ، تر جمه الهی قمشه ای )

آیا همگی مان با فطرت های پاک آفریده شده ، کمْ کمَک آلوده می شویم و یا جماعتی ، سر منشاء حیاتشان به لوث خباثت آغشته شده ، لوح وجودی شان نفرین شده است ؟

آیا دنائت در ذات بشر است و تا به ابد پایدار ؟ و یا قابل تغییر بوده ، تعلیم را پذیراست ؟

باز هم می رسیم به جبر و اختیار ؛ خداوند جبار ، انسان مختار !.....

و ما آنچه از قرآن فرستیم شفا ( ی دل ) و رحمت ( الهی ) برای اهل ایمان است و ظالمان را جز زیان (وشقاوت ) چیزی نخواهد افزود ( آیه ۸۲ سوره اسراء ، ترجمه الهی قمشه ای )

قرآن همچون ریسمانی است که عده ای را هدایت کرده ، به عروج می رساند و دیگرانی را ضلالت بخشیده ، مایه ی هبوطشان می شود . همان علمی که فلج و آبله و طاعون را ریشه کن کرده ، نسل بشر را از مرگی زودرس و دلخراش می رهاند ، در دستان دیگرانی ، بمب اتم ساخته ، بشریب را از هستی ساقط می کند . کارکرد در گانه ی ناهمگون یک قدرت به واقع عجیب است و هولناک .

گمراه می کند به آن مثل بسیاری را و هدایت می کند بسیاری را !( قسمتی از آیه ۲۶ سوره بقره ، ترجمه الهی قمشه ای )  این آدمی است که تعیین کننده ی اثر گذاری می باشد و یا پروردگار ؟ دامنه ی جبر و اختیار تا به کجاست ؟

بهتاریخ جوامع که می نگری ، در می یابی که چه بسیار جنایات موحش که ادیان ، سر منشاء آن بودند، چه خون ها که از چنگالِ آدمیزادِ غدارِ مغبون ریخته ، از برای خداوند و به نام شرع. چاه تاریخ لبریز لست از خون هایی ، که بهای آن شریعت است و دلیل آن مذهب . 

پس ز نقش لفظ های مثنوی/ صورتی ضالست و هادی معنوی/ در نبی فرمود کین قرآن ز دل/ هادی بضی و بعضی را مضل ( مثنوی ، دفتر ششم )

این ریسمان الهی که به چنگ می زنیم ، عده ای را نجات بخش بوده ، ملکوت اعلی در انتظارشان است  و جماعتی را ریسمانی پوسیده می نماید ، پاره شده ، چاه تاریک ویل ، جایگاه جاودانشان خواهد بود .

ناامید کننده آنجاست که جماعتی از میان ما ، نه تنها که خود را مهدی ، بل هادی پنداشته ، آیین حویش را فرقه ی ناجی تصور می کنیم ؛ این در حالی است که در اعتساف محض به سر برده ، سرابی بس عظیم پیش روی داریم . حقیقت فرا روی ماست ، آن را ندیده ، گذر می کنیم ؛ دل به کورابی دروغین خوش کرده ، که جز گمگشتگی و کژراهی ، متاعی به دنبال ندارد . 

از ضلالت و گمراهی که سخن به میان آید ، همه را می بینیم جز خویش را ؛ واویلتا گویان، انگشت به دندان می گزیم ؛ حال آنکه شاید درون خویشتن داعشی قوی هیکل داشته ، روزی پوستین تن دریده ، به برون نفوذ خواهد کرد .

جناب نیرا، سلام

گفتنی ها را گفتید ، مجالی برای گفته های من باقی نماند. و از اینکه همچنان مینویسید بسیار خوشحالم. 

گفته های شما کار را بر نوشتن سخت کرد. مانند هنرمند نقاشی  که فرم و محتوا را در خدمت هم درآورده، تابلویی طرح زدید که بهترین شرح بر روی آن، همان بدون شرح است. چه تکمله ای بر آن بهتر از توصیه به دوباره خواندن آن. 

من باب خالی نبودن عریضه هم که باشد چند خطی در ادامه میآورم. گرچه حرف تازه ای در آن نیست، جز سایه ای از همانها که گفتید.  

من مجموعه ابیات یاد شده را هماهنگ با هم میدانم. گویی یکصدا، یک چیز را زمزمه میکنند؛ حکایت خورشیدی ایست که آنچنان را آنچنانتر کرده، اگر بر پلیدی ها بتابد آنرا رسواتر ساخته و اگر خوبی ها را نشانه رود حسن شان را آشکارتر میگرداند. بارانیست که هم سبب رویش گل میشود و هم مجالیست برای سربرآوردن خار. 

تاریخ را که بنگریم، طغیان ها میبینیم که از جانب افراد مسمی به متدین زبانه کشیده. از سپاهیان یزید گرفته که مقابل آن آزادمرد همه اعصار، حسین بن علی ایستاد، آنهم به قصد قرب الهی. تا داعشیان غلتیده در باتلاق تعصب که با وجدانی آسوده و خاطری جمع و طمع طاعت و سودای پاداش الهی ، سَر میبُرند. 

اما سِرّ آنهمه دلیری و شهامتی که آنان را به خزیدن در چنین دامی مشتاق کرده، چیست؟ گویی دین در دست اینان،  همچو تیغیست در کف زنگی مست که عزمشان را راسخ تر کرده، و ثبات قدمشان را افزوده. 

بیجا نیست اگر آن بیت مولانا را مصداقی بر این دلیران و ثابت قدمان عرصه ظلمت بیاوریم که:

جان او مجنون، تنش شمشیر او/واستان شمشیر را زآن زشت خو

(مثنوی/دفتر چهارم)

باری، این چه پدیدآورنده ی روشنگرِ رسواکننده ی خلوص دهنده ایست که کربلا را آفریده؛ یک طرف یزیدیان را چنین جسارتی بخشیده، آن طرف حسینیان را چنان آزادگی عطا کرده.

به تعبیر مصطفی ملکیان، "آئین صلح و دوستی هم اگر قرین «روان ناسالم» شود، کینه می‌زاید و تنفّر می‌پراکند. بار و بهرۀ دین‌داری بسته به آن‌ است که آموزه‌هایش در کدام روان جاری شود."

در مورد آزادی هم داستان همانست که گفتید؛ آزادی نیز هچون دین، چیزی نیست جز مجال. هم مجالیست جهت رویش زیبارویان و هم مجالیست جهت عرض اندام کژی ها. 

آزادی همچو عشق، دریاییست قعرش ناپدید. آنچنان که اگر بخواهی بدان اشارتی هم کنی، تو را در کام خود فرو خواهد برد. پس بهتر است بیش از این پرگویی نکنم و گفتن و شنیدن از آزادی را به فرصت دیگری بسپارم. فقط همین بس که آزادی ارزش است، حق است. و برای گردن نهادن به پیشگاهش، نیاز به هیچ مصلحت اندیشی نیست. اگرچه حتی اگر نگاه مصلحت اندیشانه هم ملاک باشد، باز هم ناگزیریم به آن تن دهیم. 

با اینکه سخن به لطف آب است/ کم گفتن هر سخن صواب است/ آب ار چه همه زلال خیزد/ از خوردن پر ملال خیزد/ کم گوی و گزیده گوی چون در/ تا ز اندک تو جهان شود پر ( خمسه ، نظامی )

بنده اینقدر روده درازی کردم ، شما مختصر و مفید همه موارد را بیان کردید ، قلم روان و چابکی دارید 

نوشته های شما ، بی هیچ اغراقی ، آدم را سر شوق میاورد .

منتظر پست های جدیدی از شما هستم :)

سلام آقای بزرگمهر

خواهش میکنم:) 

فکر میکنم نیرای عزیز بهتر بتونن سوال شما رو پاسخ بدن. اما من هم نظرم رو خدمتتون عرض میکنم؛

در ارتباط با مولانا خوشبختانه کتابهای زیادی نوشته شده. اما اگر کتابی مد نظرتون باشه که ابیات مثنوی رو از ابتدا تا انتها شرح و معنی کرده باشه، کتاب «شرح جامع مثنوی معنوی» آقای کریم زمانی رو پیشنهاد میدم. هفت جلد/انتشارات اطلاعات. کتاب های آقای عبدالحسین زرین کوب و آقای جلال الدین همایی هم کتابهای خیلی خوبی هستند. 

و اینکه در تمامی آثار قلمی آقای عبدالکریم سروش، چه اون کتابهایی که مشخصا با موضوع عرفان نوشته شده، چه کتابهایی که به اخلاق پرداخته و چه حتی کتابهای فلسفی و کلامی ایشون، روح مولانا حی و حاضر است . از کتاب قمار عاشقانه ایشون بگیریم تا کتاب قبض و بسط تئوریک شریعت. مولانا چنان در این مرد رخنه کرده که محال هست از موضوعی بنویسه، بدون اینکه رد پای مولانا رو در اون نبینیم.

بجز کتاب، سلسله جلسات سخنرانی هم از آقای عبدالکریم سروش موجود هست که بطور مشخص به شرح مثنوی پرداخته و شنیدن اونها رو هم پیشنهاد میدم.

کتاب دیگری هم هست از خانم ناهید عبقری، در 6جلد. اگرچه من خودم این کتاب رو ندارم، اما تعریفش رو از دوستان شنیدم. نیرای عزیز هم دریکی پستها همین کتاب رو پیشنهاد داده بودند. 

آدم سرش گیج میره

خدمت آقای بزرگمهر

این نظر لطف شماست ، اما بنده با حضرت مولانا هیچ گونه قرابتی ندارم :)

جناب سیاوش تمام موارد رو بیان کردند ، پستی بود در همین رابطه ، جامع و مفید ؛ بنده حضور ذهن ندارم ، اگر جناب سیاوش یا آقای نجفی عنوان پست را به خاطر داشته باشند ، لطفا معرفی کنند . 

بسیار سپاسگذارم از شما بخاطر توضیحات جامعتون. حتما راهنمایی هایی کردید رو لحاظ میکنم . اگر سوالی در ادامه برام پیش اومد دوباره مزاحمتون میشم. امیدوارم زندگی مطابق میلتون پیش بره.

شکسته نفسی میفرمایید. کامنت های شما گویای همه چیز هست. بسیار از آنها استفاده کردم

خواهش میکنم:) در خدمتتون هستم. متقابلا من هم آرزو میکنم دنیا به کامتون باشه

ضمن اینکه، پستی که نیراجان اشاره کردند این هست:

 «معانی و تفاسیر عرفانی کتابهای حافظ و مولانا رو از کجا تهیه کنم؟»

 پست شماره 15021

به تازگی کتابی منتشر شده بنام آینده روحانیت و جهان معاصر، نوشته دکتر بیژن عبدالکریمی . ناشر: نقد فرهنگ/ 223صفحه به بهای بیست و پنج هزارتومان. 

موضوع این کتاب چالش هاییست که جهان معاصر فراروی روحانیت قرار داده. لحن کتاب هشدارگونه است. 

سفارش خرید این کتاب را بتازگی دادم و هنوز بدستم نرسیده. اما از تعاریفی که از آن شنیدم خواندنی خواهد بود. بعد از خواندن آن کتاب، بیشتر از آن خواهم گفت. 

از طرفی، چندی پیش بنا به مناسبتی متنی را نوشته بودم با عنوان «حق و تکلیف» که از قضا در بخش هایی از آن، به یکی از چالش های فراروی روحانیون نیز اشاره ای شده. 

گفتم بیمناسبت نیست اگر آنرا در ادامه بیاورم، این از مصیبت اول:) اما مصیبت عظما اینکه متن قدری طولانیست، امیدوارم خاطرتان از خواندنش مکدر نشود:) 

یک توضیح؛ در متن پیش رو هر جا سخن از حق و حقوق بمیان آوردم، منظور آن حقی نیست که مقابل باطل میآید. ایضا منظور آن حقی نیست که از حقیقت گرفته میشود و یا آن حقی نیست که مفهوم باید در آن مستتر است.

مراد من از آوردن حق در متن پیش رو، آن چیزیست که تکلیف در مقابل آن قرار میگیرد. 

انسان تکلیف مدار، انسان حقوق مدار 

(بخش نخست) 

حقوق، از میوه های درخت مدرنیته است. چنانچه نظری به گذشتگان کنیم، حقوق آدمی را نه در آثار فلاسفه پررنگ میبینیم، نه دغدغه اصلی متفکران قرار گرفته، نه خاطر شاعران را ربوده، نه در  «اِن قلت» ی فقیهان جای داشته و نه حاکمان را پشیزی بدان اعتنا بوده. 

البته سخن در این نیست جهانِ گذشته بکلی از مفهوم حقوق خالی بوده. اما تکلیف آنچنان فربه بود که مجالی بر عرض اندام حقوق نمیماند. گذشتگان، آدمی را در ذیل تکالیفشان تعریف میکردند نه در ذیل حقوقشان . غلبه با تکلیف بود نه حق. تکلیف، شاهی بود و بزم محبتی هم نبود که گدایی مقابلش بنشیند. سن بلوغ، همان سن تکلیف بود.

نخبگان و رهبران جامعه دائما در پی تشریح تکالیف به مردم بودند نه در صدد تبیین حقوق آنها. آدمیان گذشته، بیش از آنکه خود را مُحق بدانند، خود را مُکلف میدانستند.  

کتب درسی فقهی را که ورق بزنیم، اگر نگوییم حقوق غائب است اما هیچگاه هم مستقلا مسئله نبوده. هر جا هم سخنی از آن رفته در ذیل و حاشیه تکلیف آمده. پای منبر فقیهان که بنشینیم، آیا تکالیف مان را گوشزد میکنند یا حقوق مان را؟

در فقه، از سِنّ تکلیف سخن بمیان آمده، اما خبری از سن حقوق نیست. این خود نشانی بر این است که فقه، انسان را از این حیث که مُکلَّف است موضوع بحث قرار میدهد نه از آن جهت که مُحِق است.

بار دیگری که با روحانی محله تان همصحبت شدید، از وی بخواهید از تکالیف آدمیان برای شما بگوید؛ بی گمان حرف بسیار خواهد داشت. اما اگر از ایشان در مورد حقوق آدمیان بپرسید، بریده بریده و گزیده گزیده سخن خواهد گفت. از حقوق نخواهد گفت مگر آنکه آنرا طفیلی و تبعیِ تکلیف بداند. 

شاید گفته شود  فقه از آن حیث که فقه است باید هم انسان را مکلف بداند چرا که فقه چیزی نیست جز تشریح تکالیف آدمیان نسبت به خدا و از اینجهت سخن از حقوق انسان اساسا نمیتواند محور بحث آن قرار گیرد. 

باری، پاردایم حاکم بر جهان گذشته، که دائر بر مدار تکلیف مداری بود، چالشی را برای فقیهان بوجود نمیآورد؛ مردمانی تکلیف مدار و فقهی که تکلیف میکرد.

انسان تکلیف مدار، انسان حقوق مدار

(بخش دوم) 

اما چالش پیش روی فقیهان زمانی شکل گرفت که انسان معاصر، برخلاف اجدادش، بیش از آنکه بدنبال تکالیف خود بگردد، حقوقش را طلب کرد. انسان امروز، بدین میاندیشد که نکند آن تکلیفی که برایش معین شده، حقی از حقوقش را ضایع کند. 

آری، آن سبو بشکست و آن پیمانه بریخت. تو گویی دیگر از آن انسان رام خبری نبود که بدون خم بر آوردن بر ابرو،  سر بر آستان تکلیف خم کند.  

این چالش البته چالش مهیبیست که علاوه بر دامن فقیهان ، گریبان حکومت های تکلیف گر را هم گرفته. چه انسان امروز خود را نه بدهکار حاکمان، بلکه طلبکار آنان دانسته و حکومت ها را نه امیر خود، بلکه اجیر خود میشمارد. 

چالش وقتی فربه تر و غلیظ تر میشود که بدانیم فقیهِ امروز، علاوه بر کرسی فقاهت، بر مسند قدرت هم نشسته. و تکالیف شرعی هم که بر عهده مردم میگذارد بعضا به چاشنی قوه قهریه نیز آمیخته شده. 

اینجاست که جسورانه تر و با صدایی رساتر این پرسش مطرح میشود که که نکند تکالیفی که برعهده ام محول شده، حقی از حقوقم را ضایع کرده. 

