خانواده برتر

دروغ، حرام و از مهم ترین گناهان است . خطرات زیادى براى هر انسانى از نظر مادى و معنوى، فردى و اجتماعى دارد .
انسان اگر به دروغ سخنی بگوید و در آن به شخصی نسبت بدی بدهد و وی را متهم کند، برای توبه از آن فقط لازم است از خدا در مورد گناهی که انجام داده، استغفار و توبه کند . اگر ذهنیتی در دیگران نسبت به شخص مورد اتهام ایجاد کرده، باید سعی نماید ذهنیّت منفی دیگران را که با سخنان او ایجاد شده، برطرف نماید . در مواردی که چاره ای جز اعتراف وجود ندارد مثل جایی که شهادت دروغ داده ، باید با اعتراف به دروغ ، اشتباه خود را جبران کند.

براى ریشه کن کردن این صفت رذیله (دروغ گویى) که منشأ گناهان بسیاری است ، باید نخست به سراغ ریشه ها برویم، چرا که تا ریشه ها قطع نشود، این نهال شوم همچنان پابرجاست. (1)اگر انگیزه دروغ گویى ضعف ایمان است، باید پایه هاى ایمان را تقویت کرد، خدا را قادر بر همه چیز دانست، رزق و روزى و موفقیت و عزّت و آبرو را به دست او بدانیم،تا ضعف هایى که سبب توسل به دروغ مى شود برطرف گردد.
اگر انگیزه آن حسد و بخل و کبر و غرور است، باید به درمان آن ها پرداخت. اگر ریشه ها تدریجاً قطع شود، چیزى جز صداقت و راستى باقى نخواهد ماند.
از سوى دیگر باید روى پیامدهاى سوء زیانبار دروغ که سبب تیره روزى و بدبختى و رسوایى در دنیا و آخرت مى شود اندیشید. هر کس در این ها درست بیندیشد، تأثیری مهم و بازدارنده دارد.
اگر اشخاصى که مبتلا به این رذیله اخلاقى هستند، از دوستان ناباب و دروغگو و محیط هایى که آن ها را به دروغ تشویق مى کند بپرهیزند، سریع تر درمان مى شوند، همان گونه که پرهیز از افراد آلوده به بیمارى هاى جسمى و محیط هاى آلوده به میکرب بیمارى ها سبب سرعت بهبود این بیمارى خواهد شد.
ایجاد شخصیت در افراد، یکى از مؤثرترین طریق درمان دروغ است ،زیرا یکى از عوامل مهم دروغ گویى احساس حقارت و کمبود شخصیت است. دروغگو مى خواهد با لاف زدن آن را جبران کند. اگر احساس کند صاحب استعدادها و نیروهایى است که با پرورش آن مى تواند به مقامات عالى در جامعه برسد ،نیازى به توسل جستن به دروغ براى ایجاد شخصیت کاذب در خود نمى بیند.
اگر به آن ها توجه داده شود که راستگویان و صدّیقان در پیشگاه خدا در صف انبیا و شهیدان هستند و رفیق و همنشین آنان در قیامت خواهند بود ، براى ترک دروغ و اقبال به راست گویى تشویق خواهند شد: «وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَاُولئِکَ مَعَ الَّذِینَ اَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحِینَ وَ حَسُنَ اُولئِکَ رَفِیقاً; کسى که خدا و پیامبر را اطاعت کند (در روز رستاخیز) همنشین کسانى خواهد بود که خدا نعمت خود را بر آنان تمام کرده ،از پیامبران و صدیقان و شهدا و صالحان، و آن ها رفیق هاى خوبى هستند».(2)
گاهی انسان احساس می کند که در شرایط و حالات خاصی، یا در هنگام مواجه با مسایل و افراد خاصی به طور خواسته یا ناخواسته دروغ می گوید، یا احساس می کند که حرف زدن زیاد در دروغ گویی تأثیر دارد و اگر کم تر حرف بزند و اظهار نظر کند و... کم تر دروغ خواهد گفت.
در هر حال شخص به ویژگی ها و شرایط (خانوادگی، محیطی، کاری، حرفه ای و شغلی) و عواملی که موجب دروغگویی می شوند، بیش تر آگاهی دارد؛ بنابراین لازم است که با ریشه ها که همان عوامل و شرایط هستند برخورد نماید.
راه جبران گناه دروغ توبه است و توبه آن استغفار و اظهار پشیمانی به درگاه الهی است البته اگر از ناحیه دروغ به کسی آسیبی وارد شده اعم از مالی یا اجتماعی باید جبران شود و در صورت امکان از شخص آسیب دیده، طلب حلالیت شود.

پی نوشت ها :
1. اخلاق در قرآن ،ج 2 ، ص238 .
2. نساء(3)، آیه 69 .

مرکز پاسخگویی به سوالات دینیhttp://www.pasokhgoo.ir