این پرسش البته پرسش مبارکیست. تکلیف کننده ای را درنظر بگیرید که یک دستش از آستین شرع بیرون آمده ، دست دیگرش در آستین قدرت است. چه تضمین ایست که دستی چنین گشاده، طغیان نکرده و عرصه را بر حقوق زیردستان تنگ نکند؟

پرسش را از نو مطرح میکنم؛ برای اینکه مطمئن شویم بواسطه تکالیفی که بر آدمیان محول میشود بر آنان ستمی نخواهد رفت، چه راهی را برگزینیم؟ 

به گمان من بهترین راهِ گریز آنست که مفهوم حق را در مقابل تکلیف بپرورانیم. از ابهت تکلیف بکاهیم و بر وزن حق بیفزاییم. «حقی» که به  «تکلیف» مهیب بزند که هین، پایت را از گلیمِ خود درازتر نکن!

انسان تکلیف مدار، انسان حقوق مدار 

(بخش سوم) 

چنانچه انسان مدرن را با گذشتگانش مقایسه کنیم، آنرا انسانی خواهیم یافت سرکش، که اگر هم تکالیفی را گردن بگیرد، آنرا عطف به حقوق خود میکند.

گذار از دوران تکلیف مداری به سمت حقوق مداری اگرچه واقعیتیست اجتناب ناپذیر. اگرچه امریست مبارک. اگرچه برای مهار طغیانگریِ تکلیف ناگزیریم بر گردنش افسارِ حقوق بیندازیم. اما تجربه ی مغرب زمین هم برای ما غنیمتی ایست. شتابی که این گذار در آنجا گرفته آنچنان است که گویی حد یقفی نمیشناسد. مانند مست لایعقل ایست که از زنجیر رها شده، نعره زنان به پیش میتازد. از قرار معلوم میخواهد از گذشته انتقام بگیرد. 

نه به آن شوری شور، نه به این بینمکی. از آن طرف بام افتادن هم انصاف نیست. انسانِ طلبکاری که حد خود نشناسد و پای از هر قید و بندی رها کند به چه ماند؟ هیولاییست مهار ناشدنی. 

چاره آنست که حق و تکلیف هیچیک پای را از گلیم خود فراتر ننهاده و میدان را بر دیگری تنگ نکنند. چرا که خیر الامور اوسطها. 

و چنانچه یکی پای در کفش دیگری گذارد، آن یکی بانگ بر آورد که هان؛ حد خود نگه دار!

درود آقای سیاوش

تو کتاب آینده روحانیت اومده که یکی از اشکالات روحانیت اینه که خودشو اسیر ذات گرایی کرده. به گفته آقای عبدالکریمی ذاتگرایی درنهایت منجر به عقب موندن از تاریخ میشه. قوانینی رو که فکر میکنیم ثابت هست وضع میکنیم اما در حالی که دنیا و آدما اصلا ثابت نیستند. اینجاست که بین ثبات اون قانونها و تحول دنیا تناقض ایجاد میشه. بهمین خاطر گفته میشه از تاریخ عقب میمونیم. یعنی تاریج راه خودشو در پیش میگیره اما ذات گراها همچنان در دوران گذشته میمونن و میخوان برای همون دوران گذشته قانون وضع کنن. 

امیدوارم نظرمو درست رسونده باشم. در مجموع با مقاله شما موافق هستم. باتشکر.

یادداشت زیرین ، اندکی بیات شده ، تازگی خود را از دست داده ولی پیش از این ، نوشته شده بود ؛ خدمتتان ارسال می کنم .

شامگاه ۲۱ بهمن ، ساعت ۲۱ :

فضا غرق در آرامش ، اندک نوری به درون اتاق می تابید . صدای باران بر شیشه ی ثانیه ها ، سکوت را در هم می شکست که ناگاه مردی فریاد زد : اللّه اکبر ، اللّه اکبر !...

جماعتی به او پیوسته ، الله اکبر گویان ، همراهی اش می کردند . باران و الله اکبر قرین شدند ! آیا جمعی شکر نعمت پروردگار را به جای آورده ، نفیر عظمتش را سر می دادند؟ احتمالی غریب اندر قریب به نظر می رسید ! ذهن به یاد آورد که سالها پیش در چنین روز و شب هایی ، مردمی سرنوشت خویش به دست گرفته ، رژیمی را سرنگون کردند و حال بعد از گذشت سالیان سال ، بعضی شان و بعضی دیگر ، ایام پیروزی را یادآور شده ، جشن می گیرند . 

کودکان دیروز ، قد کشیده ، بزرگ شدند ؛ به گذشته ها که می نگرند ، گویی همه چیز دور به نظر رسیده ، خیالی بیش نبود . پایِ صحبتِ جوانِ موی سپیدِ دیروز که می نشینی ؛ از آرزوهای بزرگ می گوید ، از آرمان های بر بادرفته ، دوقلو های نارس زمین گیر شده ( آرمان و آرزو ) ، امید هایی که به سرانجام نرسیده ، نا امیدمان کردند . 

چگونه به اینجا و اکنون رسیدیم ؟ چه کردیم و چه ها نباید می کردیم ؟ در کدامین مسیر قدم نهادیم ، که بعد از چهار دهه جامعه ی اسلامی مان ، رشک جهانیان را بر نیانگیخت ؟ پرسش های بی شماری که جواب به آنها ، بر همگان واجب است ؛ پیر و جوان ، موافق و مخالف . 

در میان همهمه ی الله اکبر ، نوای خردسالانی به گوش می رسد که شاید والدین ایشان پس از انقلاب پا به دنیا گذاشته اند ؛ دلیل اینان بر این شور چیست ؟ شریک شدن در خروش بزرگان و یا تقلید از ایشان ؟ علت آن هر چه که باشد ، امید است برای پاسخ به پرسش های اساسی ، همچون کودکان مقلد نبوده ، چون جاهلان ، متعصبانه برخورد نکنیم ؛ چرا که تقلید بی تحقیق ، همچو قلاده بر گردن احساسمان بند شده ، چون افساری ما را به دنبال خویش خواهد کشید .

آن مقلد هست چون طفل علیل/ گرچه دارد بحث تاریک و دلیل/ او مقلد وار همچون مرد کر/ گریه می دید و ز موجب بی خبر ( مثنوی ، دفتر پنجم )

صدای مرد آشنای شب خاموش شده ، الله اکبری به گوش نمی رسید ، ولی باران همچنان باریده و خداوند تا به ابد بزرگترین است ....

نیرای عزیز

از آرمان و آرزوی جوانمرگ شده گفتید... 

از مهاتما گاندی نقل شده:  اگر میخواهید به جایی برسید که تا بحال نرسیده اید، ناگزیرید از راهی بروید که تا بحال نرفته اید. 

آزموده را چرا آزمودن؟ روش ها اگر به شکست انجامید ، چه اصراری به تکرار آن. 

راه اگر به ناکجاآباد ختم شد، چه تفاوت میکند رونده کدام باشد و بر کدام مرکب سوار شود؟ 

چه چیزی واقعی تر از تجربه و کدام آینه صادق تر از آن؟ حکومت در اداره کردن جامعه، کدام تجربه های شکست خورده را همچنان مزمزه میکند؟ اینهمه دهن کجی به تجربه، از چه ناشی شده؟ 

مولانا میگوید:

تلخی آن آبِ بحر، از ظرف نیست(مثنوی/دفتر نخست) 

چه تفاوتی میکند آب تلخ را از کدام ظرف بنوشیم، ظرف سفالین باشد یا زرین. تلخی از خودِ آن آب است، نه از ظرفش. پس چه اصراریست به نوشیدن دوباره آن. 

امروزه، کدام مسئول است که اعتراف نکند بین آنچه اکنون روی داده و آنچه سابقا وعده داده شده اختلافیست شگرف؟ شگفت اینکه کسی هم مسئولیت قبول نمیکند، و شگفت تر آنکه از سخنان حاکمان در میابیم قرار است در بر همان پاشنه بچرخد که سابقا میچرخید.

شعارها همانیست که بود، 

روش ها همانیست که بود،

راهبردها همانیست که بود،

سیاست ها همانیست که بود...

قرار است چه معجزه ای رخ دهد؟ لاجرم ما خواهیم ماند و همان مشکلات. اما چوب دهن کجی به تجربه را که میخورد؟ چه کسی غیر از مردم.

نیرای عزیز، همان شبی که آرمان و آرزو را در فراموشخانه به خاک سپردیم، مسئولیت پذیری را هم همانجا جا گذاشتیم. گویا باید بر هر سه مرثیه بسراییم. 

ممنونم از بابت توضیحات تون در باب کتاب آینده روحانیت و جهان معاصر. مفید و موجز بود. 

«وریا غفوری و سردار نقدی» 

ماجرای وریا غفوری نیاز به تفسیر ندارد. در حکم آینه ای هست که صادقانه واقعیت را منعکس میکند: عدم تحمل منتقد و خط و نشان کشیدن به دیگران که مواظب باشید از حد و حدود خود فراتر نروید! 

آینه ها صادقند، حتی اگر سردار نقدی گفته باشد:

 «امروز آزادترین کشور دنیا هستیم. چون؛ مردم حق انتقاد دارند، از هیچ چیزی هم هراس ندارند، به هیچ وجه هم تهدید نمیشوند/منبع:سایت انتخاب» 

ابتدا یک خبر خوب. دوره هفت حلدی شرح جامع مثنوی آقای کریم زمانی رو خریدم. الان حس خیلی خوبی دارم:))

آقای سیاوش سوالی از خدمتتون داشتم.آیا شما فعالیت سیاسی هم دارید؟ از کامنت هایی که مینویسید حدس بنده اینست که از فعالین سیاسی مدنی باشید

سلام آقای بزرگمهر عزیز

عرض تبریک بابت این حس خوب:) 

در مورد سوالتون؛ من تا بحال هیچگونه فعالیت سیاسی نداشتم در هیچ سطحی:)

حقیقت را به هر دوری ظهوری‌ست/ز اسمی بر جهان افتاده نوری‌ست

اگر عالم به یک دستور ماندی/بسا انوار  کان مستور ماندی

 «جامی» 

یعنی خدا بزرگتر است، حتی از ایمان و کفر. 

چه عالی گفتید

"خدا بزرگتر است ،حتی از کفر و ایمان"

جمله‌ شما رو به این شکل هم میتوان گفت:

خدا حتی از "خدا" هم بزرگتر است، از آن خدایی که در ذهن خودمان ساخته ایم و بواسطه آن دیگران را به کفر و گمراهی متهم میکنیم.

راستی کتاب آینده روحانیت و جهان معاصر رو خوندید؟

کتاب کمی دیرتر از انچه قرار بود بدستم رسید. دیشب موفق شدم تا انتهای فصل دوم بخونم. 

همون توضیحاتی که خودتون پیش تر ارائه دادین، بنظرم چکیده خوبیست از دو فصل اول کتاب. 

ضمن اینکه دوبیت شعری که از جامی در بالا کامنت کردم رو از صفحه 54همین کتاب کش رفتم. 

بسیار دیر است اما .....

خدایانی کاملا باطل ، که خود آنها را بر ساخته ، آنگاه پرستیده اند ، از این روی از راه راست بیراه گشته و همواره بر این باور پا می فشرده و از آن چنان جانبداری کرده تا اینکه به فرجامش رسیده ، موقفی که از همان آغاز به نیستی و فنا چشم داشت . ( نیچه ، بتان اخلاق ، غروب بتان یا چگونه می توان با پتک فلسفه نوشت . )

هزاران راه رفته ی نتیجه نداده را پیموده و بی شمار روش آزمون پس داده ی بی ثمر را دوباره می آزماییم ؛ چرا که اعتمادی کاذب به خویش داشته و بیش از آن به باورهامان ایمانی داریم بس راسخ. اندیشه مان را استوار می پنداریم آنچنان که چشم بسته پا به راهی می گذاریم که دیگرانی آن را طی کرده و شکست خوردند . جزم اندیشی سبب شده که محتوا را در هر حال حفظ کرده ، فقط قالب هامان را - آن هم به دلیل جبر و فشار خارجی - اندکی عوض کرده ، تغییر شکل دهیم . همچون جماعت پیش از خودْ نابود شده ، شکست می خوریم ؛ و باز هم افکارمان را چون فرزند ، عزیز داشته ، همچون بتی آن را می پرستیم .

مدتی هست که انسان تکلیف مدار ، انسان حقوق مدار را مرقوم کردید ، مطالبی بود پربار و بسی جامع . چیزکی به ذهن رسید ، با تاخیر طولانی خدمتتان ارسال می کنم .

در فقه اسلامی مان ( متداول)، اگر آزاد آدمی باشی ، مذکر ؛ جامه ی فقاهت و اجتهاد را که بر تن کنی و بیش از آن امیرالمومنین باشی و خلیفة المسلمین ؛ از حقوقی برخورداری آنچنان ! اگر این آزاد مردِ عرصه دیانت ، منت بر سرمان گذشته ، لباس اجتهاد از تن به در کرده ، خود را ضعیفه ای ( مونث!) فرض کند ، برده زاده ؛ که از قضای روزگار ، نه تنها دل در گرو اسلام نداشته ، بلکه به باری تعالی نیز ، اعتقادی ندارد ؛ حال که در نقش خود به خوبی فرو رفته ، لطف خویش کامل کرده ، تمامی احکام وارده را بر خود نیز صادر کند ! ببینم از چه کس کینه ای عمیق بر دل گرفته ، به که ایمان می آورد ...

اگر که در آیینه ی هستی ، به چشم های خویش نظر کنیم ؛ در می یابیم که راست ما را از خطری بر حذر می دارد که چپ به آن آگاه نیست و چپ مسئله ای را یاد آور شده که بر خاطر راست از آن نشانی نیست . حق و تکلیف را می توان از جهاتی ، به مردم دو چشم تعبیر کرد ؛ هر کدام دنیا را از زاویه ای نگریسته که دیگری بر آن تسلطی ندارد ؛ یکی راست را نظر کرده ، چپ را انکار می کند و دیگری چپ گرا بوده و راست کوب . در صورتی که تفاوت اینان فقط در پنجره ی نگاه و منظره ی پیش روی ایشان است ؛ یکی به شرق نگریسته و آن دیگری غرب را می بیند. 

هر کسی را سیرتی بنهاده ام/ هر کسی را اصطلاحی داده ام/ در حق ِاو مدح و ، در حق تو ذم/ در حق او شهد و ، در حق تو سم ( مثنوی ، دفتر دوم )

 این در حالی است که هر دو بر یک صورت بوده ، بر هیکلی واحد بنا شده اند . هر کدام را که نابود کنیم ، خویش را کور کرده ، دنیا را ناقص خواهیم دید . نه می توان تکلیف را از طبعش فاصله داد و نه قادریم که حق را از جایگاهش به زیر کشیم .

در جدالی که بین این دو شکل گرفته ؛ گاهی راست جراحت دیده و گاها چپ کبود ، گاه راست ناکار شده و گاه چپ ناسور . دشمنی این دو مردمک ، به ضرر هر دو تمام شده ، پیروزی و ظفر همیشگی برای هیچ کدام به دنبال نداشته است . تن آدمی اگر به این درک رسد که به هر دو ، به اندازه ی دو چشمِ مجزا و کاربردی نیاز دارد ، این دو را مکمل یکدیگر دانسته ، در صدد نیستی دیگری بر نمی آید.

در کرنای صلح دمیدن و از در دوستی وارد شدن ، شاید که اندکی آرمان گرایانه بوده ، به دور از واقع باشد ؛ ولی می توان سخن از مدارا به میان آورده ، به حلم و بردباری دعوت کرد .

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت با دشمنان مدارا ( حافظ )

چه هزینه هایی که صرف قوت بخشیدن به یکی و ضعف دیگری شد ، چه سرمایه ها که برای از میان برداشتن آن دیگری به فنا رفت . هنگامه ی آن فرا رسیده است ، که این دو رفیقِ دشمن پندار را ، با صبوری آشنا کرده ، به مدارا فرا خوانیم. 

بر بالای دو چشم حق و تکلیف ، بامی است به وسعت عقل و اخلاق ؛ که دژ مستحکم آن مغز بوده و قلعه ی وجودی آن ذهن . عقل در نیمی از این کره ی عجیب است و اخلاق را نیم کره ی دیگر جایگاه است . این کره ی سیال شگفتی که حق را پر و بال داده و تکلیف را مادری می کند ، هم برای چشم چپ بین دل سوزانده و هم راست نگر را عزیز می دارد . البته تمامی اینان در پرتوی هستی بخش قلب ممکن بوده ، که خون جوشان آن از چشمه سار ایمان جاری گشته ، قلب تن را جان می دهد .  

عقل دیگر بخش یزدان بود/ چشمه ی آن در میان جان بود/ چون ز سینه آب دانش جوش کرد/ نه شودگنده ، نه دیرینه ، نه زرد ( مثنوی ، دفتر چهارم )

عقل و اخلاق را بر حق و تکلیف ، جایگاهی است به سان معلم و قاضی ؛ گاهی چکش قضاوت برداشته ، در دادگاه حل اختلاف ، حکم ها صادر می کند ، و گاه گچ تعلیم بدست گرفته ، بر تخت سیاه وجودشان ، درس عشق و حیات می آموزد .

این قاضی القضات علم گستر ( عقل و اخلاق ) می بایست تا دندان مسلح شود ، سینه را سپر کرده ، پا به میدان نزاع بی حاصل حق و تکلیف گذارد ؛ گره از مشکلات کورشان باز کرده ، آرامش از دست رفته را به این اقلیم رزم آیینِ بیگانه پرور باز گرداند .

سلام نیرای عزیز 

سپاس که مینویسید. 

تعابیری که آوردید هم زیبا هستند و هم معانی را میرسانند. از جمله تعبیر دو چشم و یک صورت. 

مشابه دوگانه حق-تکلیف را در جاهای دیگری هم میتوان دید؛ مثلا دوگانه آزادی-عدالت. 

احزاب سیاسی طیف چپ که عدالت را شعار میدهند و احزاب سیاسی طیف راست که شعارشان آزادیست. 

درود

آقای سیاوش و آقای نیرا و عزیزان گرامی دیگری که در این صفحه حضور دارید میخواهم دو پرسش را در اینجا مطرح کنم .

احتمالا بارها با این سوال تکراری روبرو شدید: مهمترین موضوعی که ذهن شما را به خود مشغول کرده چیست؟ 

اما اینجانب میخاستم عکس این پرسش را مطرح کنم. 

کم اهمیت ترین موضوعات برای شما چیست؟ به یک یا حداکثر دو مورد بیشتر اشاره نکنید. 

پرسش دوم من اینست:

کدام جمله، گزاره، ضرب المثل، عقیده و... هست که بین مردم مقبول و معروف شده، اما شما با آن موافق نیستید. به این پرسش هم به یک یا حداکثر دو مورد بیشتر اشاره نکنید. 

با تشکر از شرکت شما در این چالش

بزرگمهر عزیز

سوال خوبیست:) 

در پاسخ به پرسش اولتون:

از موضوعاتی که هرچقدر بیشتر در موردش فکر کردم، بیشتر در نظرم کم اهمیت اومد اینه که  «حق با شیعه هست یا سنی؟» 

در پاسخ به پرسش دومتون:

جمله ای که در بین مردم یا حداقل بخش مهمی از مردم معروف شده اما من نمیتونم باهاش کنار بیام این هست:

 «اسلام از خود ندارد عیبی ، عیبی اگر هست از مسلمانی ماست» 

این جمله هیچ وقت بر دل من ننشست. البته میشه در موردش صحبت کرد که چرا نمیتونم باهاش موافق باشم. 

جناب بزرگمهر

۱- بحث های طولانی و بی نتیجه بین افراد با تفکر مختلف .

۲- احادیث و روایاتی داریم که مضمونشان این چنین است : اگر فلان کنید ، بهشت بر شما واجب می شود ، چنانچه اینگونه باشید ، آتش جهنم بر شما حرام خواهد شد و ...

(  سوء برداشت نشود ، هیچ گونه مشکلی با احادیث ندارم ، چه بسا سبب راهنمایی شده و چراغ راهی است .) با تأویل ساده انگارانه و مقبولیت همینگونه تعابیر در بین بخشی از مردم کمی مشکل دارم . 

درود سیاوش عزیز

چه پاسخ های ساختارشکنانه ای:)) مخصوصا پاسخ به پرسش دوم. 

بعضی از سوالات تا زمانیکه بهشون پاسخ ندادیم بنظر سوالات ساده ای میان. اما همینکه قصد پاسخ دادن به اونها بکنیم سختیشون آشکار میشه. دانشجو که بودم استاد درس تاریخ علم بعنوان امتحان میانترم از ماخواست پنج تا از سوالای مهم زندگیمون رو روی یک برگ کاغذ بنویسم. بنظر سوال راحتی میومد اما همین که خواستم به این سوال جواب بدم دیدم خیلی سختتر از اون چیزی هست که در نگاه اول فکر میکردم. من اون روز فهمیدم سوالی که واقعا بتونم اسم سوال مهم رو روی اون بزارم ندارم(متاسفانه) 

سپاس از پاسختون

در مورد بحثهای طولانی و بیی نتیجه با شما موافقم،مخصوصا در فضای مجازی که دقیقا نمیدونیم طرف مقابل چه کسی هست.

در مورد پاسخ دومتون:

اینجانب به دلیل اینکه معتقدم همه پدیدارهای دنیا تاریخی هستند(تاریخی به اون معنایی که در فلسفه هگل اومده)نحوه نگاهم به متون مقدس،از جمله روایات، یک نگاه تاریخیست.

بنابر فلسفه هگل حتی خود عقل هم تاریخیست.

اینجانب چون تفکر تئولوڗیک ندارم، زمانیکه میخواهم متون دینی رو مورد بررسی قرار بدم ،وجه مقدس اونها رو از ذهنم به کلی پاک میکنم

بزرگمهر عزیز، سلام:) 

بله درست گفتید. من به تاریخی بودن پدیدارها معتقدم و این عقیده در بسیاری از کامنت هایم دیده میشود. البته باز بهمان توضیحی که گفتید مراد از  «تاریخی بودن» همانیست که در فلسلفه هگل آمده و نه ترجمه لفظی آن. 

از اونجایی که شما فلسفه خوندین قطعا بهتر از من میدونید که امروزه تنها در فلسفه هگل نیست که پدیدارها تاریخی انگاشته میشوند. این عقیده در زمانه ما،  پارادایم حاکم بر مباحثات علوم انسانیست. 

اما اینکه چرا مایل به استعمال جمله  «اسلام از خود ندارد، عیبی، عیبی اگر هست از مسلمانی ماست» نیستم، مختصرا دو دلیل میآورم

یک ؛ این یک ادعای تئولوژیک هست(تئولوژیک نه در معنای لغوی آن) بعبارتی این یک ادعای خودبنیاد و خودارجاع است.  

دیدم در کامنتتون به نیراجان از تفکر تئولوژیک ذکری بمیان آوردید. همانطوری که میدونید آقای بیژن عبدالکریمی کتابی دارند بنام «پایان تئولوژی» در دو جلد. در این کتاب به تفصیل در مورد مدعیات تئولوژیک (کلامی) و تنگناها و پیامدهای آن صحبت شده. و دلیل دوم استناد به نظریه قبض و بسط. 

«رکوردها برای شکسته شدن خلق میشوند» 

ذهن آدمی تصور دقیقی نسبت به ارقام خیلی بزرگ یا خیلی کوچک ندارد. مثلا ؛ زبان براحتی میگوید یک ملیارد سال ، اما ذهن نمیتواند درک کند این یک ملیارد سال دقیقا یعنی چه. 

فاصله زمین تا خورشید 156ملیون کیلومتر است ، اما این فاصله دقیقا یعنی چه؟ 

جرم الکترون در حدود مقدار فوق العاده، فوق العاده، فوق العاده ناچیز 9.109534X10 به توان منفی سی و یک در واحد کیلوگرم است! اما این مقدار دقیقا یعنی چه؟ 

وقتی صحبت از عدد 6ملیارد یورو میشود، ذهن شما چه چیزی را تصور میکند؟ ما مبالغ کمتر را براحتی میتوانیم درک کنیم، مثلا؛ وقتی از صد ملیون تومان صحبت میکنیم، میدانیم از چه میگویم. با این مبلغ میتوان فلان خودرو را خرید. و یا با یک ملیارد تومان میتوان فلان خانه را تملک کرد. اما 6ملیارد یورو دقیقا یعنی چه؟! 

اجازه بدهید ابتدا آنرا به تومان تبدیل کنیم؛ میشود بعبارتی یک عدد 9 و سیزده صفر روبروی آن، یعنی رقم زیر:

90000000000000

اما این رقم دقیقا یعنی چه؟ این عدد را به فارسی برنگردانید، چون هیچ چیزی دستگیرتان نمیشود . معادل فارسی این رقم میشود نودهزارملیارد تومان.  اما از آنجایی که ذهن ما  با این رقم سرکار نداشته نمیتواند آنرا بسنجد. برای اینکه کمی عظمت این عدد جا بیفتد یک مثال میزنم؛ 

تصور کنید کوروش هخامنشی از دو هزار و پانصد سال پیش تاکنون ، هر ماه مبلغ صد ملیون تومان پس انداز کند. سپس برای 30 دفعه متوالی به 2500سال پیش رفت و بازگشت کند و هر بار ماهیانه صد ملیون تومان به حساب پس اندازش بیفزاید. این سی دفعه رفت و برگشت به 2500سال پیش و افزودن ماهیانه صد ملیون به حساب پسانداز میشود همان مبلغ 6ملیارد یورو. 

امیدوارم گیج نشده باشید؛ این یعنی اینکه شخصی به مدت هفتاد و پنج هزار سال، هر ماه مبلغ صد ملیون تومان پس انداز کند!! میدانم، کمی گیج کننده است. چون خود عدد هفتاد و پنج هزار سال هم آنقدر بزرگ است که تصور دقیقی از آن نداریم.

باری، شش ملیارد یورو یعنی شخصی به مدت هفتاد و پنج هزار سال، ماهیانه صدملیون تومان پس انداز کند. 

در خبرها آمد در یک پرونده نفتی، فسادی رخ داده به ارزش 6ملیارد یورو ! یعنی همان 90000000000000 تومان.

رکورد قبلی در این زمینه حدود 2ملیارد دلار و در دست بابک زنجانی بود. گویا ضرب المثل  «رکوردها برای شکستن خلق میشود» حداقل در اینجا صحیح است.

من دقیقا اطلاعی ندارم حقوق قانون کار چند است ، اما قطعا کمتر از دو ملیون تومان است. بیایید همان دوملیون تومان را فرض بگیریم.

حال فکر میکنید با این حقوق چند سال باید بگذرد که مجموع درآمدمان به مبلغ 6ملیارد یورو برسد؟ تعجب نمیکنید اگر بگوییم باید به مدت سه ملیون و هفتصد و پنجاه هزار سال بدون وقفه کار کنیم تا 6ملیارد یورو جمع شود !! زحمت تصور سه ملیون سال با خودتان. 

این مبلغ فوق العاده عظیم متعلق است به بیت المال. ارث پدری هیچکس نیست ، برای من و شماست ، برای آن جوان بیکارست ، برای آن دختریست که در تأمین جهیزیه ش مانده ، برای کارگریست که حقوقش ماهاست عقب افتاده ، برای مردیست که در تأمین مایحتاج خانواده اش مانده، برای همانهاییست که درآمد ماهیانه شان 500هزارتومان است. 

این حجم از کلاهبرداری آنقدری وسیع و رسواکننده است که اگر در کثیری از کشورها رخ میداد ، سیل استعفاهای مسئولین بود که راه می افتاد. 

اما، اما استعفا که چه عرض کنم! اگر شما در ماجرای اختلاس قبلی، یک  «دانه» عذرخواهی از جانب مسئولین (از صدر تا ذیل) دیدید، در ماجرای اخیر هم خواهید دید. 

جناب بزرگمهر

درود بر روان پاک شما ؛ به همین دلیل عرض کردم تأویل بخشی از مردم و نه همه .

چند درصد از ما ، انگاره های ذهنی را به کناری نهاده ، بی واسطه تفکر می کنیم ؛ به شکلی دیگر می اندیشیم ، متفاوت از بنیان های پی ریزی شده و قالب های از پیش تعیین شده ؛ گنجایش ظرف تاریخ را به عدالت تفسیر می کنیم و ...

گاه حتی به زعم خود ، دیواره ی ذهن ترک برنداشته ، در حالی که موریانه به اندیشه ی ما نیز رسوخ کرده است ؛ چرا که ایجاد سدی مستحکم در برابر شالوده های پیش ساخته صعب است و توان سوز.

هر نفس ، نو می شود دنیا و ما/ بی خبر از نو شدن ، اندر بقا/ عمر ، همچو جوی نو نو می رسد/ مستمری می نماید در جسد/ آن زتیزی ، مستمر شکل آمده است/ چون شرر، کش تیز جنبانی به دست/ شاخ آتش را بجنبانی به ساز/ در نظر آتش نماید بس دراز ( مثنوی ، دفتر اول )

سلام اقای سیاوش وقتتون بخیر  امیدوارم که خوب باشین

میخواستم زیرهمون پست بپرسم امافکرکردم شاید بی ارتباط باشه به خاطرهمین بااجازتون اومدم صفحه شخصیتون

لطفا لطفا خیلی بادقت بخونید وخودتون روبذارید جای من که خوب بتونید همزادپنداری کنید ودرک کنید وملموس باشه براتون

درمورد کامنتتون درپست تتو

اون برخوردی که به خانوم عذراتوضیح دادین  خیلی تحسین برانگیزه

همیشه یکی ازارزوهام اینه که تبدیل به ادمی بشم که بتونم اونجوری باشم

ولی من یه مشکلی دارم

میخوام نظرشماروبدونم باتوجه به اون نظرتون دراون پست فکر میکنم  میتونیدکمک کنید

من یه ادمی هستم که هرحسی دریافت کنم دوبرابرش رومنتقل میکنم

یعنی درواقع اگه حس خوبی دریافت کنم دوبرابرش رو منعکس میکنم

اگه حس بدی دریافت کنم هم همینطور حتی اگه بهم توهین بشه توهین میکنم

وفکرمیکنم خیلی سخته  برسم به اون مرحله که حتی حس بد هم گرفتم به شکل  حس خوب منعکس کنم

یاحتی بخوام  بی تفاوت باشم

یعنی اصلا نمیتونم بی تفاوت باشم

شاید اگه سنم بره بالاتر درست تربشم

ولی وقتی ناراحت میشم وحرصم میگیره وازیه نفر چندشم میشه تاابد ازش متنفرمیشم

حتی اگه سعی  کنم ارتباطموباهاش خوب کنم هم اون مموضوع که باعث شده ازش بدم بیاد همچنان توذهنمه

به خاطرهمین نمیتونم به مرحله بی تفاوتی نسبت به ادمای منفی وچندش برسم

وسریع ریکشن نشون میدم

وریکشایی که ممکنه براساسه بازتاب رفتارخودشون منفی باشه ویه سری چیزا که شاید حتی درست هم نباشه ذهنمو قلقلک میده وعصابمویه جورایی بهم میریزه

وواکنش نسبت بدی نشون میدم

که ممکنه حتی خیلی دلم بعدش بسوزه وناراحت بشم حتی باوجود اینکه خودمم دل خوشی نداشتم

انگاریه دفعه یه قول پوشالی ازیه ادم میسازم توذهنم براساس رفتارای موزی منفی ریزی که دریافت کردم ازش بعدش شروع میکنم به سنگ زدن بهش

بعدش که متوجه میشم تصویره اون غول خیلی هم درست نبوده

خودمم ناراحت میشم ازاون واکنش

به خاطرهمین هم ارامشم بهم میریزه هم وجهه خوبی نداره وواکنش لحظه ای

اینطوری بودن رودوست ندارم اگه راه حلی به نظرتون اومد ممنون میشم بگیدیاحتی کتاب خاصی مدنظرتون بود باشد که توسال جدید به بعد این مشکلم برطرف شه فکرکنم یه بارم اینوباخانوم زندگی به شرط سید درمیون گذاشتم

شماازاول همینطوری بودین؟

ازچه زمانی به بعد تونستین این برخورد روپیاده کنید؟

سلام خانم سفره ی هفت سین

ممنونم ، من هم امیدوارم حال شما خوب باشه و نوروز پیش رو حسابی بهتون خوش بگذره. 

من یک پیشنهاد براتون دارم

شما مدتی رو مثنوی مولانا بخونید. احتمال قوی میدم از تأثیری که بر روی شما خواهد گذاشت خرسند میشین. از بهترین روش ها برای اینکه یک ویژگی رو در وجود خودمون پرورده کنیم ، این هست که ببینیم چه کسانی اون ویژگی رو دارند ، با همونها همنشینی کنیم. و از قضا همین ویژگی که سراغ اون رو گرفتید ، به تمامه در مولانا جمع هست. 

مولانا به طرز حیرت انگیزی بیتفاوت هست ، فوق العاده بیتفاوت و دلْ بزرگ. بسیاری از موضوعاتی که برای عامه مردم حساسیت زا بوده ، هیچ خاطری رو برای مولانا آزرده نمیکرده.

این حالات روحی در سراسر مثنوی متجلی شده. طبیعتا اُنس با مولانا ، خواه ناخواه ، باعث میشه این احوال روحی در وجود ما هم منعکس بشه. معجزه  «کمال همنشین» رو دست کم نگیرید:

گل اندر زیر پا گسترده پر کرد/مرا با همنشینی مفتخر کرد/چو عمرم مدتی با گل گذر کرد/کمال همنشین در من اثر کرد

مولانا حتی با نا اهلان و درشت گویان نیز با عطوفت برخورد میکرده ، مثلا؛ 

«زمانی مولانا گفته بود من با هفتاد و دو ملت یکی ام. این سخن سخت مورد اعتراض مفتیان و فقیهان اهل ظاهر قرار گرفت. سپس آنان به حکم قاضی شرع ، شخصی را اجیر میکنند تا در کوی و برزن مولانا را دشنام داده و الفاظ رکیک به وی نسبت دهد. اما مولانا با خون سردی به آن شخص پاسخ میدهد ؛ با آنکه تو میگویی نیز یکی ام/پله پله تا ملاقات خدا، ص310، با اندکی دخل و تصرف» 

مولانا از رفتار خارج از عرف دیگران برافروخته نمیشده:

«روزی مولانا در سماع گرم شده بود و مستغرق دیدار یار گشته ، حالت‌ها می‌کرد. از ناگاه مستی به سماع درآمده ، شورها می‌کرد و خود را بی‌خودوار به مولانا می‌زد. یاران او را رنجانیدند. [مولانا] فرمود : «او شراب خورده است ، بدمستی شما می‌کنید؟!» گفتند : ترساست. گفت: «او ترسا است، چرا شما ترسا نیستید؟» سر نهاده ، مستغفر شدند./مناقب العارفین1/356.

مولانا در این بیت از دفتر چهارم ، وارد شدن به نزاع های کلامی را همچون ریختن آب در روغن داغ میداند :

آب اگر در روغنِ جوشان کُنی/دیگدان و دیگ را ویران کنی

(دیگدان: یعنی جای گذاشتن دیگ. اجاق. آتشدان.)

احتمالا شما هم تجربه کردین در ظرفی که روغن در حال جوشیدن هست، قطره آبی رو ریخته باشین؛ چه شود! جلز و ولز:/

مولانا خود را مصروف به کشمکش با دیگران نمیکرده ، کشمکشی هم اگر بوده ، در احوال درونی خود بوده:

هست احوالم خلاف همدگر/ هر یکی با هم مخالف در اثر/ چونکه هر دم راه خود را می‌زنم/ با دگر کس سازگاری چون کنم/ موج لشکرهای احوالم ببین/ هر یکی با دیگری در جنگ و کین/ می‌نگر در خود چنین جنگ گران/ پس چه مشغولی به جنگ دیگران

بقول سعدی  «هرچه از جان برون آید ، لاجرم نشیند بر دل» 

مولانا اهل شعار نبوده ، هر چه گفته از عمق جانش برآمده. بهمین جهت همنشینی با مولانا ، مدارا و دلْ بزرگی و محبت به خلق و قوت شخصیت رو در وجود آدمی متجلی میکنه. 

اینجا چه پیج باحالیه (:

ببخشید یه سوال داشتم من 16 سالمه و تازه می خوام شروع کنم به خوندن و تجزیه تحلیل اشعار فارسی البته زیاد باهاشون بیگانه نیستم چون مادرمم رشته ی تحصیلیش ادبیات بود با من کوچک همیشه شعرای مولانا و حافظ کار میکرد و تو 6 سالگیم من نی نامه رو کامل حفظ بودم ولی خب این اولین باریه که خودم می خوام دست به کار شم و به شیوه ی مستقل یادگیری رو شروع کنم به نظرتون از کجا شروع کنم بهتره ؟؟ چون در زمینه ی یادگیری کمالگرا هم هستم یعنی اگه یه چیزی رو نفهمم کلا روانم میریزه به هم در نتیجه باید از مباحثی شروع کنم که زیاد سنگین نباشن . 

سلام 

خدمت جناب غزل 

بسته به سلیقه و روحیات شماست ؛ همانجا که آرامش را دریافت می کنید ، حال حافظ است ، مولانا و یافردوسی.

صبح عید است برون کن ز دل این تاریکی/ کاخر این شام سیه ، خانه نماید روشن/ رسم نوروز به جای آور و از یزدان خواه/ کاورد حالت ما باز به حالی احسن ( ملک الشعرای بهار )

ممنونم بابت کتاب های که معرفی کردید.

 در مورد شاهنامه چند تا کتاب دارم که مخصوص نوجوان هست اما فکر می کنم که کتابهایی که شما معرفی کردید خیلی بنیادی تر توضیح داده باشند. من فکر می کنم که اگر اول از حافظ شروع کنم بهتره چون خودم احساس بهتری نسبت به اشعارش دارم. 

منظورم از اینکه میخوام مستقل شروع کنم . آغاز یادگیری بدون راهنما نیست در واقع آشنایی من با اشعار فارسی اصولا اینجوری اتفاق می افته که مادرم میگه می دونی آخر فلان داستان شاهنامه چه اتفاقی می افته ؟ یا پدرم بلند یه شعری از مولانا رو میخونه بعد من تشویق میشم که در موردشون مطالعه کنم و هیچ وقت خودم به طور خودکار تصمیمی برای مطالعه اشعار فارسی نگرفتم در واقع همیشه یه تلنگری از طرف والدینم وارد شده که من سراغ اینجور مطالب رفتم ولی این بار خودم تصمیم گرفتم که شروع کنم به یادگیری و از طرف پدر مادرم توطئه ای در کار نیست !  

سلام خانم غزل

خیلی عذر میخام بدلیل تاخیر طولانی که در پاسخ دادن داشتم.  

جای خوشحالیست اشتیاق شما به شعر و ادبیات، آن هم در این مرحله از زندگیتون که زمانه شکوفایی شماست. این اشتیاق روزافزون باد. 

چه بسا زمانیکه حوصله خودمون رو هم نداشته باشیم اما یک بیت شعر کام ما رو شیرین میکنه. پس قدر این نعمت رو بدونین که قدر زر، زرگر شناسد. قدر گوهر، گوهری.

جناب نیرا توضیحات کاملی دادند ، من توضیح اضافه ای ندارم خدمت شما تقدیم کنم. ضمن پوزش مجدد بابت تاخیر در پاسخگویی ، عیدتون مبارک. 

نوروز بمانید که ایّام شمایید

آغاز شمایید و سرانجام شمایید

آن صبح نخستین بهاری که ز شادی

می آورد از چلچله پیغام، شمایید

آن دشت طراوت زده آن جنگل هشیار

آن گنبد گردننده ی آرام شمایید

خورشید گر از بام فلک عشق فشاند

خورشید شما، عشق شما، بام شمایید

نوروز کهنسال کجا غیر شما بود؟

اسطوره ی جمشید و جم و جام شمایید

هم آینه ی مهر و هم آتشکده ی عشق

هم صاعقه ی خشم ِ بهنگام شمایید

ایّام ز دیدار شمایند مبارک

نوروز بمانید که ایّام شمایید

«پیرایه یغمایی» 

سلام و عیدمبارکا نیرای عزیز

 هرچند به قول مولانا :

نوروز رخت دیدم خوش اشک بباریدم/نوروز و چنین باران باریده مبارک باد

اما این باران نوروزی شهر ما رو مصیبت زده کرد. من خودم به دوچشم، سیل دروازه قرآن رو دیدم.

ای نوبهار خندان از لامکان رسیدی

چیزی بیار مانی از یار ما چه دیدی

خندان و تازه رویی سرسبز و مشک بویی

همرنگ یار مایی یا رنگ از او خریدی

«غزلیات شمس» 

سلام خدمت جناب بافتنی

آنچه که بنظر من میاد رو عرض میکنم 

از دلایل کمبود اعتماد به نفس ، ترس از قضاوت شدن هست:

«نکنه در جمع  حرفی رو بزنم ، و بعد بقیه پیش خودشون بگن چه حرف کم اهمیتی بوده...» 

«نکنه کنفرانسم خوب از آب در نیاد ، اون وقت همکلاسیهام چحوری منو ارزیابی میکنن...» 

و موارد مشابه. 

این افراد دائما نگران بازخورد منفی اطرافیان هستند: بقیه در مورد ما چه فکر میکنند! نکنه... 

گفته میشه «جهت افزایش اعتماد به نفس ، مهارتی رو در خودمون پرورش بدیم تا  «چیزی» برای عرضه کردن داشته باشیم و وقتی چیز ارزشمندی برای عرضه کردن داشته باشیم ، اعتماد بنفس بیشتر میشه»

اما راه حل بالا ، چاره کار نیست. چرا که ریشه اصلی عدم اعتماد به نفس رو نمیخشکونه. ریشه اصلی یعنی همون ترس از بازخورد منفی محیط.

شما اگر به افرادی که اعتماد بنفس کمی دارند نگاه کنید ، اتفاقا خیلی از اینها مهارت های ویژه ای دارند ، خیلی از اینها بسیار مستعدند. اما این مهارتها نتونسته موجب اعتماد بنفس بشه. 

و البته برعکس؛ شما حتما با افرادی مواجه شدین که علیرغم نداشتن مهارت ویژه ، اعتماد بنفسشون سقف آسمون رو شکافته. 

صدالبته داشتن مهارت بر روی اعتماد بنفس تاثیرگذار هست. اما این دو  «لازم و ملزوم» نیستند. یعنی اگر شما برای افزایش اعتماد بنفس ، تمام تلاشتون رو متمرکز بر کسب دانش و مهارت کنید ، این تلاش لزوما شما رو به فردی با اعتماد بنفس بالا تبدیل نمیکنه.

ریشه اصلی کمبود اعتماد بنفس  همانیست که در ابتدا عرض شد ؛ ترس از بازخورد منفی و قضاوت شدن از طرف محیط. اینها باعث میشه آدمی بطور مدام خودش رو در آینه دیگران ببینه. 

عدم اعتماد بنفس میتونه دلایل دیگه هم داشته باشه. مثلا؛  

«چرا من مانند بقیه نیستم؟» 

و یا؛ 

«خجالت کشیدن نزد دیگران» 

در این دو مورد اخیر هم دوباره پای «دیگران» در میان هست. در اینجا هم فرد خودش رو در آینه دیگران میبینه. تو گویی نظر مثبت/منفی دیگران هست که تعیین کننده اعتبار این شخص نزد خودش میشه. در حالیکه آدمها منحصر به فردند. قرار نیست رفتارمون رو برحسب تمایلات دیگران تنظیم کنیم. 

 

ضرب المثلیست که میگه:  «اگر خواهی نشوی رسوا ، همرنگ جماعت شو» 

این ضرب المثل در جای خودش کارکرد داره. اما خیلی وقتا لازم میشه برای حفظ فردیّت خودمون برعکسش رو بگیم  «اگر خواهی نشوی همرنگ، رسوای جماعت شو» 

توصیه کلی من اینه که ترس از قضاوت شدن رو در وجود خودتون بخشکونین. خودتون رو بعنوان یک انسان منحصر به فرد که قرار نیست عینا مانند بقیه باشه بپذیرید. تاثیر نظرات مثبت و منفی دیگران رو در دایره حساسیت خودتون کمرنگ کنید. در کنارش حتما مهارت هایی رو در خودتون پرورش بدین. نه به خاطر اینکه نزد دیگران بعنوان فردی دارای مهارت شناخته بشین. فقط بخاطر خودتون. 

ضمن اینکه اعتماد بنفس بصورت یکباره ایجاد نمیشه. یک فرایند تدریجی هست. نیاز به تمرین و صبر داره. اما باز هم این نکته رو فراموش نکنید تلاشها جهت کسب اعتماد بنفس نتیجه مطلوب در بر نخواهد داشت اگر فرد خودش رو در آینه دیگران ببینه. 

سلام ممنونم از انرزی و تشویق هاتون . حق با شماست منم وقتای غم و غصه به کتاب ها و شعر ها پناه میارم. مسکن های خوبی هستند. سال نوی شما هم مبارک و امیدوارم که سالی که نکوست از بهارش پیداست برای هیچ کدوم از ما تحقق پیدا نکنه. 

روزگار به کام

سلام و خواهش میکنم:) 

چار کـس را داد مردی یک درم 

هـر یکی از شـهـری افـتـاده بـهم

فـارسی و ترک و رومی و عـرب 

جُمله با هم در نزاع و در غضب

فارسی گـفـتا ازین چون وارهـیـم 

هـم بیا کاین را به انگـوری دهـیم

آن یکی دیگـر عرب بـُد گـفـت لا 

من عنب خواهم نه انگور ای دَغا

آن یکی ترکی بُد و گفت این بَنُم 

من نمیخواهم عـنـب خـواهـم اُزُم

آن یکی رومی بگفت این قـیل را 

ترک کُن خواهم من اِستافیل را

در تـنـازع آن نفر جنگی شدند 

کـه ز سِرّ نـام هـا غـافـل بُدند 

مُشت بـرهـم میزدند از ابـلـهـی 

پـُر بُدند از جهـل و از دانش تُهی

صاحب سِرّی عزیزی صد زبان 

گــر بـُدی آنجا بـدادی صُلحشـان

پس بگفتی او که من زین یک درم

آرزوی جُمله تـان را مـیخـرم

مثنوی/دفتر دوم

تا به فرعون آمدند آن ساحران/ دادشان تشریف های بس گران/ وعده هاشان داد و پیشین هم بداد/بندگان، وَ اسبان و نقد و جنس و زاد/ بعد از آن می گفت: هین ای سابقان/ گر فزون آیید اندر امتحان/ بر فشانم بر شما چندان عطا/ که بدَرّد پرده ی جود و سخا/ پس بگفتندش : به اقبالِ تو شاه/ غالب آییم و شود کارش تباه/ ما در این فن صفدریم و پهلوان/ کس ندارد پایِ ما اندر جهان/ ذکرِ موسی بندِ خاطرها شُدست/ کین حکایت هاست که پیشین بُدست/ ذکرِ موسی بهرِ روپوش است ، لیک/ نورِ موسی نقدِ توست ای مردِ نیک/ موسی و فرعون در هستی توست/ باید این دو خصم را در خویش جُست/

تا قیامت هست از موسی نِتاج/ نور دیگر نیست ، دیگر شد سراج/ این سُفال و این پَلیته دیگر است/ لیک نورش نیست دیگر ، ز آن سر است/

گر نظر در شیشه داری گُم شوی/ ز آنکه از شیشه است اَعدادِ دُوی/ ور نظر بر نور داری،  وا رهی/ از دُوی و اَعدادِ جسم منتهی/ از نظرگاه است ای مغزِ وجود/ اختلافِ مومن و گبر و جهود

(مثنوی ، دفتر سوم) 

رمانهای داستایفسکی مثل داستانهای الکساندر دوما نیست که چهارساعتِ تمام میخکوبت کند و بخوانی تا تمام شود ، انرژی میخواهد و حوصله. و از بین رمانهای داستایفسکی ، جنایت و مکافات بیش از همه وقت مرا گرفت و اتفاقا بیش از همه در ذهنم موجب غلیان شد. 

 امروز پس از مدتها دوباره این کتاب را ورق میزدم. نسخه ای که آنرا در اختیار دارم ترجمه ایست از خانم مهری آهی. مترجم در همان ابتدای دیباچه این نقل قول را از داستایفسکی آورده:

 «چه چیز میتواند در نظر من شگفت انگیزتر، نامنتظرتر، و غیر حقیقی تر از خود حقیقت باشد» 

بنظرم آدم باید خیلی چیزها بداند تا از صمیم قلب این جمله را بگوید. و کافیست کم بداند تا خلافش را بگوید. 

در ابیات جامی آمده:

حقیقت را به هر دوری ظهوری است

ز اسمی بر جهان افتاده نوریست

مولانا نیز در این زمینه فراوان گفته:

بل حقیقت در حقیقت غرقه شد

زین سبب هفتاد، بل صد فرقه شد

مثنوی/دفتر ششم

و یا:

حق شب قدرست در شبها نهان

تا کند جان هرشبی را امتحان

مثنوی/دفتر دوم

خب من خیلی مبتدیانه می خوام نظر خودم رو در مورد حقیقت بگم.

هزاران بار پیش اومده که در مورد یک موضوع یا یک شخص از نظر خودم به حقیقت رسیدم، اما با گذشت زمان خلاف اون چیزی که فکر می کردم و در واقع مطمئن بودم که حقیقته بهم ثابت شده. آیا مفهوم " حقیقت را به هر دوری ظهوری است " یک جور هایی مرتبط با این موضوع نیست؟

خیلی وقت ها پیش میاد که وقتی پی به حقیقت بعضی مسائل می بریم تازه می فهمیم که اون چیزی که قبلا فکر می کردیم حقیقته چه قدر جزئی و کم مقدار و حتی بی ارزش! بوده.

در واقع حقیقت اصلی، خیالات و فرضیات و حقیقت پنداری های ما رو در خودش غرق می کنه..

من در این سالی که گذشت از حقیقت پنداری های خودم ( از اصطلاحات خود ساخته :-)  )، حسابی شرمنده شدم.... 

و فکر می کنم تا دنیا دنیاست غرق این شرمندگی بمونم. 

ای کاش این سبک فکری که از کودکی در اون رشد کردیم و فکر می کنیم که هر چی فکر می کنیم درسته کلا منسوخ بشه....

نمی دونم اصلا صحبت هام ربطی به اشعار داشت یا نه، بحث در مورد حقیقت همیشه از موضوعات مورد علاقه ی من بوده..

سلام، بله مربوط هست. 

در مورد شعری که از جامی اشاره شد:

این بیت در کلام افرادی که به تاریخی بودن پدیدارها(ازجمله حقیقت) معتقدند رایج هست. مثلا پیروان هایدگر در ایران. 

در صفحه54 کتاب آینده روحانیت و جهان معاصر ، در ذیل مبحث لزوم تاریخی دانستن حقیقت، همین بیت آورده شده. تاریخی دونستن یک پدیده، به زبان خیلی خیلی ساده یعنی پرهیز از ذات گرایی. 

اما ذات گرایی یعنی چه؟ یعنی اینکه ما در تعریف پدیده ها بگوییم این پدیده ها مجموعه ای هستند از ذواتِ ثابتِ لایتغیر. 

با این اوصاف تاریخی دانستن پدیدارها یعنی اینکه این پدیده ها در هر دوره ای از تاریخ، جلوه ی متفاوتی از خودشون رو برای آدمیان به نمایش میزارن و اشتباهست اگر اونها رو ثابت و لایتغیر بدونیم. مثل فردی که در پاییز لباس بارونی میپوشه، در زمستان پشمی و در بهار نخی. 

(حقیقت را به هر دوری ظهوریست. در هر دُوره ای از تاریخ، حقیقت جلوه ی متفاوتی از خودش نشون میده) 

درضمن، نگاهِ تاریخی بعمنای نسبی گرایی نیست. نسبی گرایی معتقد هست حقایق بطور تمام و کمال ساخته و پرداخته شرایط هستند. در حالیکه نگاه تاریخی این رو نمیگه.

 این نگاه بما میگه چون خودِ آدمی در گذرِ تاریخ متحول میشه (اصطلاحا دچار قبض و بسط میشه) بهمین دلیل برداشت های متفاوتی از حقایق بر ایشان عرضه میشه. بعبارتی تحول در خود آدمیست و این انسان متحول، پدیده ها رو بگونه متفاوت از گذشته میبینه. 

من بارها اشاره کردم که پنجاه سال پیش که حق رأی زنان مطرح شد عموم فقیهان تمام قد استدلال کردند که رأی زنان حرام شرعیست. صد سال پیش و در جریان مشروطه حتی رأی مردان نیز حرام دونسته میشد، در حالیکه امروز این قبیل فتواها به کلی منسوخ شده. چرا؟ چون تعریفی که فقهای 50سال پیش از «زن» داشتند به کلی با تعریف زمان حاضر متفاوت بوده. 

اما در مورد اصطلاح «حقیقت پندار» که در کامنتتون اشاره کردین: غیر از این هم نیست. در نهایت تصویری که از حقیقت در ذهن ما نقش میبنده، همون پندارهای ما هستن. برای توصیف پنداری بودن حقیقت هم میتونیم از دریچه فلسفه هگل و هایدگر به موضوع بنگریم و هم از طریق نظریه قبض و بسط عبدالکریم سروش. ایشون یه کتابی دارند با همین عنوان. نسخه ای که من از این کتاب در اختیار دارم چاپ سال 93هست به انتشاراتی موسسه فرهنگی صراط/چاپ سیزدهم. با توجه به شناختی که از روحیات شما دارم خوندن این کتاب برای شما جذاب خواهد بود.

اگر متن این کتاب برای شما سنگین بود، آقای مصطفی ملکیان شرحی بر این نظریه نوشته که در فضای مجازی قابل دانلود هست.

ضمنا، زمستان سال گذشته همزمان شد با سی سالگی این نظریه. و بهمین مناسبت در تهران همایش هایی در شرح و توصیف و نقد آن صورت گرفت. فایل صوتی این سخنرانیها در کانال  «مدرسه مولانا» و همچنین در سایت  «نیلوفر» موجود هست. 

اما بطور بسیار مجمل، این نظریه در پی اثبات این هست که 

اولا:دین یک چیز هست و معرفت دینی(یا همون پندارها و تفاسیر ما از دین) یک چیز دیگر. و این دو رو نباید یکی دونست. 

ثانیا: معرفت دینی(یا همون پندارهای ما از دین) در طول زمان متحول میشن. 

ثالثا: معرفت دینی(همون پندارهای ما از دین) و معارف غیر دینی بطور متقابل بر هم اثرگذار هستند. بسط و قبض در یکی، موجب بسط و قبض در دیگری میشود. مثلا پیشرفت در علومی همچون جامعه شناسی، انسان شناسی ، زمین شناسی، نجوم، تاریخ و... موجب تحول در تفسیر ما از دین میشه.

انسانی که جامعه شناسی معاصر رو خونده، دنیا رو ، و به تبع اون دین رو ، متفاوت نسل های گذشته میبینه. 

پس بطور بسیار خلاصه، این نظریه در پی اون هست که بین دین و معرفت دینی تمایز قائل بشه. بصورتی که دین رو اگر ثابت و غیرمتناقض و قدسی و آسمانی و... بدونیم، اما معرفت دینی، سایه ایست از دین آسمانی که در ذهن و ضمیر بشرِ زمینی و غیر قدسی مصور شده. بشری که هم متحول هست و هم خطاکار هست و هم تناقض در او جای داره. 

این کتاب نزدیک به هفتصد صفحه هست. از این میان حدود سیصد صفحه (فصل دوم و سوم) به اصل این نظریه اختصاص داده شده و مابقی مربوط هست به به مقدمات و پیامدها و همچنین به شرح هایی که دیگران برآن نوشتند. قسمت های پایانی کتاب هم پاسخیست به نقدهایی که به آن شده. 

سلام آقای سیاوش

ممون بابت پاسخگویی و معرفی کتاب. در اولین فرصت کتاب رو تهیه می کنم.

فقط من با درک بعضی از جملات مشکل دارم.

راستش من نمی تونم بپذیرم که اول انسان متحول میشه و بعد حقیقت رو یک جور دیگه می بینه؛ چون هر چقدر گذشته رو مرور می کنم می بینم که اول شرایط عوض شدند و بعد خودم عوض شدم. در واقع می تونم این طور بگم : تاریخ با سیر خودش شرایط رو جوری تغییر داد که نگاه من به همه ی پدیدار ها و در نتیجه تعریف من از حقیقت عوض شد. یعنی این طور نبود که من خود به خود فقط با گذر زمان متحول بشم. ( منظورم از من هم گذشته ی خودمه، و هم تمام جامعه ی بشری، از جمله همون قانون گزاران و مراجع تقلید )

بنابراین معتقدم قبض و بسط در نتیجه ی پاره ای از تحولات و تغییر شرایط و محیط پیش میاد و نهایتا تحولات فکری صورت می گیره. من شرایط رو عامل خیلی مهم در هر تحولی می دونم و عقیده ام بیشتر نزدیک به نسبی گرا هاست...

البته نمی خوام اصرار کنم که فکرم درسته، فقط می خوام بگم که درکم در همین حد هست..

یه مثال خیلی ساده : برای همه ی ما پیش اومده که به مدت طولانی تفکرات و دیدگاه ها و علائق خاصی نسبت به یک شخص و یا یک موضوع خاص داریم در حالی که ناگهان ورق بر می گرده... من در مورد خودم میگم. زمانی بود که فکر می کردم محاله نظرم در مورد فلان شخص یا فلان موضوع عوض بشه ( به حقیقت پنداری خودم خیلی مطمئن و مغرور بودم )....با گذشت زمان ( همون سیر تاریخی ) اتفاقاتی افتاد ( شرایط جوری پیش رفت )، که احساس و نگرش من نسبت به اون موضوع یا اون شخص به کلی دگرگون شد و در واقع تعریف من از حقیقت اون شخص یا اون پدیده رشد کرد و به درجه ی خلوص بیشتر رسید، در حالی که سیر تاریخی به خودی خود موجب تحول شناختی در من نشد، بلکه شرایطی که رخ داد عامل اون تحول بود.

آقای سیاوش درگیر بودن من با این موضوع تاثیر شرایط و محیط به قدری شدید هست که کل زندگیم رو در برگرفته... روزی سیصد هزار بار به این فکر می کنم که اگه جای هر کدوم از خلافکار ترین آدم های دنیا بودم به اندازه ی اونها جنایت می کردم. هر کار مفیدی که انجام میدم یه سر سوزن من رو راضی نمی کنه، چون فکر می کنم شرایطم باعث شده در اون مسیر قرار بگیرم. جدیدا به این نتیجه رسیدم که انسان به اندازه 99/99 درصد اسیر جبر هست و فقط 0/1 اختیار داره...

من به کشفیاتم افتخار نمی کنم و نمی خوام بگم هر چی تو فکرمه درسته. گاهی این موضوع این قدر منو عذاب میده که فکر می کنم به عقوبت گناهان گذشته ام گرفتار شدم وگرنه کدوم آدم سالمی اون قدر ذهنش درگیر این چیز هاست...................

سلام:-)

دوست عزیزمون " نیرا " ، در واکنش به صحبت های من در مورد افسوس گذشته پاسخ قشنگی نوشتن که من بهتر دیدم اینجا درج کنم که خوانندگان این صفحه هم مثل من لذت ببرن :

فکر کنید صفحه شخصی خودتون هست.

خوندن کامنت‌های نیراجان برای بنده هم بسیار لذت‌بخش و مغتنم هست.

«وعده‌های بزرگ، دروغ‌های شاخدار»

در ضرب‌المثل آمده: سنگ بزرگ نشانه‌ی نزدن است.

و به‌قول کارل پوپر: در سیاست و طبابت، هرکه وعده بسیار دهد شیاد است.

مولانا نیز وعده‌ی نااهلان را «رنج روان» دانسته.

پوپر در جای دیگری(در کتاب انقلاب یا اصلاح، در صفحه۶) میگوید: کوشش‌ها برای آوردن بهشت بر روی زمین، همواره دوزخ ساخته است.

تا پیش از سال۱۹۴۵ ، کره‌جنوبی و کره‌شمالی یک کشور واحد بودند با یک تاریخ و فرهنگ مشترک. اما بعد از جدایی، دو مسیر جداگانه پیمودند، یکی به جنوب صعود کرد، دیگری در قعر شمال فروافتاد. شعار ملی جنوبی‌ها این بود: «تا میتوانی به هم‌نوع خود کمک کن». چه شعار ساده‌ای، چقدر صمیمی و شدنی.

و شعار شمالی‌ها این: «کشوری قدرتمند، با مردمانی قوی» . چه شعار پرطمطراقی!

راستی، این بخشی از سرود ملی پیشین کشورمان است:

«شد جمهوری اسلامی به پا، که هم دین دهد به ما، هم دنیا را». و چه سنگ بزرگی‌است این شعار!

در فضای مجازی جمله‌ای به هیتلر منصوب شده که بعید میدانم از اوست. احتمالا از آن‌دست جملاتی‌است که از ذهن خودِ ایرانیان تراویده و برای شنیده شدن، در زبان نام‌آورانِ خوشنام (یا خون‌آشام) گذاشته میشود. جمله‌ایست تقریبا با این مضمون:

«گاهی دروغ‌های خیلی بزرگ بین عامه‌ی مردم باورپذیر میشوند؛ تنها بدین سبب که خیلی بزرگند. آنها نزد خود می‌اندیشند "آخر مگر ممکن است دروغ‌گویی چنین وقیح پیدا شود که بتواند دروغی چنان عظیم را به‌هم ببافد"، پس باور می‌کنند»

غافل از اینکه به‌ازای هر دروغ شاخ‌دار، یک غول بی‌شاخ و دم نیز وجود دارد.

یادم می‌آید دوران دانشجویی که بساط بازی پوکر در خوابگاه پهن می‌شد، گاهی که دست‌مان از ورق درشت خالی می‌بود، برای ترساندن رقیب، قُمپُز و بلوف را درآمیخته ارقام بزرگ می‌انداختیم. و چه تاکتیک خوبی بود، به ‌ویژه زمانی‌که رقیبمان دانشجوی ترم اولیِ صفرکیلومتری بود و از شرارت ما آگاهی نداشت، قالب تهی میکرد و در دام می‌افتاد؛ ورق‌ها را پایین می‌انداخت و دست‌ها را به نشانه‌ی تسلیم بالا. 

و شستن چه ظرف‌هایی را که به‌همین سبب حواله به ترم‌اولی‌های نگون‌بخت می‌کردیم. آخر طبق قرار، بازنده می‌بایست ظرف‌های برنده را میشست، گاهی هم جوراب‌هایش را.

آری، مبالغه راهی‌است برای باوراندن عقاید دروغین به خورد مردم. گاهی از طریق وعده‌های دلفریب، گاهی دروغ‌های شاخدار، و گاهی هم بلوف‌های شرورانه.

مبالغه گاهی صورت‌های دیگری به‌خود میگیرد. مثلا نویسنده‌ای که در نوشته‌ی خود از «تاکید بیجا» استفاده میکند نیز مبالغه میکند. رضا بابایی ،در کتاب بهتر بنویسیم در صفحه۱۲۹، چنین میگوید:

«...گرایش بسیار به تاکید، از نشانه‌های بیماری جامعه است. نویسندگان ایرانی، بیش از نویسندگان غیرایرانی ، اهل تاکید و تاکید‌گذاری‌اند. احساس نیاز به تاکید، گاهی به‌اقتضای کلام است که گریزی از آن نیست. اما گاهی برای مقابله با ناباوری خواننده یا استوار نشان دادن سخن سست است. پیش‌فرض نویسنده ایرانی، اینست که خواننده فقط چیزی را می‌پذیرد که همراه قسم و تاکید باشد. 

...بدین ‌ترتیب تکرار و تاکید ، جایگزین استدلال و برهان می‌شود و خواننده نیز چنان اعتیادی به تاکید می‌یابد که دیگر سراغی از دلیل و شاهد نمی‌گیرد. هم نویسنده و هم خواننده باید بداند که جای قسم و تاکید بی‌جا، بازار است نه مباحث علمی».

ناامیدی را خدا گردن زده‌است

چون گناه و معصیت طاعت شده‌است

«مثنوی/دفتر نخست»

این بیت مولانا، یادآور آیه ۷۰سوره فرقان است که می‌گوید:

«کسی که توبه کند و ایمان آورد و کار نیکو کند، خداوند، بدی های آنان را به نیکی ها مبدّل می کند.»

دوران دبیرستان همکلاسی داشتم که بعد‌ها به حوزه علمیه رفت. پس از چندسال بی‌خبری همدیگر را دیدیم؛ معمم شده بود. کلی گپ‌و‌گفت کردیم. می‌گفت از زمانیکه به حوزه رفته تازه فهمیده علم یعنی چه؛ شیمی و فیزیک و زیست و... که علم نیستند. 

نگاه تخفیف‌آمیزش به سایر علوم را نپسندیدم. 

ضرب‌المثلی انگلیسی میگوید: «آن‌کس که هیچگاه از لندن بیرون نرفته باشد، حتی لندن را هم نمیشناسد». کنایه از اینکه تا مزه‌های مختلف را نجشیده‌ باشی، چه دانی مزه چیست!

 کسی‌که خود و دانشِ خود را از سایرین بی‌نیاز بداند، بی‌نیاز نیست، بلکه در توهم استغنا فرو رفته. 

توهم استغنا تو را دچار امراضی می‌کند همچون: «نمیدانم که نیاز دارم» و «نمیدانم که نمیدانم».

 آری، کسی که زیست‌فکری‌اش تک منبعی باشد، چه میداند در اطرافش چه می‌گذرد. 

از قدیم گفته‌اند «کلیدی که به هر دری بخورد هواست». کنایه از اینکه چنین کلیدی وجود ندارد. به قول معروف همه چیز را همگان دانند.

مولانا میگوید اگر در دریا هم نشسته باشد نمی‌تواند از سبویی خُرد بگذرد:

در میان بحر اگر بنشسته‌ام/

طمع در آب‌سبو هم بسته‌ام/

همچو داودم نود نعجه مراست/

طمع در نعجه حریفم‌هم بخواست

«مثنوی/دفترسوم/۱۹۵۳،۱۹۵۴»

خانم دارچین ؛ خواهش می کنم ، امیدوارم مفید بوده باشه. 

جناب سیاوش ؛ عرض ارادت .

آن یکی نحوی به کشتی درنشست / رو به کشتی بان نهاد آن خودپَرست / گفت : هیچ از نحو خواندی ؟ گفت : لا / گفت : نیمِ عمرِ تو شد در فنا/دل شکسته گشت کشتیبان ز تاب / لیک آن دَم گشت خامش از جواب/ باد ، کشتی را به گردابی فکند / گفت کشتیبان بدان نحوی ، بلند:/هیچ دانی آشنا کردن ؟ بگو / گفت : نی ، ای خوش جوابِ خوبرو/ گفت : کُلِ عُمرت ای نحوی فناست / ز انکه کشتی ، غرقِ این گردابهاست

( مثنوی ، دفتر اول ) 

چه بسیار موج هایی که قایق کوچکمان را غرقه کند ، چه گرداب های سهمگینی که مستحکم کشتی مان را درهم شکند . 

علم صرف و نحو در کشتی بلازده از توفان زندگی ، به چه کارمان می آید ؟ هر دانش و فنی جایگاه خود را داشته ، به وقت نیاز دستگیرشان خواهد بود .

توهم استغنا و احساس بی نیازی از دیگری ، در ابتدا برای وجود غفلت زده مان همچو خوابی است شیرین ؛ آنچنان در رویا فرو رفته که واقعیت را ندیده و یا درکی از آن نداریم . از عوارض بی گمان آن همین بس که دنیا را سیلاب برده و ما را خواب ، هنگامی به خود می آیم که کار از کار گذشته ، برای برداشتن هر قدم دیر است .

ما همچون حلقه هایی هستیم در هم تنیده ، زنجیر حیات بخش زندگی را تشکیل می دهیم . فارغ از علم و تخصص هامان ، محتاج وجود دیگرانی بوده که حلقه ی ارتباطمان ، سلسله ی زیستن را سبب شده ، استوارش می دارد ؛ با نادیده گرفتن و حذف حلقه هایی که در نظر تنگمان حقیر و به ظاهر خرد بوده ، نه تنها ایشان بلکه زنجیره ی هستی را پاره کرده ، خویشتن را هلاک می سازیم .

سلام جناب نیرا، ممنونم از شما.

این پرسش که عدالت زاینده‌ی آزادی‌است یا آزادی زاینده‌ی عدالت ، احتمالا به‌همان اندازه بی‌پاسخ است که بپرسیم مرغ از تخم‌مرغ پدید می‌آید یا تخم‌مرغ از مرغ.

با این وجود، میل شما به کدام سمت پر میکشد، آزادی یا عدالت؟

این عالم ، جهانِ تاثیر و تاثّر است ؛ هر آنچه را که دیده و یا مفهومی از آن احساس می کنیم ، هر چند بزرگ و نیرومند ، توان گریز از غزالِ تیزپای تاثرات را نداشته ، به دام خواهد افتاد . عدالت و آزادی نیز چنین اند ؛ بر قلب یکدیگر نفوذ کرده ، ذهن دیگری را بر خود مشغول می سازند .

برای رسیدن به جامعه ای آرام و جهانی امن ، وجود هر دو ( عدالت و آزادی) توامان احساس می شود . به راه رفتن آدمی نظاره کنیم ؛ پای راست را به پیش گذاشته ، پای چپ را بلند می کند و دوباره راست و ... قدم های کوچک هر کدام اگر درست و به موقع برداشته شوند ، حرکت را سبب شده ، گام هایی بس عظیم به پیش می ببرند . حال اگر تن جامعه یا حکومت ، تک پا باشد ، چه خواهد شد ؟ آیا کما فی السابق یارای جنبش دارد ؟ 

آدمک ناقص جامعه ، یک لنگه پا ایستاده ، توانی برای کوچکترین قدم در خود نمی بیند ، اما عالم ، عالم جریان است نه سکون ؛ یا سیل وقایع او را با خود برده ، در جایی زمین می زند و یا عصایی بر دست گرفته ، حرکت را آغاز می کند ...

اگر بخواهیم از دل تاریخ به این پرسش خطیر ، پاسخی دهیم ؛ باید به تجربه ی بی نوا مردمانِ زمینِ خاکی ، نگاهی بیفکنیم .

ابتدا سراغ مهد آزادی رویم : متاسفانه همان گونه که انتظار رفته ، پای عدالت لنگ می زند ؛ هیچ کس جنبش کارگران شیکاگو(۱۸۸۶) را از خاطر نخواهد برد که فقط برای رسیدن به ۸ ساعت کاری اعدامشان کردند و یا جنبش فمینیسم در ۱۹۶۳ که کنگره آمریکا را وادار کرد تبعیض دستمزد بر اساس جنسیت را ممنوع اعلام کند ( فصلنامه ی مطالعات راهبردی جهانی شدن ، دکتر فرهاد دانش نیا/ طیبه سادات حسینی ) ؛ سایه ی سنگین بیداد ، غوغا می کند اما می توان با گوهر آزادی ، جانی دوباره هر چند اندک در رگ عدالت جاری ساخت .

یادی کنیم از آنانی که در شیپور عدالت خواهی دمیدند : مفهوم عدالت ، سنگین تر از آن بود که پیش بینی می کردیم ؛ تجربه ی شوروی سابق این مهم را بر ما ثابت کرد ؛ چه سرکوب ها که آوای اندک اعتراضی را در گلو خشکاند ، چه خون هایی که از برای تفاوتی خُرد در جهان بینی ها بر زمین ریخته شد . نیازبه گشتن بر گردِ دنیا نیست ، تجربه ی آخرین انقلاب خودمان ، انقلاب مستضعفین ! چه آرمان های رنگارنگی که در رابطه با عدل جهان شمول داده شد ، چه رویاهایی که تارش از عدالت و پود آن از معنویت بافته شد ؛ دریغا که جز مشتی شعار چیزی باقی نماند .

ولی در نهایت ثمره ی هر آن کس که بر کوسِ عدالت گستری کوفت ، آهِ غم بود و اشکِ روان . گویی هر چه برای رسیدن به عدالت می دوی ، از تو فراری شده ، بی عدالتی به بار می آید . با نگاهی موشکافانه پی می بریم این ما هستیم که تبر بر دست ، سر از تنِ انصاف جدا می کنیم ؛ قاتل خاموش ما ، عدم آزادی اندیشه است . هر تفکر ، دادگری را به گونه ای تفسیر کرده ، آن را متمایز از دیگری فهم می کند ؛ کیست که بتواند ادعا کند برترین اندیشه از آن من است ؟ زد و خوردِ پندار های ما و نقدِ تفکر هامان سبب نشو و نمای آن شده ، آتش اندیشه مان را فروزنده می سازد . در نبود چنین ساز و برگی ، هر آن کس که به امیری رسد ، مصداق عدالت را در خویشتن جست و جو کرده ، نحله ی فکری اش را عین عدل و داد می داند و این است شروع داستان حزن انگیز بی عدالتی .

قصه ی حسین کرد گفتن ، زمینه ای بود برای بیان این موضوع که سیرِ اندیشه ام ، بیشتر متمایل به کرانه ی آزادی است . 

آنچه از نمود های عینی دریافت می شود این است که آزادی بدون عدالت ، جایگاه خود را حفظ خواهد کرد اما عدالت بدون حضور آیینه ی نمایانگرِ آزادی ، دچار رخوت و یبس ذات می شود ، میان تهی شده و جز پوسته ای ظاهری ، هلِ پوکی برای عرضه ندارد . کم کم از درون استحاله شده ، معنای اصیل خود را از دست خواهد داد .

سال هاست که بر درِ منزل گاهِ عدالت کوفته ایم اما ما را بدان بارگاه ، جای نیست ؛ چرا که مشت بر دهانِ آزاد اندیشی زده ، گُل وجودش را پرپر ساختیم .

سلام جناب نیرا

ممنونم از شما

میل من هم به سمت آزادیست.

اگرچه تصور جامعه‌ی ناعادلانه دردناک است. اما اگر آزادی برقرار باشد، چنانچه حقی هم لگدمال شود، میتوان بواسطه همان آزادی گریبان ظالم را گرفت. در حالیکه در جامعه‌ای که آزادی به بند کشیده شده، مظلوم چگونه خواهد توانست بدون لکنت زبان از حاکمان حساب بکشد؟

به جز این، نسیم تجربه نیز به پرچم آزادی میوزد:

مکاتب تا پیش از آنکه به محک تجربه آزموده شوند، صدایشان بلند است. اما همین‌که از لای کتابها پا به صفحه تاریخ بگذارند، عیب و هنرشان آشکار میشود: 

پسته‌ی بی‌مغز چون دهان وا کند، رسوا شود.

و یا به تعبیر صائب تبریزی:

تیر کج چون از کمان بیرون رود، رسوا شود.

تجربه نظامهای سیاسیِ چپ‌گرا، کمونیستی، سوسیالیستی، انقلابی و همچنین حکومت‌های دینی، که همگی عدالت را اصل و بر آزادی مقدم دانسته‌اند، پیش روی ماست؛ به تحقیق میتوان گفت هیچکدام از این نظامها، عدالتی را که آنهمه شعارش داده بودند، محقق نساختند. آزادی را هم که از مدت‌ها پیش قربانی عدالت موعود کرده بودند.

اما کارنامه نظام‌هایی که آزادی را مقدم دانسته و عزم بر گستراندن آن کرده‌اند، پذیرفتنی‌تر است. چه دست‌کم به شعار خود وفادار ماندند. اگرچه از نواقص آنان نیز نباید گذشت.

«در ستایش آزادی»

به‌گمان من جامعه‌ی ایده‌آل دست نایافتنی است. (مانند هر ایده‌آل دیگر). پس باور کردن وعده‌ی آن نیز عین سادگیست. بر این اساس، جامعه‌ی آزاد(لیبرال) نیز ایده‌آل نیست. 

اما حُسن آزادی (لیبرالیسم) اینست که از او دودِ استبداد بلند نمیشود تا دودمان مردمی را بسوزاند. همین حسن کافیست تا این شیوه‌ی مملکت‌داری را بر سایر روش‌ها برتری دهیم.

آری، صحبت سر آن نیست که روش حکمرانی لیبرالیسم بی نقص است، اما نواقص‌اش کمتر از دیگر روشهاست. ‌

عده‌ای گفته‌اند آزادی چون مجال را برای رویش کژی‌ها نمی‌بندد‌، پس تولید رذیلت میکند. اما اینان دست‌کم از دو نکته غافلند:

یک اینکه اگر با هر نیتی، ولو خیرخواهانه، آزادی را سرکوب کنیم، به عفریت استبداد سلام و خوش‌آمد گفته‌ایم. و چه رذیلتی شوم‌تر از استبداد.

دوم آنکه چه‌کسی از آزادی گریزان است؟ آنکه اندیشه‌ی ‌پُری دارد از گرم شدن بازار اندیشه می‌هراسد یا آنکه دستش خالیست؟ روشناییِ آزادی برای کدامیک خوشایند است، و کدامیک از آن فراریست ؟ تاریکیِ اختناق چطور؟

به تعبیر مولانا:

دشمن روزند این قلابکان/

عاشق روزند آن زرهای کان/

زآنکه روزست آینه تعریف او/

تا ببیند اشرفی، تشریف او

(مثنوی/دفتر دوم/۲۹۰و۲۹۱)

«صرافانِ دغلکار، دشمن روزند، ولی طلاهای ناب شیفته روز.

زیرا روز، مانند آینه، حقیقتِ طلا را نشان می‌دهد. تا اشرفیِ صرافان امین بهتر دیده شود/کریم زمانی،شرح جامع مثنوی،ج۲،ص۱۰۶و۱۰۷»

آزادی همچون روز است؛ بدین سبب که در هر دو، فرصت خودنمایی به طرفین منازعه داده می‌شود. حال کدام طرف از روشنایی روز بیم‌ناک است؟ طلای ناب یا جنس دغل‌کار؟

برای تماشگران منازعه چطور؟ در کدام حالت داوریِ ایشان به حقیقت نزدیک‌تر است؟ در روشنایی روز یا تاریکی شب؟

باری، برای فریفتن مردم و قالب کردن جنس تقلبی به آنان، چه ترفندی بهتر از انحصارگرایی؟

و مردمی که همواره دکانِ بدلیجات بر روی آنان گشوده شده، چه دانند از عیار واقعی:

مرغی که خبر ندارد از آب ‌زلال/

منقار در آب شور دارد همه سال

«مولانا/مجالس سبعه»

مولانا در جای دیگری میگوید:

قلب، پهلو میزند با زر که شب/

انتظار روز می‌دارد ذهب/

با زبان حال زر میگوید که باش/

ای مزور تا برآید روز فاش

(مثنوی/دفتر نخست)

طلای تقلبی، در تاریکی شب، خود را هم‌ردیف طلای ناب جا میزند. اما طلای ناب انتظار روشنایی روز را میکشد تا دروغین بودن ادعای متقلب فاش شود.

اولا؛ جنس اعلا دلیر است، از آزادی بازار اندیشه نمی‌هراسد.

ثانیا؛ بازارِ آزادِ اندیشه، همان‌جاییست که جنس اعلا شناسانده میشود. 

حال چه کسی نهی از آزادی میکند؟ و چه منکری بدتر از نهی آن.

جناب سیاوش ؛ تشبیه آزادی به روشنایی روز ، به واقع تعبیر نکویی است .

البته که برخی از بزرگانِ راه و امرای عدل ، ترجیح می دهند جامعه تا به ابد در ظلمت شب روزگار  سپری کند ؛ چرا که در صبح روشن ، چشمان هر جنبنده ای قادر به دیدن بوده ، راه خود بر می گزیند اما سیاهی شب ، هیچ چاره باقی نمی گذارد الّا پیروی از هر آن کس که چراغی در دست دارد . خوشبختانه گروهی از علمای دهر ، مشکات هدایت گری را بدست خود دیده اند ؛  دیگر چه نیازی است به روشن گری خورشید ؟

طفلِ راهِ فقر ، چون پیری گرفت/ پیروان را غول ادباری گرفت ( مثنوی ، دفتر چهارم )

هزاران هزار انسانِ با هویتِ بی شناسه در این سرزمین روزگار را پشت سر می گذارند ، خیلی هاشان از کوچکترین حقوق شهروندی محرومند؛ تنها به این دلیل که مادر ایرانی شان با مردی خارجی ازدواج کرده ، پای ایشان به دنیای عادلانه مان ! باز شده است . 

بعد از گذشت چندین سال از مطرح شدن اعطای تابعیت به فرزند مادران ایرانی ، شورای نگهبان برای بررسی این لایحه،  مهلت خواسته است .

این در حالی است که فرزندان از پدر ایرانی و مادر خارجی ، حتی اگر در سرزمینی دیگر متولد شده باشند ، تبعه ی ایران محسوب شده ، از حقوقی همچون دیگران بر خوردارند . شاید هم به واقع ، اثر XY پدری ، بیش از کروموزوم های مادری است . بالاخره پدری که با ریختن خون فرزند ، متفاوت از دیگران از چوبه ی دار می رهد ، حق آب و گل دارد .

سلام 

#مادرم_ایرانیست_ خودم_ کجای‌ام؟!

از گوشت و پوست و خون او باشی، از او زاییده شوی، در آغوشش بخسبی، در دامانش پرورده شوی... 

و وطنت را از او به ارث نبری؟

اما معنای این مهلت‌خواهی چیست؟ نکند مقدمه‌ایست برای شعبده‌‌بازی. 

به ویژه آنکه به سلاحی مجهز باشند بنام فقه سنتی. 

خدا رحم کند.

یک جام دگر بگیر و من نتوانم

«خیام»

حالتون خوبه؟؟

صفحه جالبی دارین ...

تبریک میگم

الان سرکارم 

دوس دارم برسم خونه از اولین کامنت بخونم تا اخری ببینم گفتگوتون با خانم یا اقای نیرا در چ مورده؟یکی دوتارو خیلییی خلاصه خوندم برام جالب بود ...

البته مامانم زنگ زده شب مهمونیم جای...این افطاری دادنای فامیلم  شده جریان همون دید وبازدیدای عید...

یه شبم مجال نمیدن بی مروتها ..کلهمم  که روزه ماشالاه!!

 

سلام خانم عذرا

خیلی ممنونم، خوبم به‌لطف شما.

شما حالتون چطوره؟

چندبار میخواستم در صفحه شخصی‌تون کامنت بزارم دیدم خیلی وقته به صفحه‌تون سر نزدین. گفتم شاید از وبلاگ کوچ کردین.

تحمل کنین، پنج روز دیگه بیشتر باقی نمونده:)

کوچ که نمیکنم هستم حالا حالاها...

مگه میشه کاربرارو به جون هم ننداخت و نجفی خان رو دیوانه نکرد؟:-)))

به خانم عذرا

سلامت باشین.

با این حساب نمیدونم چیزی هم از اعصاب برای آقای نجفی باقی مونده یا نه. اداره کردن این وبلاگ دومین شغل سخت دنیاست. 

سخت‌ترین شغل اما، با اختلاف زیاد، مربوط میشه به سرکله‌زدن با آقای نجفی:)

قطعه شعری ما را مهمان کنید.

مدتی پیش با غزلی رو به رو شدم که سبب شگفتی ام شد ، قصد نوشتن داشتم ؛ نه قلم یاری می کرد و نه حوصله ، فرمایش شما مجالی شد برای نگاشتن :)

ما عدم هائیم و هستی های ما/ تو وجود مطلقی، فانی نما/ ما همه شیران ، ولی شیر علم/ حمله شان(مان) از باد باشد دم به دم/ حمله شان(مان) پیدا و ، ناپیداست باد/ آنکه ناپیداست ، از ما کم مباد( جان فدای آنکه ناپیداست باد )/ باد ما و بود ما از داد توست/ هستی ما جمله از ایجاد توست ( مثنوی ، دفتر اول )

همچو موج هایی هستیم ، سوار بر دریای وجود الهی ؛ می جوشیم و می خروشیم ، خود را به صخره ی عالم کوفته ، های وهویی می کنیم ؛ گاهی که جولانگهی نداشته ، کف کرده و نابود می شویم . گویی از خاطر هامان ، جادوی دریای آبی ، رخت بر بسته است . فراموش کردیم خانه ی وجود را ، منشا هستی الوان متکثر رخشنده را .

گفت در گوش گل و خندانش کرد/ گفت با سنگ و عقیق کانش کرد/ گفت با جسم ، آیتی تا جان شد او/ گفت با خورشید ، تا رخشان شد او ( مثنوی ، دفتر اول )

عالم موجود چیست به غیر از جلوه ی اسماء الهی و صفات وجودی نور الانوار ؛ قدم در گلستان که می گذاری بویی از حسن پروردگارِ جان ، بر مشام می رسد و بر کهکشان که نظر می کنی ، تابش عظمت الهی ، در برت می گیرد . آواز شباهنگ ، نیست به جز ذره ای از لطف و لطافت ربانی .

خلق را چون آب دان صاف و زلال/ اندر آن(او) تابان صفات ذوالجلال/ عملشان و عدلشان و لطفشان/ چون ستاره چرخ در آب روان/ پادشاهان مظهر شاهی حق/ فاضلان(عارفان) مرآت آگاهی حق/ .../ خوب رویان آینه خوبی او/ عشق ایشان عکس مطلوبی او

( مثنوی ، دفتر ششم )

هر آنچه را از مهر دریافت می کنیم ، نشانی از شفقت و گوشه ای از عطوفتِ یزدانی است ، و آنچه از قهر احساس کرده ، ردپایی از غضبِ پروردگار و کوچک اثری از جبروتِ او دارد . آیینه را می مانیم ، انوارِ الهی بر وجودمان تابیده ، صفاتِ قدوسِ قابض و خالقِ باسط را فروزان می کنیم . پنداری هر آیه از آیات یزدانی را که صورتگرِ رسامِ طبیعت ، در برون از تن رقم زده ، ردی از آن در درون بوده ، رگه ای را در باطن احساس می کنیم . گویی آدمی ، مجمعِ صفاتِ الهی است .

اگر که روح وحدت وجود را بر آثار مولانا ، ابن عربی ، ملا هادی و ... مستولی باشد ، چه جای عجب است ؛ شگفت هنگامی است که در غزلی از ادیب و نمایش نامه نویسی چون شکسپیر، وحدت وجود را با بند بندِ اندیشه ات احساس کنی . 

با هم بخوانیم و متحیر شویم ...

تو از کدامین گوهری ؛ که هزاران هزار سایه های شگفت خود را در تو می آویزند و این چگونه تواند بود ، که هر سایه ای را صورتی و هر صورتی را طرزی و طرازی دیگر می بینم ، و تو تنها یک ذات ، و تو تنها یک چیز . اگر آدونیس را وصف کرده اند خطی از جمال تو خوانده اند و اگر چهره ی هلن را که مجموعه ی زیبایی است ، به تمام و کمال ستوده اند ، شبهی نا تمام از خیال تو تصویر کرده اند ، و اگر از بهار و تابستان سخن گفته اند ، این یک سایه ی حسن تو و آن یک سفره ی احسان توست ، و ما تو را در تمامی صورت ها می شناسیم ، اما در چشم عاشقان وفادار نه هیچ کس به تو ماند و نه تو به هیچ کس مانی . ( شکسپیر )

جناب نیرا، سلام و سپاس

بسیار زیبا گفتید، درود بر شما👌

گاهی گمان میکنیم وحدت‌وجود یک محصول شرقی تمام و کمال است و برای دیگران در حکم غرایب. اما شکسپیر چه زیبا از آن سر دنیا یادآوری میکند که خدا در همه چیز است و همه چیز در خداست.

و این جمله‌ی پولس قدیس را متذکر شویم که بر تپه‌ی آریوپاگوس خطاب به آتنیان گفت: «ما در او زندگی می‌کنیم و در او حرکت و هستی داریم».

جناب نیرا، سلام و عرض تبریک به‌مناسبت عید فطر و همچنین تقدیم این گل‌های حقیقی به طریق مجازی خدمت شما:

🌷🌷🌷

و اما طرح یک پرسش؛

میتوان در تعریف درخت گفت:‌ 

–«هر موجودی که مجموعه‌ ویژگی‌هایی که ما آن‌ را ذاتی درخت میدانیم را داشته باشد، درخت است».

همچنین در تعریفی دیگر میتوان گفت: 

–«درخت یعنی مجموعه‌ی تمامی درختان دنیا».

بر همین سبیل، در تعریف سنگ نیز میتوان گفت:

–«سنگ یعنی موجودی که مجموعه ویژگی‌های ذاتیِ از پیش معین شده‌ای را داشته باشد».

–«سنگ یعنی تمامی سنگ‌های عالم».

و همچنین در تعریف مسلمان:

–«هر انسانی که مجموعه ویژگی‌های معینی را دار باشد، مسلمان است»

–«مسلمان یعنی جمیع مسلمانان؛ مسلمان یعنی تمامی یک میلیارد و نیم جمعیت مسلمانان».

صحبت سر این نیست کدام تعریف درست است و کدام نادرست. صحبت اینجاست که هر کدام را که در پیش بگیریم، مناظر متفاوتی را بما می‌نمایاند.

حال شما کدامیک را در پیش می‌گیرید؟

عید آمد ره جویان رقصان و غزل گویان/ کان قیصر مه رویان زان قصر مشید آمد ( دیوان شمس ، غزلیات )

در هر دو تشریح ، یک - تا به این لحظه - به صورت پنهان ، وجود دارد ؛ چرا که اگر با گذشت زمان ، تغییری در تعاریف ایجاد شود ، دامنه ی اشیاء مجموعه هم ، محدود و یا گسترش می یابد . 

مفاهیمی همچو : درخت ، سنگ و ... ماهوی هستند ؛ یعنی در خارج ، چیزی دیده ، در ذهن نیز می توان آن را تصور کرد ؛ ولی مفهومی چون اسلام و مسلمان ، ما به ازای ذهنی ندارد ؛  ما قادر نخواهیم بود اسلام را در ذهن ، متصور شویم . 

در اینجا الگویی یکسان ، برای تعریف مفاهیم متفاوت ، انتخاب شده ، که در جای خود جالب است .

علی ای حال ، چنانچه قرار باشد ، یکی از اینان را برگزینیم ، ترجیحم بر این است که مسلمان را جمیع مسلمین بدانم . 

صحبت از تعریف نخست ، هیچ مشکلی نداشته ، اما پا را که به منطقه ی عمل می گذاری ، مسئله ساز شده ؛ بوی خون و خون ریزی به مشام می رسد . 

این جهان همچون درخت است ای کرام/ ما بر او چون میوه های نیم خام/ سخت گیرد خام ها مر شاخ را/ زآنکه در خامی ، نشاید کاخ را/ .../ سخت گیری و تعصب خامی است/ تا جنینی کار ، خون آشامی است 

( مثنوی ، دفتر سوم )

هر نحله ، حکم و روش خود را داشته ، پیروانش آن را اصل و اصیل می پندارند . اگر مقصود ، بر شمردن  ویژگی هایی خاص و گزینش مسلمانان باشد ، هر مذهب ، از ظن خود یار شده ، دیگران اغیار می شوند ؛ متشرعین ، آیین خویش را تک ستاره ی آسمانِ دین و دیانت پنداشته ، قصد نور افشانی بر کائنات می کنند ؛ کافی است چرخِ گردون به کامشان گشته ، سکان کشتی قدرت بدست گیرند ؛ می شوند ید بیضاءالهی ، خلیفه ی خداوندِ جبارِ منتقم بر زمین و زمان . برقِ شمشیرِ عدلشان ، چشم ناپاکان را کور کرده ، سر از تنِ بیگانه و بیگانه پرور جدا خواهد کرد .

این تعصب چیست در نفس بشر/ مایه بس فتنه و آشوب و شَر/ مایه کین است و پیکار و نفاق/ سدّ ستوارى به راه اتّفاق ( ادیب برومند )

عنصرِ نامطلوبِ روزگارِ ما نیز همین است ؛ دهان را از هوا ، پر و خالی کرده ، دم از وحدت و دوستی می زنیم اما در پس اندیشه مان ، حق را چون عطری کمیاب ، در طبله ی خویشتن می یابیم ؛ متاعی که از برای دیگران، یارای دستیابی نیست . گویی باور نداریم ؛ از نظرگاه است ای مغز وجود/ اختلاف مومن و گبر و جهود 

( مثنوی ، دفتر سوم )

در پذیرش دومین تعریف ، دو و چه بسا چندگانگی ایجاد شده ، سردرگمی و ناراحتی هایی را سبب شود ؛ با قبول یکی ، دیگری زیر سوال رفته ‌و مقبولیت این یکی ، با ردِ آن یکی همراه است . ولی برای امتثال از چنین تاویلی ، همین بس که از چنگالِ عفریتِ تعصب ، نجاتمان خواهد داد . 

به این ابیات از عطار ، نگاهی بیندازیم ؛

در خلافت میل نیست ای بی خبر/ میل کی آید ز ابوبکر و عمر/ .../ گر کنی تکذیب اصحاب رسول/ قول پیغامبر نکردستی قبول/ .../ کی روا داری که اصحاب رسول/ مرد ناحق را کنند از جان قبول/ .../ گر تعصب می کنی از بهر این/ نیست انصافت بمیر از قهر این (منطق الطیر) 

حال این یکی ؛ 

خواجهء حق پیشوای راستین/ کوه حلم و باب علم و قطب دین/ ساقی کوثر امام رهنمای/ ابن عم مصطفا شیر خدای/ .../ مقتدا بی شک به استحقاق اوست/ مفتی مطلق علی الاطلاق اوست (منطق الطیر)

برای منِ خشک مغز بسیار عجیب می نماید ؛ در جایی از خلافت عمر و ابوبکر به نیکی یاد کرده و در دیگر شعر ، علی (ع) را مقتدای بر حق دانسته است . متاسفانه در اندیشه دگممان ، چنین دیدگاهی جایگاه نداشته ؛ دست هامان نیز در بندِ کمندِ تفکراتِ کور ، میدانی برای عمل ندارد .

از نظرگه ، گفتشان شد مختلف/ آن یکی دالش لقب داد ، این الف/ در کفِ هر کس اگر شمعی بدی/ اختلاف از گفتشان بیرون شدی ( مثنوی ، دفتر سوم )

چرا مسلمان را به پیروان محمد (ص) متناهی کنیم ؟ اسلام چیست جز ایمان بر پروردگار و انجام اعمال نیک .

با این نگرش می توان موسویان ، عیسویان و ... را مسلمان خوانده ، تفاوت ها را در شریعت محدود کرد ؛ زمین مسلم شده ، دیگر چه جای جدال است ؟ جنگ های صلیبی جز خاطره ای از سوتفاهمی بزرگ ، چیزی بیش نخواهد بود .

چون که بی رنگی اسیر رنگ شد/ موسئی با موسئی در جنگ شد/ چون به بی رنگی رسی کآن داشتی/ موسی و فرعون دارد آشتی

( مثنوی ، دفتر اول )

دردناک ترین نگاه بر دومین منظر ، پذیرش داعشیان به عنوان مسلمان است ؛ خواه ناخواه ، بسیاری از احکام و اعمالِ ایشان ، ریشه در فقهِ پالایش نشده مان دارد . نمی توان اینان را جدای از خود پنداشته ، وجدان هامان را آسوده سازیم . مگر غده ای سرطانی ، جزئی از بدن نیست ؟ همان سلول هایی که روزگاری چون دیگران زندگی کرده ، نفس می کشیدند ؛ نمیتوان با کتمان ، روندِ درمان را طی کرده ، به قله ی سلامت دست یافت ؛ دریغا که مفری نیست .

سلام جناب نیرا و سپاس از شما

فرمودید که صحبت از تعریف نخست مشکلی ندارد اما همین‌که پا را در منطقه‌ی عمل بگذاری، مسئله‌ساز شده؛ بوی خون به مشام می‌رسد. 

من با شما موافقم اما میخواهم از زاویه‌ی دیگری به ماجرا بنگرم:

«هست‌ها و بایدها/ عینیت‌ها و ذهنیت‌ها»

امیدوارم بتوانم مقصودم را آنگونه که هست برسانم. برای ‌این منظور سه حکایت می‌آورم.

اما قبل از آن، یک مقدمه:

اگر بگوییم مسلمان همانی است که فلان ویژگی معین را داشته باشد، مسلمان را تعریف به «باید» کرده‌ایم.

بایدهای مسلمانی چیست؟ توحید، معاد ،نبوت. و در مراتب بعدی پرهیز از دروغ و غرور و غیبت و تهمت و فحشا و ریا و ... . و همچنین تلاش در انجام اموری چون صله‌رحم، کمک به هم‌نوع، نیکی به پدر و مادر، نماز و روزه و ... .

و بر این اساس می‌گوییم هرکس چنین ویژگی‌های در او غالب باشد مسلمان است. هرکس هم فاقد آن باشد مسلمان نیست.

بنا بر این تعریف ، ما از رفتارهای مسلمانان به این نتیجه نمی‌رسیم که مسلمانی یعنی چه. بلکه ما از پیش الگویی معین در ذهن داریم و میگوییم اگر شخصی چنین ویژگی‌هایی در او باشد، مسلمان است.

روش دوم آن‌است که مسلمانی را به «هست» تعریف کنیم؛ یک میلیارد و نیم جمعیت مسلمانان را در نظر میگیریم، رفتار آنان را بررسی کرده و میگوییم مسلمانی یعنی همین مجموعه‌ی یک میلیارد و نیمی، با تمامی ویژگی‌های نیک و بد آنان. مسلمانی یعنی همین چیزی که در این چهارده قرن به منصه ظهور رسیده. 

در اینجا ما با ارزش‌ها و آمال‌ها و ایده‌آل‌ها و باید‌ها و وعده‌های آن سر و کار نداریم. بعبارتی ، بر خلاف تعریف نخست، ما هیچ الگوی پیشینی نداریم. میگوییم مسلمانی یعنی «هست»های مسلمانان؛ چه هست‌های خوبِ آنان، و چه هست‌های بدِ آنان. در یک کلام؛ مسلمانی همانیست که در جامعه‌ی مسلملنان ظهور پیدا کرده و از قوه به فعل رسیده.

در ابتدا قرار شد سه حکایت بیاورم؛ حکایت نخست:

مدتی پیش در قالب آموزش‌های ضمن خدمت، همایشی برای ما گذاشته بودند با نام «مدیریت‌اسلامی در سازمان‌ها». در حاشیه این همایش، کتابی هم به حضار داده شد با نام مدیریت اسلامی، از آقای فروزنده دهکردی. (البته کتابیست بسیار ضعیف)

این همایش در پی آن بود تا نواقص مدیریت به سبک غربی را نشان دهد و سپس مدیریت اسلامی را منزه از آن نواقص معرفی کند. برای این منظور به سازمان‌ها و کمپانی‌های جوامع غربی نظر می‌کرد و هر آنچه را در آنجا ناگوار می‌یافت، شاهدی میگرفت جهت نشان دادن ناکارآمدی مدیریت به سبک غربی. 

مثلا اگر در این جوامع، حقوق طبقه‌ی کارگر پایمال شده باشد، یا اگر موازین انسانی در سازمانهای آنان رعایت نشده باشد، آن را به ناکآرمدی مدیریت غربی پیوند می‌داد. 

در واقع مدیریت غربی، از نظر ایشان، همانی‌است که در این جوامع به ظهور رسیده. بعبارت دیگر، فارغ از اینکه این سبک مدیریتی در شعارها و باورها و وعده‌هایش، خود را چگونه معرفی کرده باشد، مدیریت غربی همانی‌است که «هست». همانی‌است که «میبینیم».

بسیار خوب، اما سخنران در ادامه زمانی‌که میخواهد از مدیریت اسلامی سخن بگوید، به کلی روش پیشین خود را فراموش کرده و آن را تعریف به «باید» می‌کند. ایشان برخلاف روشی که در معرفی مدیریت غربی در پیش گرفته بود، عینیتِ به منصه ظهور رسیده‌ای را بما نشان نمی‌دهد که بگوید مدیریت‌اسلامی یعنی این. 

در یک کلام؛ ایشان مدیریت غربی را از دل سازمان‌های غربی بیرون میکشد و بما نشان میدهد، اما برای نشان دادن مدیریت اسلامی، ما را حواله به تئوری‌ها و آرمان‌ها و آرزوها می‌دهد. و این همان مغالطه‌ای است که من اسم آنرا مقایسه بین عینیت و ذهنیت می‌گذارم.

مشابه چنین مقایسه‌هایی را زیاد دیده‌ایم؛ زمانیکه «هست»های رقیب را با «باید»های خودی مقایسه می‌کنیم و سپس حکم به برتری خودی میدهیم.

و اما حکایت دوم:

در توییتر ، شخصی توییتی زده بود بدین مضمون: 

«بهترین دلیل برای اثبات حقانیت اسلام آنست که اگر اسلام در جهان حکمفرما شود، نه دزدی خواهد شد، نه دروغ و نیرنگ، نه جنگ و غارت. چرا که اسلام با همه اینها مخالف است. و در کشورهایی که اسلام حکمفرما نیست، هم دزدی هست و هم دروغ و نیرنگ، و هم جنگ و غارت».

این مقایسه نیز، بدون کم‌و‌کاست، نمونه‌ی همان قیاسی‌ است که پیش‌تر گفتم؛ یعنی مقایسه‌ای بین «هست»‌ها و «عینیت»های اردوگاه رقیب، با «باید»ها و «آرزو»های اردوگاه خودی.

اولا؛ در بایدهای کدام مکتب، دروغ و دزدی و غارت و جنگ امر ممدوحی است؟ هیچ مکتبی شعار دزدی و دروغ و قتل و غارت سر نمیدهد تا بدین‌‌سبب بتوان برای اسلام امتیاز ویژه‌ای نسبت به مکاتب دیگر لحاظ کرد. (کما اینکه هیچ مکتب مدیریتی هم در مقام نظر خواهان پایمال شدن حقوق کارگران نیست)

و اما ثانیا؛ اگر رقیب را با هست‌هایش داوری کنیم، چرا به رقیب اجازه ندهیم ما را هم با هست‌هایمان داوری کند؟ و اگر شعارها و بایدهایمان را بر رخ رقیب میکشانیم، چرا رقیب چنین نکند؟

 اگر دست بر روی ناهنجاری‌های جوامع غیراسلامی بگذاریم و آن ناهنجاریها را ذاتی و نتیجه محتوم مکتب آنان بدانیم، چرا متقابلا آنان نیز چنین حقی نداشته باشند تا ناهنجاری‌های به‌ظهور رسیده در جوامع اسلامی را جزئی از فرهنگ اسلامی و ذاتی آن بدانند؟

حال اگر ما مسلمانان، چنین ناهنجاری‌هایی را –از جمله داعش و بوکوحرام و القائده و طالبان و همچنین عقب‌ماندگی‌های پیدا و پهنان در جوامع اسلامی را - ذاتی فرهنگ اسلامی ندانیم و آنرا عرَضی و تحمیلی بنامیم ، چرا به رقیب حق ندهیم از همین روش استفاده کند و ناهنجاری‌هایش را ذاتی فرهنگ خود نداند و از سر خود وا نکند؟

توسل به استاندارد دوگانه، تفسیر مطابق با واقعیت را در اختیار ما قرار نمی‌دهد. باید تکلیف‌مان را روشن کنیم؛ نمیشود دیگران را با هست‌هایشان بسنجیم و خودمان را با آرزوهایمان. نمی‌شود هیتلر و موسیلینی و جنگ جهانی دوم را فرزند اصیل غرب و مایه‌ی رسوایی آنان بدانیم ، اما از پذیرفتن کم‌ و کاستی‌های جوامع اسلامی شانه خالی کنیم و آنرا تحمیلی و عرضی ، و نه بنیادی و ساختاری بدانیم.

و اما حکایت سوم مربوط است به نقل قولی از یکی از همکلاسی‌های سابقم که پیش از این هم چند باری آورده بودم:

همکلاسی داشتم به‌شدت مارکسیست. جمله مشهوری داشت و به‌دفعات تکرار میکرد: «این مارکسیسم نبود که شکست خورد، این مارکسیست‌ها بودند که شکست خوردند، این مجریان این مکتب بودند که شکست خوردند و نتوانستند مارکسیسم را به خوبی اجرا کنند»

پیداست این شخص نیز دل در گروی تعریف نخست داشت. ایشان مارکسیست را نه آنگونه که در عمل به ظهور رسید، بلکه از لابه‌لای کتاب‌ها ، اهداف، آرزوها و شعارها میشناخت.

از نظر ایشان مارکسیست آنی نبود که در عمل فقر را بطور مساوی بین مردم تقسیم کرد و آزادی را از آنان ربود، بلکه همانی بود که بر روی کاغذ می‌خواست اختلاف طبقاتی را براندازد و عدالت را به مساوات برای مردم به ارمغان آورد.

من هر زمان یاد آن جمله‌ی همکلاسی سابقم می‌افتم، بی‌اختیار این بیت شعر مقابل چشمان رژه می‌رود که:

«اسلام از خود عیبی ندارد، عیبی اگر هست از مسلمانی ماست».

کما اینکه بر همین وزن عده‌ای سروده‌اند که نظام از خود ندارد عیبی‌، عیبی اگر هست از مجریان‌ش هست.

حال آیا اصالت را به هست‌‌ها و عضوها و نتایج بدهیم یا به بایدها و ذات‌ها و شعارها؟ 

پرسش فربهی‌است، اما دو چیز واضح است؛ نخست این که تعریف به بایدها غفلت آفرین است. چه ممکن‌است نواقص را از چشم ما پنهان کند. نواقصی که آشکار نمی‌شوند مگر در وادی هست‌ها.

و دوم آنکه اگر بین باید و هستِ یک مکتب، شکاف بزرگی شکل بگیرد و در درازای زمان این شکاف پر نشود ، حق داریم که بگوییم یک‌جای کار آن مکتب ایراد اساسی دارد. مگر آنکه همان توجیهی را بتراشیم که هم‌کلاسی سابقم تراشید.

 تحریری بس خوش آیند بود .

سلام و درود جناب نیرا

بله دقیقا، پیل در خانه تاریک:)

داشتم فکر میکردم آیا می‌توان نومینالیسم و رئالیسم را هم به ماجرا ربط داد یا خیر. آخر نومینالیست‌ها منکر ذات هستند ، بنابراین به تعریف دوم نزدیک‌ترند(؟)

نمیدونم دقیقا! 

شما در این زمینه اطلاعی دارید؟

مطمئن نیستم ولی شاید بتوان بین اینان اتصال و ارتباطی یافت ؛ اما اینکه تعریف دوم را دارای نوعی قرابت با نومینالیسم بدانیم ، گمان می کنم هم می شود و هم خیر ؛ بستگی به تفسیر ما دارد .

در دومین تشریح ، چنانچه اشتراکِ مسلمانان را فقط در لفظ و فاقد هرگونه معنا می دانیم ؛ بله دیدگاه نومینالیسمی است ؛ اما اگر اشتراکِ آنان را فراتر از اطلاق لفظ دانسته ، مشترکات معنوی را درون ایشان دیده و جست وجو می کنیم ، این تعریف و نگاه ما به آن دیگر نومینالیستی نیست .

قبل‌ترها به  یک سخنرانی برخوردم از آقای سروش با موضوع نومینالیسم و رئالیسم. در حافظه تلفن ذخیره کردم اما هرچه میگردم پیدا نمی‌شود. در سایت ایشان هم اثری از آن نیست. 

یکی از دوستان میگفت سروش در یکی از جلسات چالش‌های دینداری در دنیای مدرن به این موضوع پرداخته. آنجا را هم گشتم، خبری نیست.

تا ببینیم چه شود:)

اقا سیاوش شما تور گردشگری تو شیراز نمیشناسید؟ از هزینه ها اطلاع دارید؟ 

بنده هم به دنبال تبیین نومینالیسم دکتر سروش بودم ( البته نمی دانستم که در باب دینداری است ) ولی نتوانستم سخنرانی بیابم ؛ اگر یافت شد لطفا بی نصیبم نگذارید :)

جناب S-sh , با سلام

تا جایی بنده خبر دارم برای یک تور سه روزه قیمت‌ها از ۵۰۰،۶۰۰ شروع میشه و بسته به نوع هتل و خدمات ارائه شده نرخ‌ها بالاتر میره. هتل لطفعلیخان، هتل ارم ، هتل حافظ قیمت‌های به‌نسبت کمتری دارن. در مقایسه با هتل چمران و هتل بزرگ‌شیراز.

سلام نیرای عزیز

یک فایل صوتی از آقای سروش پیدا کردم با عنوان سکولاریسم و نومینالیسم. حدس میزنم تاریخ سخنرانی برمی‌گردد به دهه هفتاد شمسی در دانشگاه تهران. اگر چه این آن فایلی که پیش‌تر گفته بودم نیست. آقای سروش در آن فایل تقابل نومینالیسم را با رقیب تاریخی خود یعنی رئالیسم تشریح میکند، اما در اینجا توضیح می‌دهد که چگونه نومینالیسم به سکولاریسم منجر میشود.

لینکش را خدمت‌تان ارسال میکنم:

http://www.mediafire.com/file/ajhjbwt45s6mv4x/Nominalism_va_Sekoularism-Dr.soroush7._5._81.mp3

و یک سوال از شما دارم؛ بین شرح‌هایی که بر حافظ نوشته شده، شما کدامیک را بیشتر میپسندید. مانده‌ام کدامش را تهیه کنم.

سلام جناب سیاوش ؛ 

سپاس بی نهایت از شما 😊

در مورد شرح های نوشته شده ؛ میان انتخاب چند تفسیر به خصوص ، مردد هستید ؟ و یا موردی خاصی مد نظرتان نیست ؟

خواهش میکنم جناب نیرا😊

شرح حافظ‌نامه از آقای بهاالدین‌ خرمشاهی، شرح درس‌حافظ از آقای محمد استعلامی و شرح شوق از آقای سعید حمیدیان.

دوتای اول رو مدتی به‌صورت امانت در اختیار داشتم؛ حافظ‌نامه بیش از آنکه شرح معانی باشد، شرح الفاظ است و آنقدرها به‌ دلم ننشست.

درس‌حافظ رو بیشتر پسندیدم؛ سعی نکرده به‌تکلف هر غزلی را تفسیر عارفانه کند، ساده و روان است اما با این وجود نسبت به خریدش متقاعد نشدم.

شرح‌شوق اما به‌جز نیم‌ساعتی ورق زدن صفحاتش، شناختی از آن ندارم. اگرچه در صفحات‌‌مجازی دیدم آقای بهاالدین خرمشاهی این کتاب رو تمجید کرده.

شرح‌هایی هم که تفاسیری عرفانی رو بر تمامی غزل‌های حافظ تحمیل کردند باب‌میلم نیست؛ از جمله شرح لاهوری.

شرح سودی بر حافظ ( ترجمه خانم عصمت ستارزاده ، انتشارات نگاه و چهار جلد )

شرح دکتر حسینعلی هروی ( نشر نو ، ۴ جلد )

شرح شوق ( خودتان فرمودید )

پیشنهاد می کنم به این سه شرح نگاهی بیندازید ، هر کدام را که مناسب تر یافتید ، تهیه کنید . 

شرح سودی که از قدیمی ترین شرح های کامل است و واقعا روان .

دکتر هروی هم شرح خوب و سلیسی دارند ؛ در حین تفسیر ، نکات درخوری از دیگران نیز بیان کرده که دلنشین است .

به هر حال این امکان وجود دارد که هر تفسیر اشکال و ایرادی داشته باشد ؛ چند سال پیش شرح مفصلی بر حافظ نوشته شد که اتفاقا مورد تقدیر قرار گرفت ؛ ولی خوب نقد هایی بر همین کتاب وارد است و نمونه هایی به همین صورت ؛ از این جهت عرض می کنم که تفسیر جامع و بی نقص کمتر یافت می شود :)

دیروز شرح‌ شوق رو از کتاب‌خانه به امانت گرفتم. تا ببینیم چه پیش آید.

شرح هروی رو هم قبلترها در اختیارم بوده؛ اما شوقی برای خرید ایجاد نکرد. تا شرح شوق چه کند. 

شاید هم کمی بهانه‌گیر شدم:)

ممنونم.

این چنین تفسیر ، در عالم نمی آید به دست ؛ عالمی دیگر بباید ساخت و از نو ... ( قافیه به تنگ آمد : )

مدتی پیش با یکی از دوستان بحثی می کردید که سبب اندک اصطکاکی شد ؛ از نقطه ای به بعد ادامه ندادید ، غرض اینکه امر درست و واکنش نکویی بود .💐

سلام جناب نیرا💐

پیش از شما هم خیلی‌ها از قافیه گلایه کردند. از جمله جناب مولانا:)

رستم از این بیت و غزل، ای شه سلطان ازل/

مفتعلن مفتعلن مفتعلن کشت مرا/

قافیه و تفعله را گو همه سیلاب ببر/

پوست بود پوست بود در خور مغز شعرا

سلام جناب سیاوش خوبین خوشین؟

یه زحمتی براتون دارم یه لحظه لطفابیاییدصفحه من

ازاونجایی که شماتوپست مظلومیت امام زمان منظورمنو به خوبی درک کردین وبه خوبی همیشه منظورمنومتوجه میشین و بارهاپیش اومده توکامنتاحرف دل منوبزنین خیلی وقتا که خواستم کامنت بزارم کامنت شماروخوندم دیدم احتیاجی نیست چون هرچی میخواستم بگم شماگفته بودین

مخصوصادرموردچندتاموضوع خاص که همیشه این اتفاق میفته

به خاطراین میخواستم ازتون خواهش کنم اگه مایل بودید باتوجه به اینکه موضع منوراجب اون پست به خوبی میدونید و درک کردید منظورمنو 

شماپاسخ خانوم دختر مردادی روبدید هروقت حوصله وفرصت داشتیدمن خودم حوصلم نمیکشه گفتم شایدشمامایل باشید